Уус Алдаҥҥа депутаттар I Форумнара тэрилиннэ

Муус устар 10-11 күннэригэр Бороҕоҥҥо ыытыллыбыт Форумҥа 21 нэһилиэктэн уонна улуустааҕы Сэбиэттэн 143 делегат кытынна. Кинилэр өрөспүүбүлүкэ муниципальнай тэриллиилэрин бэрэстэбиитэллээх уорганнарын депутаттарын I Съеһин резолюцията олоххо хайдах киирэрин дьүүллэстилэр.

“Төгүрүк остуолларга” бэрэстэбиитэллээх уорган үлэтин тэрийии, бюджет, нолуок уонна сыана политикатын эйгэтигэр, муниципальнай баайы-дуолу салайыыга бэрэстэбиитэллээх уорган боломуочуйаларыгар, сир сыһыаннаһыыларыгар, тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыытыгар уонна тулалыыр эйгэни харыстааһыҥҥа үөскүүр боппуруостарга бэрэстэбиитэллээх уорганнар оруолларын уонна кыттыыларын тула сүрүн кэпсэтиилэр буоллулар.

Пленарнай мунньахха Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков 2017 сыл кулун тутар 30 к. буолбут муниципальнай тэриллиилэр бэрэстэбиитэллээх уорганнарын депутаттарын өрөспүүбүлүкэ аныгы историятыгар аан бастакы съеһэ депутаттар оруолларын уонна статустарын үрдэтиигэ улахан суолталаммытыгар болҕомтону туһаайда.

Спикер өрөспүүбүлүкэ муниципальнай тэрил­лиилэригэр бэрэстэбиитэллээх уорганнар бастакы съезтэрин резолюциятын түһүмэхтэринэн олоххо киллэриигэ былааннаах үлэ саҕаламмытын бэлиэтээтэ. Депутаттар куорпустарын үлэтэ көдьүүстээх буоларын туһугар, бастатан туран, бэрэстэбиитэллээх уорган үлэтин тэрийии боппуруостара быһаарыллыахтаахтар, ол иһигэр биир мандааттаах уокуруктарынан быыбары ыытыы, нэһилиэккэ бэрэстэбиитэллээх уорган бэрэссэдээтэлин дуоһунаһын олохтооһун уо.д.а.

Александр Жирков өрөспүүбүлүкэ уонна муниципальнай тэриллиилэр бюджеттарын оҥоруу уонна толоруу, өрөспүүбүлүкэ экономикатын сайдыытыгар бастакы суолталаах хайысхалар, федеральнай уонна өрөспүүбүлүкэтээҕи тус сыаллаах бырагыраамалары олоххо киллэрии  боппуруостарыгар тохтоото.

Кини бэрэстэбиитэллээх уонна толорор уорганнар, уопсастыбаннай тэрилтэлэр хардарыта бииргэ үлэлээһиннэрэ социальнай-экономическай сайдыы соруктарын быһаарар кыахтары үөскэтэрин бэлиэтээтэ.

Ити кэннэ Александр Жирков Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экономическай сайдыытыгар кылаатын иһин Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин Махтал суругун Бороҕон нэһилиэгин депутата Варвара Петроваҕа, Курбуһах нэһилиэгин депутата Егор Аммосовка туттарда. СӨ социальнай-экономическай эйгэтигэр өр сыллаах таһаарыылаах үлэтин иһин Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин Махталынан Өнөр нэһилиэгин депутата Мария Лукачевская бэлиэтэннэ. Улуус Сэбиэтин депутата Алексей Борисов “Россияны кытта 385 сыл” бэлиэнэн наҕараадаланна.

Уус-Алдан улууһун баһылыга Алексей Федотов 2017 сыл балаҕан ыйыттан улууска бэрэстэбиитэллээх уорганнарга биир мандааттаах быыбар системата киллэриллибитин, нэһилиэктэргэ депутаттар састааптара 70% саҥардыллыбытын эттэ.

Улуус Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Иван Колодезников сүрүн дакылааты оҥороругар СӨ муниципальнай тэриллиилэрин бэрэстэбиитэллээх уорганнарын бастакы съеһин резолюциятын олоххо киллэриигэ былааннаммыт тэрээһиннэри сиһилии сырдатта.

Кини улуустааҕы Сэбиэт уонна нэһилиэктэр Сэбиэттэрин икки ардыларыгар бииргэ үлэлиир туһунан Сөбүлэһиилэр түһэрсиллибиттэрин, ол түмүгэр депутаттар үлэлэрэ күүһүрбүтүн бэлиэтээтэ. Сыллата нэһилиэк Сэбиэтин депутаттарыгар семинардары, куонкуруһу ыытыыга этии киирдэ. Ураты болҕомто Саха сирин Экологическай доктринатын муниципальнай таһымҥа олоххо киллэрии тэрээһиннэригэр ууруллуохтаах.

Бу форум өрөспүүбүлүкэҕэ олохтоох са­лайыныы 15 сылын чэрчитинэн ыытыллар. Кэккэ тыл эппит дьон олохтоох салайыныы сайдыытын, юридическай боппуруостарын таарыйдылар.

Дьүүллэһии кэнниттэн тэрээһин кыттыылаахтара резолюция барылын ылынарга быһаардылар. Бу докумуоҥҥа судаарыстыбаннай былаас уорганнарын, муниципальнай оройуон уонна нэһилиэктэр икки ардыларыгар боломуочуйалары тыырсыы боппуруоһун көрөрүгэр, олохтоох суолталаах боппуруостары нэһилиэктэргэ сыһыарыы туһунан 2014 с. сэтинньи 26 к. СӨ Сокуонугар уларытыылары киллэрэр наадатын үөрэтэригэр СӨ Ил Түмэнигэр этиилэр киирдилэр.

Ону сэргэ “Коррупцияны утары үлэ туһунан” Федеральнай сокуонунан дохуоттарын, ороскуоттарын, баайдарын уонна эбэһээтэлистибэлэрин туһунан сибидиэнньэлэри биэрэр эбээһинэстэн тыа сирин нэһилиэктэрин депутаттарын босхолуур туһунан Федеральнай Мунньахха этиилэри салгыы киллэрэри наадалааҕынан ааҕаллар.