Улахан быыбарга бэлэмнэнии бастакы түһүмэҕэ үмүрүйдэ

Бүгүҥҥү туругунан Ил Дархан дуоһунаһыгар 7 киһи турда, ол курдук ЛДПР-тан бу партия лидерэ Парахин Гавриил Павлович, РФ Коммунистическай партиятыттан, Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Губарев Виктор Николаевич, “Социальнай Реформа Партията – Сир баайын – Норуокка” партия Киин сэбиэтинэн туруоруллубут (Саха сиригэр бу партия суох), Нерюнгри куорат депутата Силин Александр Александрович, «Единая Россия» партияттан Ил Дархан эбээһинэһин толорооччу Николаев Айсен Сергеевич, “Родина” партияттан Лаптев Алексей Иванович, «Сиэрдээх Россияттан» «АЛРОСА» авиакомпания инженерэ, Мирнэйтэн Богданов Владимир Николаевич, «Гражданскай платформаттан» Березкин Эрнст Борисович,  докумуонугар партия Федеральнай кииниттэн кинини өйүүрүн туһунан туоһу сурук суох, ол партия бэйэтин устаабынан ирдэнэр докумуон.

Билигин бу кандидаттар киллэрбит докумуоннарын бэрэбиэркэтэ бара турар.

Ааспыт быыбары холобурдаан аҕаллахха, 2014 сыллаахха балаҕан ыйын 14 күнүгэр буолбут Ил Дархан быыбарыгар бу турбут дьонтон 3 киһи аата ааттанан, куоластыыр бюллетеҥҥэ киирбитэ, барыта 7 киһи турбутуттан Максим Местников (“Трудовая партия России”), Николай Сивков (“Зеленые”) быыбар сокуонун 28, 29 ыстатыйаларыгар олоҕуран регистрацияны ааспатахтара.

VI ыҥырыылаах Ил Түмэн депутаттарын быыбарыгар 12 партия испииһэгинэн бэйэлэрин 600 кандидаттарын уонна биирдии мандааттаах уокурукка 135 кандидаты туруордулар. Биирдиилээн партиянан ыллахха  биир мандааттаах уокурукка 10 партия туруорда: “Единай Россия” —  35 киһи, «Сиэрдээх Россия» —  31, ЛДПР —  29, КПРФ —  17, «Гражданскай платформа» —  8, «Родина» —  6, «Партия за справедливость в Республике Саха (Якутия)» —  4, «Российская партия пенсионеров за справедливость» —  3, «Партия Роста» —  2, «Социальнай реформа партията – Сир баайын – Норуокка»  1 киһини туруорда.

Испииһэгинэн  элбэхтии киһини улахан партиялар туруордулар: “Единай Россия” —  105 киһи, «Сиэрдээх Россия» —  98, ЛДПР —  65, КПРФ —  51, “Родина» —  32, «Партия за справедливость в Республике Саха (Якутия)» —  30, «Российская партия пенсионеров за справедливость» —  21, «Россия коммунистара» —  106, Россия экологическай партията «Зеленайдар»  27 киһини туруорда.

Онон Ил Түмэн 35 биирдиилээн мандаатыгар 135 кандидат киирсэр буолла, оттон хаалбыт 35 мандаакка —  10 партия 600 киһилээх, онтон бюллетеҥҥэ үстүү лидердэрэ киириэхтэрэ.

2013 сыллаахха балаҕан ыйын 8 күннээх быыбарыгар 16 партияттан 786 кандидат турбутуттан регистрацияны 729 киһи ааспыта (92,7%), оттон биир мандааттаах уокуругунан 11 партия туруорбут 136 киһититтэн быыбар бюллетенигэр 120 киирбитэ (88,2%).

Билигин сокуон ирдэбилинэн киирбит докумуоннар бэрэбиэркэни ааһаллар. Бэрэбиэркэ түмүгүнэн ахсааҥҥа кыралаан  уларыйыылар баар буолуохтарын сөп.

Үүммүт эппиэтинэстээх кэмҥэ партиялар да, биирдиилээн кандидаттар да бэйэлэрин программаларын чопчулууллар.

Киин быыбар комиссията итини таһынан улуустааҕы уонна уокуруктардааҕы быыбар комиссияларын кытта 15 улуус дьаһалтатын, киин куорат баһылыгын, 23 улууска уонна Дьокуускай куоракка улуус сэбиэтин уонна Куорат Думатын 477 депутатын куоластааһын, 14 улууска 20 нэһилиэк баһылыгын быыбара былааннанар. Ону таһынан нэһилиэктэринэн барбыт депутаттар оннуларыгар саҥа дьону талыы күүтүллэр.

Онон Саха сирин олохтоохторо сүрдээх эппиэтинэстээх, төрөөбүт өрөспүүбүлүкэбит хайдах сайдара хас биирдии быыбардааччыттан тутулуктаах балаҕан ыйын 9 күнүгэр буолар быыбарга үтүө суобастаахтык кыттыахтара диэн бигэтик эрэнэбин уонна ыҥырабын.

Алексей Ефимов, СР Киин быыбардыыр

комиссиятын бэрэссэдээтэлэ.