“Бэһис ыҥырыы көдьүүстээхтик үлэлээтэ”

Статуспутун туруулаһарбытыгар эһиги  төһүү  күүс буолбуккут

Александр Жирков ветераннары Кыайыы күнүнэн эҕэрдэлээн баран, парламент бүгүҥҥү үлэтин туһунан санаатын эттэ. Кини: “Ил Түмэн 5-с ыҥырыытын депутаттара быыбардааччыларбытыгар уонна эһиэхэ, ветераннарга, ытыктабылбытын биллэрэн туран, Ил Түмэҥҥэ тахсыбыт бөрүкүтэ суох түгэҥҥэ сыһыаммытын аһаҕастык этиэхтээхпит”, — диэтэ. Кини силиэстийэ сиэрдээхтик баран, кырдьыгы-сымыйаны суут быһаарыаҕын бэлиэтээтэ.

“Мин Ил Түмэҥҥэ күлүгү түһэрбит балаһыанньаны эһиги өйдөөн-төйдөөн ылыммыккытыгар махтанабын. Быйылгы сылынан 5-с ыҥырыылаах мунньах үлэтин түмүктүүр. Ол да буоллар 6-с ыҥырыылаах мунньах олохтоммут үгэһи тохтоппокко, күндү ветераннарбытын бу үөрүүлээх бырааһынньыкка биир остуол тула мунньуоҕа диэн эрэллээхпин. Өрөспүүбүлүкэ парламеныттан эһиэхэ истиҥ болҕомто хаһан да уҕараабатыгар баҕарабын”, — диэн Александр Жирков эттэ.

Ити кэннэ спикер Ил Түмэн кэлиҥҥи биэс сыллаах үлэтигэр буолбут тыҥааһыннаах түгэннэргэ тохтоон ааста. Ол кэмҥэ парламент ветераннара бэйэлэрин сүбэлэринэн-амаларынан, уопуттарынан улахан көмө буолбуттарын бэлиэтээтэ. “Өйдүүгүт дуо, 2015 сыл бэс ыйыгар Саха сиригэр Федеральнай Мунньах улахан делегацията кэлэн, араас статустардаах субъектардаах федеральнай тутултан аккаастанан, биир киэптээх субъектардаах федеральнай тутулу киллэрэр туһунан уурааҕы туруорса сатаабытын. Саха сирин парламена бу дьаһалы утарбыта. Маныаха эһиги, ветераннар, улахан көмө буолбуккут. Зоя Афанасьевна Корнилова, Егор Михайлович Ларионов, Дмитрий Николаевич Миронов мин сүрүн сүбэһиттэрбинэн буолбуттара. Улахан дакылаат, иһитиннэрии оҥорбутум. Ол түмүгэр 24 сирэйдээх уураах күн сирин көрбөтөҕө. Ол да буоллар, билигин да регионнары тэҥнээһин хайысхатынан үлэ барар. Онон кэлэр ыҥырыы бу өттүгэр күүскэ үлэлиэхтээх дии саныыбын. Ол курдук, ветераннарбытыгар сүбэҕитинэн-амаҕытынан көмө буола сылдьаргытыгар улаханнык махтанабыт”, — диэн спикер эттэ.

Түмсүүлээхтик сырыттахпытына эрэ…

Үөрүүлээх көрсүһүүгэ САССР Үрдүкү Сэбиэтин 8-с, 9-с,10-с ыҥы­рыыларын депутата, сэрии ветерана, Аҕа дойду сэриитин II истиэпэннээх уордьанын кавалера, Үлэ Кыһыл Знамятын уордьанын кавалера Кирилл Павлов бочуоттаах ыалдьытынан буолла. “Дьолу аҕалбыт бырааһынньыкпытынан эҕэрдэлиибин. Бу кыайыы Сэбиэскэй Сойуус норуоттарын эрэ буолбакка, Европа, Азия норуотун быыһаабыта”, — диэн эттэ.

Кирилл Егорович сэрии, тыыл ветераннарыгар судаарыстыба өттүттэн сөптөөх болҕомто уурулларын бэлиэтээтэ уонна Александр Жирковка, өрөспүүбүлүкэ парламеныгар, бырабыыталыстыбаҕа махтанна. Кини салгыы: “Сэрии оҕолоро” статус сокуонунан бигэргэнэригэр баҕарабыт. Оҕо саас дьолун билбэтэх көлүөнэ көмөҕө наадыйар”, — диэн санаатын эттэ. Маныаха Александр Жирков кэлэр Ил Түмэн пленарнай мунньаҕар бу боппуруоһу көрөргө этии киллэрдэ.

РСФСР, САССР, Ил Түмэн хас да ыҥырыылаах мунньахтарын депутата, Уһук Илин, Сибиир уонна Хоту дойду аҕыйах ахсааннаах төрүт норуоттарын ассоциациятын вице-президенэ Андрей Кривошапкин Ил Түмэн 5-с ыҥырыылаах мунньаҕын үлэтин хайҕаата.

“Түмсүүлээхтик, бэйэ-бэйэни өйдөһөн олордохпутуна олохпут бигэ буолуоҕа” — диэн өрөспүүбүлүкэ Ытык сүбэтин бэрэссэдээтэлэ Люлия Григорьева эттэ. “Аҕыйах ахсааннаах норуоттар түмсүүлээх эрэ буоллахпытына, бу глобализация кэмигэр “сирэйбитин” сүтэриэ суохпут”, — диэтэ.

Эппиэтинэс — хас  биирдии быыбардааччыга

РСФСР Үрдүкү Сэбиэтин 12-с ыҥырыытын депутата, РФ Госдуматын 2-с ыҥырыытын депутата, Ил Түмэн хас да ыҥырыыларын депутата Зоя Корнилова өрөспүүбүлүкэ парламенын үлэтигэр уопсай сыанабылы оҥордо. Зоя Афанасьевна Ил Түмэн депутаттарын кытары сыһыаннаах түбэлтэ тахсаатын кытары, дьон уһуну-киэҥи толкуйдуу барбакка, тута социальнай ситиминэн соччото суох санаалары тарҕаппыттарыттан хомойбутун туһунан эттэ.

“Бу сыллар тухары уустук кэмҥэ бэйэбит статуспутун туруулаһан кэллибит. Ол иһин үгэспитин, култуурабытын, тылбытын сүтэрбэккэ баччааҥҥа диэри кэллибит. Оттон билигин судаарыстыбаннаспытын сүтэрэр куттал тирээтэ. Дьиҥэр, депутаты норуот бэйэтэ талар. Ол аата кини эмиэ талбыт киһитин үлэтигэр эппиэтинэстээх буолуохтаах. Судаарыстыбаннаһы сүтэрбэт туһугар кыһаллыахтаах. Ил Түмэн 5-с   ыҥырыыта   олус көдьүүстээхтик үлэлээтэ дии саныыбын. Дойду үрдүнэн дьоҕус балыыһалары сабыы бара турдаҕына, биһиги өрөспүүбүлүкэбит фельдшерскай-амбулаторнай пууннары оннунан хаалларбыта, 10 сыл Орто Наахара сирин кыраныыссатын турууласпыппыт, 5-с ыҥырыылаах мунньах ону бигэргэттэ. Бу аата Ил Түмэн 5-с ыҥырыытын мунньаҕа тугу да оҥорботох дуо?! Мин билиҥҥи мунньах депутаттара өрөспүүбүлүкэ туһугар үлэлэрин туоһулуур өссө да элбэх холобурдары аҕалыахпын сөп. Онон куһаҕаны эрэ таба булан көрө сатаабакка, биир сомоҕолоохтук үлэлиэххэ”, — диэн Зоя Корнилова эттэ уонна ветераннары инникитин да кэлэр ыҥырыы депутаттарыгар сүбэ-ама буолуохха диэн ыҥырда.

Бу курдук улахан остуол тула олорон Судаарыстыбаннай Мунньахха урукку сылларга үлэлээн кэлбит уонна билигин үлэлии сылдьар норуот депутаттара, спикер Александр Жирков элбэҕи кэпсэттилэр. Уруккуну ахтан аастылар, инники үлэлэрин торумнаатылар. Көрсүһүүнү Ил Түмэн аппараатын үлэһиттэрэ үҥкүүлэринэн уонна “Буорах сыттаах суруктар” диэн туруорууларынан киэргэттилэр.

Александр Жирков түмүгэр Зоя Афанасьевна Корнилова этиитин – ветераннар уонна үлэлии сылдьар депутаттар ситимнээхтик үлэлиэхтээхтэрин туһунан санааны өйүүрүн биллэрдэ.