Александр Жирков: «Тыа сирин оскуолатын куораттыыга уларытар табыллыбат»

Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков бэлиэтээбитинэн, Госдума үөрэххэ уонна наукаҕа кэмитиэтинэн көрүллэр боппуруос уопсай судаарыстыбаннай суолталаах. Онон Россия ханнык муннугар олороруттан, ханнык оскуолаҕа үөрэнэриттэн, төрөөбүт тылынан саҥарарыттан тутулуга суох дойдубут хас биирдии гражданиныгар тэҥ, хаачыстыбалаах үөрэх тииһимньилээх буолара ситиһиллиэхтээх.
Саха сирин парламенын салайааччыта этэринэн, Россия – тыа сирин дойдута, оттон билигин үлэлиир үөрэх тиһигэ сүнньүнэн куораттыы буолар. Бэйэтэ система буоларынан, куораттыы үөрэхтээһин тыа сирин оскуолатын сабардыыр, кинини халбарытар, оттон ол тыа сиригэр олох туруга хамсааһыныгар тиэрдэр. Ити тылларын бигэргэтэн, Александр Жирков Россияҕа баар 155 тыһыынча нэһилиэнньэлээх пуунтан 153 тыһыынчата тыа сиригэр баарын, Россия оскуолаларын уопсай ахсааныттан 60 бырыһыана – тыа сиринээҕи буоларын, 24 тыһыынчаттан тахса ахсааннааҕын санатта. Холобур, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр оскуолалар 72 бырыһыаннара, Дагестаҥҥа – 87 бырыһыаннара тыа сиригэр бааллар. Хас биирдиилэригэр оҕолор үөрэнэллэр, учууталлар үлэлииллэр. Тыа сиригэр учуутал үйэлэр тухары уопсастыба тирэҕэ буолар. Оҕо ахсаана куораттааҕар төһө да аҕыйаҕын иһин, бу – мөлүйүөнүнэн оҕо.

Александр Жирков мунньах­ха аҕыйах оҕолоох оскуолалар кыһалҕаларыгар болҕомтону туһаайда. “Россия Федерациятыгар үөрэхтээһин туһунан” 2012 с. ахсынньы 29 к. 273 №-дээх федеральнай сокуоҥҥа сөп түбэһиннэрэн, аҕыйах оҕолоох оскуолалары үбүнэн хааччыйыы уратылара быһаарыллыбыттара эрээри, сокуон 99-с ыстатыйатын олоххо киллэрии механизмнара оҥоһуллубатахтар, онон оскуолалары тутан олорууга, үөрэххэ, үлэ төлөбүрүгэр уо.д.а. кэккэ ыарахаттар үөскүүллэр. Федеральнай сокуоҥҥа суруллубутунан, нэһилиэнньэлээх пуун олохтоохторун санааларын учуоттаабакка эрэ оскуоланы уларытан тэрийии, сабыы табыллыбат. “Ити улахан ситиһии, ол эрээри мантан туорааһын да кыаллыан сөп”, — диэн бэлиэтээтэ Ил Түмэн спикерэ.
Саха сирин парламенын спикерэ эппитинэн, тыа сирин оскуолатын дьылҕата долгутар, чуолаан сөптөөх өйөбүл дьаһаллара суохтарын үрдүнэн, үөрэхтээһиҥҥэ тииһимньилээх эйгэни тэрийии ирдэбиллэригэр эппиэттээбэтэ тыа сирин оскуо­латын итэҕэһинэн ааҕыллар. Кинилэр киинтэн ыраах бааллара, оҕолорун ахсаана аҕыйаҕа, учууталга чаастара тиийбэтэ, ити оскуолалары тутан олорууга ороскуоттар улаатыылара, дьиэлэрэ хаарбах туруктааҕа куорат да, тыа сирин да оскуолалара олохтоммут уопсай ирдэбиллэргэ сөп түбэспэттэрин туһунан түмүктээһиннэри оҥорууга тирэҕинэн буолаллар.
«Тыа сирин оскуолатын куо­раттыыга, куорат оскуолатын тыа сиринээҕигэ уларытар табыллыбат. Бу икки ураты, оскуолаҕа үөрэҕи ылыы сокуоннай уонна олоххо баар буолар кыахтара. Тыа сирин оскуолата үйэлээх, ураты көрүҥнээх, бу Ушинскай уонна Сухомлинскай, Бессонов уонна Гаджиев оскуо­лата, хас биирдии тыа сирин оскуолата ураты үөрэтэр уонна иитэр эйгэлээх, — диэтэ парламентарий. — Элбэх ахсааннаах тыа сирин оскуолата баара – бу итэҕэһэ буолбатах, бу уратыта уонна оннооҕор Россия тыатын сирин, кини элбэх ахсааннаах, элбэх тыллаах норуотун үтүө өрүтэ, онуоха болҕомтону ууруохха наада».
Александр Жирков тыа сирин оскуолатын боппуруоһун судаарыстыба үөрэххэ политикатын, сокуону оҥоруутун туспа салаатын быһыытынан көрөргө ыҥырда. «Тыа сирин оскуолата – Россия тыатын сирин тирэҕэ, оттон Россия тыатын сиригэр олох саҥа, табыгастаах усулуобуйаларын үөскэтэр сорук турар. Маныаха тыа сирин оскуолата быһаарар оруолланар», — диэн түмүктээтэ Александр Жирков.
Дойду үгүс регионнарыттан кэл­бит көһө сылдьар мунньах кыт­­тыы­лаахтара Ил Түмэн спике­рэ Александр Жирков этиитин өйөөтүлэр.

Дагестан Өрөспүүбүлүкэтин
Народнай Мунньаҕын иһитиннэрэр-ырытар отделын хаартыската.