Саха хомуһа бэйэтин ураты дорҕоонун сүтэриэ суохтаах

Сэтинньи 30 күнүгэр Суорун Омоллоон аатынан Опера уонна балет театрыгар Хомус күнүгэр аналлаах үөрүүлээх тэрээһин буолла. Аан дойду биллэр виртуоз-хомусчуттара видео-эҕэрдэлэрин, Италияҕа кө­рөөччү дьүүлүгэр саҥардыы тахсыбыт «Странные звуки счастья» диэн киинэ ту­һунан режиссер Диего Паскаль Панарелло видео-билиһиннэриитин мустубут дьоҥҥо анаан көрдөрдүлэр.

Хомуһу сэҥээрээч­чи­лэри, хомусчуттары, хомус уустарын, ыраахтан-чугастан кэлбит ыалдьыттары Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков эҕэрдэлээтэ.
“Хомус күнүн анаан туспа бэлиэтээһин биһиэхэ, Сахабыт сиригэр, бэйэбит норуот быһыытынан төрүт үгэстэрбитин, култуурабытын илдьэ сылдьарбытыгар көмөлөөх, туһалаах буоллун диэн тэриллибитэ, сылын аайы республика үрдүнэн хомусчуттары, хомус уустарын уонна хомуһу сөбүлүүр, умсугуйар дьону түмэр”, — диэн эттэ Ил Түмэн спикерэ.
Александр Жирков бэлиэтээбитинэн, билигин омуктар бары да бэйэлэрин хомуска дьүөрэлээх музыкальнай инструменнарыттан киһи өссө ханнык тыаһы ылҕаан ылыан сөбүй диэн эрийэн-мускуйан, кыаҕын барытын билэ, таһаара сатыыллар. Дьон болҕомтотун тардабыт диэн араастаан тыаһатыы, ол иһигэр көтөр-сүүрэр саҥатын үтүк­тэн, улуйан, ытаан-соҥоон, энэлийэн даҕаны доҕу­һуоллааһын тэнийдэ. Биһиги хомуспут онтон эмиэ туоратыллыбата, илиинэн оонньонор атын инструменнартан итэҕэһэ суох чинчийиллэр, үөрэтиллэр, тургутан көрүллэр. “Онуоха биир сэрэхтээх түгэн баар. Сайыннара, тупсара сатааһын ухханыгар оҕустаран, дьиҥнээх саха хомуһа тыаһыахтаах үгэһиттэн, олугуттан тэйэн хаалыахха, хомус хомуска майгыннаабат буолуутугар тиийиэхпитин сөп. Онтон быыһанарга хомус уустарыгар, хомусчуттарга аналлаах, олохтоох бэйэбит сахабыт инструмена буоларын туоһулуур, булгуччулаах канон баар буолуохтаах. Ону тутуһуу сайдыыга мэһэй буолбакка, саха хомуһа аатырарыгар, атын омуктар култуураларын кытта алтыһыыга тирэх буолуохтаах”, — диэтэ кини.
Ил Түмэн спикерэ хомус уустарыгар кыра оҕоҕо аналлаах хаачыстыбалаах хомуһу оҥорууга болҕомто ууралларыгар туһаайан эттэ.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ хомус уустарыгар уонна аар-саарга аатырбыт хомусчуттарга хомус оҥоһуутугар, быһыытыгар-таһаатыгар, тыаһыгар-ууһугар, дор­ҕоонугар харыстабыллаахтык сыһыаннаһан, саха култууратын атын култуураҕа суурайтарбакка илдьэ сылдьан, сайыннаралларыгар баҕа санаатын эттэ.

Александр Жирков Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин Махтал суругун Саха Өрөс­пүүбүлүкэтин култууратын үтүөлээх үлэһитэ Елизавета Варламоваҕа, Хомус музейын уонна киинин үлэһитэ Августа Макароваҕа, Таатта улууһун Э.К. Пекарскай аатынан Игидэй орто оскуолатын технологияҕа учуутала Прокопий Багынановка туттарда.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Михаил Гуляев бэйэтин этиитигэр бэлиэтээбитинэн, хомус 162 дойдуга баар буоллаҕына, Дьокуускайга аан дойдуга соҕотох хомус музейыгар 47 дойдуттан 1600 тахса экспонат дьон болҕомтотун тардар.
Михаил Гуляев хомус сайдыытыгар улахан кылаатын иһин “Саха сирэ Россияны кытта 385 сыл” үбүлүөйдээх бэлиэни Хомус аан дойдутааҕы киинин президенэ Иван Алексеевка — Хомус Уйбааҥҥа туттарда.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын уонна духуобунай сайдыытын миниистирэ Владимир Тихонов хомус сайдыыта судаарыстыбаннай политика быһыытынан өйөнөрүн ыйан туран, билигин үлэ хайдах быһыылаах салгыы ыытыллыахтааҕын торумнааһын бара турар диэн эттэ.
Хомус уустара Феликс Комиссаров, Николай Аржаков — Боло Уус, Эдуард Тарабукин, Егор Тартаков, Спиридон Иванов хомуһунан, кырыымпанан Евдокия Павлова — Кылыһах Далбар тойугун доҕуһуоллаабыттара сонуннук көһүннэ.

XX үйэ чулуу хомусчута Лука Турнин аатынан анал стипендия Арина Михайловаҕа туттарылынна.
Тэрээһин кыттыылаахтарыгар виртуоз, эдэр талааннаах толорооччулар, Бүлүүттэн, Намтан, Дьокуускайтан айар коллективтар хомуһунан эҕэрдэлэрин тириэртилэр.
Дьоро киэһэҕэ Шиши­гин­нар дьиэ кэргэттэрэ кы­ралыын-улаханныын күр­гүөмүнэн хомуска оонньоотулар.