Элбэх оҕолоохторго саҥа уонна урукку өйөбүл

Манна даҕатан эттэххэ, бастаан ити көҕүлээһини бырабыыталыстыба утарбыта. Түмүккэ докумуон миниистирдэр кабинеттарын кытта сөбүлэһиини ааспыта — Госдума бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Володин бэлиэтээбитинэн, депутаттар уонна ситэриилээх былаас икки ардыларыгар бу “көдьүүстээх санаа атастаһыытын үчүгэй холобура” буолар.

Төрөппүттэр табыгастаах  кэмҥэ сынньаныахтара

Ити нуорма 12-лэригэр диэри саастаах үс уонна онтон элбэх оҕолоох төрөппүттэри таарыйар. «Бу социальнай көҕүлээһин элбэх оҕолоох дьиэ кэргэттэр олохторун тупсаҕай оҥорор аналлаах», — диэтэ суруналыыстарга Вячеслав Володин.

Спикер «оҕолору көмүс­кээһин, дьиэ кэргэн сыаннастарын бөҕөргөтүү – РФ Президенэ туруорар бастакы суолталаах соруктара», ити депутаттар болҕомтолорун киинигэр буолуохтаах диэн эттэ. Ол эрээри бу докумуон дьылҕата судургута суоҕа, интэриэстээх өрүттэр кинини тута өйөөбөтөхтөрө. Ол курдук, миниистирдэр кабинеттара – манна үлэ биэрээччилэр холбоһуктарын туһунан этиллибэт даҕаны – бастаан көҕүлээһини кириитикэлээбитэ. “Бэйэлэригэр табыгастаах ханнык баҕарар кэмҥэ уоппусканы ылар бырааптаах үлэһиттэр категорияларын кэҥэтии үлэ биэрээччигэ эбии уустуктары аҕалыаҕа» итиэннэ хампаанньалар үлэлэригэр араас ыксаллаах түгэннэри үөскэтиэҕэ диэн чунуобунньуктар бэйэлэрин сыһыаннарын быһаарбыттара.  Кэлин Бырабыыталыстыба ити санааны уларыппыта.

«Бу сокуон барылын көҕү­лээбит коллегаларбытыгар, депутаттарга (Госдума дьиэ кэргэн, дьахталлар уонна оҕолор боппуруостарыгар кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Тамара Плетнева итиэннэ Госдума үөрэххэ уонна наукаҕа кэмитиэтин бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччыта Олег Смолин – Ред.) махтал тылларын этиэххэ наада, – диэтэ Вячеслав Володин. — Кинилэр биһиги бу сокуон барылын Бырабыыталыстыба өйөбүлүнэн иккис ааҕыыга ылынарбыт туһугар элбэҕи оҥорбуттара. Ол түмүгэр бырабыыталыстыба сокуон барылыгар сөбүлэспитэ».

Госдума дьиэ кэргэн, дьахталлар уонна оҕолор боппуруостарыгар кэмитиэтин дааннайдарынан, бүгүҥҥү күҥҥэ Россияҕа 1,566 мөлүйүөн элбэх оҕолоох дьиэ кэргэн баар. Ол иһигэр үс оҕолоох — 1,233 мөлүйүөн, 4 оҕолоох — 232 тыһыынча, 5 уонна онтон элбэх оҕолоох — 95 тыһыынча. Ол аата саҥа чэпчэтии үлэ биэрээччилэргэ улахан кыһалҕалары үөскэтэр кыахтанарыгар киһи ахсаана наһаа элбэҕэ суох. Ол оннугар маннык көҕүлээһин дьиэ кэргэттэргэ “саҥа саҕахтары” арыйыаҕа.

«Бу сокуон барыла элбэх оҕолоох төрөппүттэр уоппускаларын каникул кэмигэр ылалларыгар, дьиэ кэргэн путевкатынан сынньаналларыгар кыах биэриэҕэ», — диэн ааҕар Тамара Плетнёва. Ону таһынан, этиллэр нуорма элбэх оҕолоох аҕаларга уонна ийэлэргэ «оҕолорун иитиитигэр көхтөөхтүк кытталларын уонна икки үлэлиир төрөппүт уоппускалара сөп түбэһиитин хааччыйыаҕа, ол эбэтэр кинилэр толору сынньанар кыахтаныахтара».

Элбэх  оҕолоохтору өйөөһүҥҥэ   бытархай  диэн  суох

Тамара Плетнёва санаппытынан, элбэх оҕолоох ыалларга биһиги дойдуга элбэх оҥоһуллар. Кинилэргэ бэриллэр чэпчэтиилэр — ДьУоКХ өҥөлөрүгэр 30 бырыһыан кээмэйинэн чэпчэтии, 6-гар диэри саастаах ыарыһах оҕоҕо босхо эмтэр, такситтан ураты, куорат иһинээҕи тырааныспарынан үөрэнээччилэр босхо айанныыллар, оҕо саадтарыгар уочараты таһынан ылыы. Оскуолаларга үөрэнэр оҕолорго сарсыарда, эбиэккэ босхо аһылык көрүллэр, ону кытта кинилэри оскуолаҕа кэтэр босхо таҥаһынан хааччыйаллар, ол иһигэр физкультуранан дьарыктаныыга.

Ыйга биир күн элбэх оҕо­лоохтор музейга босхо сылдьаллар. Кинилэргэ саадка, оҕуруокка эбэтэр дьиэ тутталларыгар анаан сир учаастактарын аныыллар. «Хас биирдии региоҥҥа бэйэлэрэ ханнык эрэ чэпчэтиилээхтэр», — диэтэ Тамара Плетнёва.

Парламентарийдар санааларынан, ити кэрискэни салгыы кэҥэтэр наадалаах. Ол курдук, «дьиэ кэргэн, оҕолор уонна кинилэри иитии курдук киһи  мээнэ орооспот эйгэтигэр, ханнык баҕарар бытархай улахан суолталаах», — диэн бэлиэтээтэ Госдума бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Ольга Епифанова.

Итини сэргэ, дьон барыта истэр-билэр чэпчэтиилэрин таһынан, 3 уонна онтон элбэх оҕолоох ыаллар бэрт сэдэхтик туһанар чэпчэтиилэрэ эмиэ бааллар. Ол аата кинилэр ону билбэттэр. Холобур:

— элбэх оҕолоох ыал санаторийга-куруорка сынньана барар сирдэригэр ханнык баҕарар тырааныспарынан айанныырыгар 50 бырыһыаннаах толуйуу баар, ону сэргэ 18-гар диэри саастаах оҕолоругар санаторийдарга, оҕо чэбдигирэр лааҕырдарыгар босхо путевканы ылар бырааптаахтар;

— музыкальнай оскуолаларга, искусство оскуолаларыгар уонна да атын эбии үөрэхтээһин коммерческайа суох тэрилтэлэригэр 50 бырыһыан чэпчэтиилээх үөрэх. Сорох регионнарга физическэй культура уонна спорт судаарыстыбаннай тиһигэр киирэр физкультура-чэбдигирдии комплекстара элбэх оҕолоох ыаллар оҕолоругар төрүт босхолор;

— элбэх оҕолоох ыал оҕото поликлиникаҕа уочарата суох бырааска көрдөрөр бырааптаах (дастабырыанньаны көрдөрдөҕүнэ).