Киһи доруобуйатыгар кэмчилээмиэххэ

Учаастактааҕы балыыһаларга сытыаран эрэ эмтиир стационардары туруорсуохха!

Бастакы таһымҥа – эмп тэрилтэлэринэн бастакы көмөнү оҥоруу, ол иһигэр суһал көмө.  Иккис таһымҥа – муниципальнай киин балыыһаларга, салааларга, кииннэргэ, диспансердарга тустаах медицинскэй көмөнү оҥоруу. Үһүс таһым – эмп тэрилтэлэригэр үрдүк квалификациялаах көмөнү оҥоруу. Судургутук быһаардахха, нэһилиэк балыыһаларыгар сытыаран эрэ эмтээһин суох буолар.  Улаханнык ыалдьыбыт киһи улуус киинигэр киирэн киин балыыһа стационарыгар сытан эмтэнэргэ күһэллэр. Бу сокуон уустук килиимэттээх, киэҥ сиринэн тайаан сытар нэһилиэнньэлээх пууннарга сөбө суоҕунан, Госдума депутата Галина Данчикова “РФ гражданнар доруобуйаларын харыстааһын төрүттэрин туһунан” ФС 34 уонна 42 ыстатыйаларыгар уларытыыны киллэрии туһунан” федеральнай сокуон барылын көҕүлээн киллэрбит.

Бу ханнык уларытыыный? Уустук килиимэттээх, бэйэ-бэйэлэриттэн ыраах сытар нэһилиэнньэлээх пууннардаах региоҥҥа тырааныспар өҥөтө суох буоллаҕына, эмискэ күүскэ ыалдьыбыт, хроническай ыарыыта көппүт, олоҕор куттал үөскээбит киһиэхэ бас­такы эмтиир өҥөнү оҥорор балыыһаларга сытыаран эрэ эмтиири көҥүллээһин. Иккиһинэн, сокуон 42 ыстатыйатыгар 100-2000 диэри нэһилиэнньэлээх пууннарга олохтоохтору эмтииллэригэр ураты усулуобуйалары тэрийии, ол иһигэр эмтээһин өҥөтүн көрүҥүн, кээмэйин уонна үбүлээһин кээмэйин эбэр туһунан. Ол эбэтэр ыраах сытар нэһилиэнньэлээх пууннарга сытыаран эрэ эмтиир отделениелары үлэлэтэри туруорсаллар.

Ил Түмэҥҥэ СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) доруобуйа харыстабылыгар, социальнай көмүскэлгэ, үлэҕэ уонна дьарыктаах буолууга сис кэмитиэтин сокуон барылын дьүүллэһэр киэҥ ыҥырыылаах мунньаҕа буолла. Мунньаҕы спикер Александр Жирков салайан ыытта.  Госдума депутата Галина Данчикова, туһааннаах кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Александр Корякин, норуот депутаттара, министиэристибэлэр, биэдэмистибэлэр бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар.

“Биһиги болҕомтобутун бу сокуон 34 уонна 42 ыстатыйа­ларыгар киллэриэхтээх уларытыыларга ууруохтаахпыт. Боппуруос үөскээбэтин гына сокуон барылын үчүгэйдик бэлэмниэхпитин наада. Галина Иннокентьевна Данчикова олус сөпкө кэмигэр туруорсан, бу сокуон Саха сирин уонна биһиэхэ маарынныыр усулуобуйалаах регионнар кыһалҕалара учуоттанарыгар кыах бэрилиннэ. Ол эбэтэр ыраах сытар нэһилиэнньэлээх пууннарга дьон-сэргэ күүскэ ыарыйдаҕына толору медицинскэй көмөнү ыларыгар, ол инниттэн стационардар сабыллыбаттарын, учаастактааҕы балыыһалар оҥорор өҥөлөрүн кээмэйин уонна көрүҥүн улаатыннарарга туруорсабыт”, — диэн Александр Жирков кэпсэтии сүрүн хайысхатын чопчулаата.

Медицинскэй өҥөнү оҥо­руу эйгэтигэр билиҥҥи балаһыан­ньаны СӨ доруобуйа харыстабылыгар миниистирин солбуйааччы Олег Припузов иһитиннэрдэ. ““РФ гражданнар доруобуйаларын харыстааһын төрүттэрин туһунан” федеральнай сокуону ылыныахтарыттан биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр үлэлиир 151 учаастактааҕы балыыһа халбархай туруктаах”, — диэн тыҥаабыт кыһалҕаны бэлиэтээтэ.

Ол курдук, Саха сирин терри­ториятыгар бастакы сү­һүөх медицинскэй көмө  112 фельдшерскай-акушерскай пууҥҥа, 65 амбулаторияҕа, 151 учаастактааҕы балыыһаҕа, куорат 16 балыыһатыгар, 3 поликлиникаҕа, 34 оройуоннааҕы киин балыыһаҕа, биир оро­йуон­нааҕы балыыһаҕа уонна 2 суһал көмө станциятыгар оҥоһуллар. Олег Припузов иһитиннэрбитинэн 637 нэһилиэнньэлээх пууннар­тан аҥара аҕыйах нэһи­лиэн­ньэлээҕинэн уонна суола-ииһэ суох ыраах сытарынан биллэр. Мөлтөх суоллаах, ыраах сытар сэлиэнньэлэргэ уопсайа 89317 киһи олорор. Маннык сирдэргэ билиҥҥитэ 76 учаастактааҕы балыыһа үлэлиир. “Үөһэ этиллэр сокуонунан бу ыраах сытар нэһилиэнньэлээх пууннарга стационар усулуобуйатыгар медицинскэй көмө оҥоруу норматива суох. Ол эбэтэр, кинилэр дьону сытыаран эмтиир бырааптара суох. Онтон сиэттэрэн сабыллыахтарын да сөп”, — диэн эттэ.

Мунньах кыттааччылара учаастактааҕы балыыһаларга медицинскэй өҥөнү оҥоруу көрүҥүн аҕыйатыы, ол иһигэр стационары суох оҥоруу бэйэ-бэйэлэриттэн чугас сытар Арассыыйа киин регионнарыгар баар нэһилиэнньэлээх пууннарга барсарын эттилэр. Сүүһүнэн килэмиэтир ыраах сытар нэһилиэккэ эмискэ улаханнык ыалдьыбыт киһини улуус киин балыыһатыгар киллэрэр “суһал көмө” тиийэрэ саарбаҕын ыйдылар.

“Аны, РФ доруобуйа харыстабылыгар министиэристибэтин бирикээһинэн нормативка эппиэттээбэт учаастактааҕы балыыһалар уонна амбулаториялар сарбыллыахтарын, сорохторо ФАП-ка уларытан тэриллиэхтэрин сөп”, — диэн миниистири солбуйааччы эттэ.

Билиҥҥитэ учаастактааҕы балыыһалар стационардаах үлэлии тураллар. Ол эрээри, маныаха үбүлээһин өттүнэн уустук балаһыанньа үөскээбит. Ол туһунан Булгуччулаах медицинскэй страховкалааһын өрөспүүбүлүкэтээҕи фондатын директорын солбуйааччы Розалия Васильева иһитиннэрдэ. “Биир киһини балыыһаҕа сытыаран эрэ эмтээһиҥҥэ 76 900 солк. ороскуоттанар. Бу нуорма ирдэбилэ ситэри үбүлэммэтин түмүгэр уопсайа 1816,3 мөл. солк. иэстээхпит”, — диэтэ.

Депутаттартан сокуон барылын ис хоһоонугар сыһыаннаах боппуруостар киирдилэр. Ол курдук, уустук-суоллаах иистээх нэһилиэнньэлээх пуун (труднодоступный), медицинскэй көмө эбии көрүҥэ диэн чуолкайдамматаҕын норуот депутаттара Евгения Михайлова уонна Александр Уаров ыйдылар. Норуот депутата Антонина Григорьева Ньурба улууһун саамай уһук Бордоҥ нэһилиэгин холобурга аҕалан туран, кырдьык, саҥа сокуон Саха сиригэр сөбө суоҕун эттэ. Кини медицинскэй өҥө  кээмэйин уонна көрүҥүн оҥорууну кытта, материальнай базаны тупсарыыга эмиэ болҕомто уурар наадатын бэлиэтээтэ. Депутат Дмитрий Саввин сокуон барылын кытары үлэлиир оробуочай хамыыһыйа тэрийэргэ этии киллэрдэ.

Спикер Александр Жирков Президент Владимир Путин федеральнай мунньахха анал этиитигэр медицинскэй өҥө тоҕоостоох буолуохтааҕын ыйбытын бэлиэтээтэ. “Владимир Путин туруорбут соруктарыгар сигэнэн, федеральнай сокуоҥҥа уларытыылары киллэрэрбитигэр кыах баар”, — диэн эттэ.

“Госдума доруобуйа харыстабылыгар кэмитиэтэ маныаха сыһыаннаах этиилэрбитин өйүүр, депутаттар киин сиртэн ыраах сытар нэһилиэнньэлээх пууннарга стационары хаалларар туһунан боппуруос сытыы буоларын өйдүүллэр”, — диэтэ Галина Данчикова.

Киэҥ ыҥырыылаах мунньахха сокуон барылын сыала-соруга бэлиэтэнэн, билигин депутаттар уонна ситэриилээх былаас өттүттэн Саха сирин уонна киниэхэ маарынныыр сирдээх-уоттаах регионнар усулуобуйаларын учуоттуур эҥкилэ суох докумуон оҥоһуллан тахсыахтааҕа билиннэ. Ол инниттэн спикер Александр Жирков сокуон барылын кытары үлэлэһэр оробуочай хамыыһыйа тэриллэрин биллэрдэ.