Күн сирин үтүө киһи киэргэтэр

Афанасий Илларионов, бөдөҥ бэлиитик, юрист, Саха Өрөспүүбүлүкэтэ сайдарын туһугар, судаарыстыбаннас атаҕар турарыгар сүҥкэн кылаатын киллэрбит, дьаныһан, бары кыаҕын ууран үлэлэспит өҥөтүн бары билэбит. Ону ааһан ураты куттаах бэйиэт, тылбаасчыт уонна эриэккэс толкуйдаах, эргиччи талааннаах, муударай киһи буоларын кини туһунан «Күн сирин үтүө киһи киэргэтэр» кинигэ сүрэхтэниитин биэчэригэр кэлэн, илэ харахпынан көрөн, эт кулгаахпынан истэн өссө төгүл сөҕө-махтайа олордум. Кинини кытта алтыспыт дьон, аймахтара, доҕотторо мустан, истиҥ ахтыы киэһэтэ тэрилиннэ.

Санатар буоллахха, Афанасий Илларионов төрөөбүтэ 75 сылыгар аналлаах тэрээһиннэр бүтүн өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн киэҥ далааһыннаахтык ыытылыннылар. Ол курдук, төрөөбүт дойдутугар Эдьигээҥҥэ, үлэ­лээбит сиригэр-уотугар Чурапчыга, Хайахсыкка, Нерюнгрига, Дьокуускайга араас хабааннаах тэрээһиннэр үрдүк таһымнаахтык ааспыттара. Бу үбүлүөйдээх тэрээһиннэр парламент билиҥҥи спикерэ Александр Жирков быһаччы көҕүлээһининэн барбыттара.

Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков Афанасий Петрович төрөөбүтэ 75 сылын бэлиэтээһиҥҥэ дьон үтүө сыһыана, кинини кэриэстээһин, суохтааһын көстүбүтүн, төһө да аттыбытыгар суох буоллар, хас биирдии киһиэхэ сэниэ, күүс биэрэрин, өй-санаа угарын бэлиэтээтэ. Сыл устата ыытыллыбыт дьаһалларга кинини кытта алтыспыт дьон баҕа өттүнэн кыттыспыттарын, истиҥ, иһирэх ураты түмсүүлэр ааспыттарын санатта. «Афанасий Илларионов өрөспүүбүлүкэбит политическай, судаарыстыбаннай эйгэтигэр ураты суолталаах миэстэни ылар киһи. Салайар үлэҕэ сылдьан бу эйгэҕэ атын таһымы, айар, суруйар өттүгэр салгыны киллэрбитэ. Киниэхэ анаммыт тэрээһиннэргэ үлэтин ити өттүн хайаан да таарыйан, дьоҥҥо сырдаталлара саамай сөптөөх», – диэтэ.

Дьоро киэһэҕэ үгүс үтүө тыл этилиннэ, хас биирдии киһи маннык уһулуччу киһини кытта үлэлээбитин-хамсаабытын, доҕордоспутун, кыратык да алтыһан ааспытын киэн тутта сэһэргээтэ.

Тэрээһини Афанасий Илларионов кэргэнэ, олоҕун аргыһа, түөрт оҕотун ийэтэ Венера Илларионова түмүктээтэ: “Өр сыл устата иитиэхтээн илдьэ сылдьыбыт ыра санаабын толорорбор күүс-көмө, өйөбүл буолбут дьоҥҥо махтанабын. Дьон үөрэ-көтө сөбүлэһэн, матырыйаал хомуллан, эрдэ бэчээттэммэтэх хоһоонноро түмүллэннэр, үлэтин библиографията оҥоһуллан, төрүччүбүт киллэриллэн, кинигэбит баай ис хоһоонноох буолла”, – диэн үөрүүтүн үллэһиннэ.

 

Ил Түмэн пресс-сулууспата.

 

 

Дьоро күн Саха Өрөс­пүүбүлүкэтин Ил Түмэнин Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков, Саха Өрөспүүбүлүкэтин Конституционнай суутун бэрэссэдээтэлэ Александр Ким-Кимэн, Чурапчы улууһун баһылыга Андрей Ноговицын, Ил Түмэн Хонтуруоллуур кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Уаров, Чурапчы улууһуттан Ил Түмэҥҥэ норуот депутата Павел Пинигин, Ил Түмэн I ыҥырыытын Өрөспүүбүлүкэ Палаататын Бэрэссэдээтэлэ Егор Ларионов, САССР Үрдүкү Сэбиэтин, Ил Түмэн араас сылларга ыҥырыылаах мунньаҕын депутаттара, судаарыстыбаннай сулууспа бэтэрээннэрэ, бииргэ үлэлээбит, алтыспыт дьоно, аймахтара, биир дойдулаахтара кыттыыны ыллылар.
Афанасий Петрович кэргэнэ Венера Илларионова уонна балта Клара Тарабукина матырыйааллары хомуйаннар, кинигэ былырыын төрөөбүтэ 75 сылыгар бэчээттэнэн тахсыбыта. Кинигэҕэ аймах дьонун, үөлээннээхтэрин ахтыылара, бэчээккэ тахсыбатах хоһоонноро, доҕотторугар, аймахтарыгар анаабыт эҕэрдэлэрэ, үлэтин, олоҕун кэпсиир библиографическай ыйынньыктара таҥыллан киирбиттэр.

 

Афанасий Илларионов Сергей Есенин “Шаганэ” хоһоонун сахалыы тылбааһа

 

Шаганэ, ты моя Шаганэ!

Потому, что я с севера, что ли,

Я готов рассказать тебе поле,

Про волнистую рожь при луне.

Шаганэ, ты моя Шаганэ.

 

Потому, что я с севера, что ли,

Что луна там огромней в сто раз,

Как бы ни был красив Шираз,

Он не лучше рязанских раздолий.

Потому, что я с севера, что ли.

 

Я готов рассказать тебе поле,

Эти волосы взял я у ржи,

Если хочешь, на палец вяжи –

Я нисколько не чувствую боли.

Я готов рассказать тебе поле.

 

Про волнистую рожь при луне

По кудрям ты моим догадайся.

Дорогая, шути, улыбайся,

Не буди только память во мне

Про волнистую рожь при луне.

 

Шаганэ, ты моя Шаганэ!

Там, на севере, девушка тоже,

На тебя она  страшно похожа,

Может, думает обо мне…

Шаганэ, ты моя Шаганэ!

 

 

* * *

 

Шаганэм, сэгэрим Шаганэ!

Бадаҕа, хотуттан буоламмын,

Кэпсиэхпин баҕардым буолакпын,

Ый тыкпыт оруоһун эйиэхэ.

Шаганэм, сэгэрим Шаганэ!

 

Бадаҕа, хотуттан буоламмын,

Ордуга суох Шираз кэрэтэ

Рязаммыт нэлэмэн иэниттэн,

Сүүс төгүл улахан бэл ыйбыт.

Бадаҕа, хотуттан буоламмын.

 

Кэпсиэхпин баҕардым буолакпын,

Баттахпын оруостан ылбытым,

Тарбаххар да эрий – букатын

Билбэппин мин онтон ыалдьарбын.

Кэпсиэхпин баҕардым буолакпын.

 

Ый тыкпыт оруоһун эйиэхэ

Куударам долгуна таайтардын.

Көмүһүөм, күл-оонньоо, ахтарбын

Аймаама арай эн кэпсииргэ

Ый тыкпыт оруоһун эйиэхэ.

 

Шаганэм, сэгэрим Шаганэ!

Ол хоту үүт-үкчү эн курдук

Кыыс санаан ылара буолуо дуу,

Баҕар, мин туспунан син эмиэ…

Шаганэм, сэгэрим Шаганэ.