723

23 июня 2017 в 13:08

Андрей Борисов: Александр Жирков үйэлэргэ хаалар үлэни көҕүлүүр

Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай сүбэһитэ, театр режиссера Андрей Борисов култуура уонна литература эйгэтигэр өрөспүүбүлүкэбитигэр буолар тэрээһиннэр үтүө түмүктэрэ кэнэҕэски көлүөнэлэргэ диэри эҥсиллэн тиийиэ диэн эрэнэр. “Александр Жирков төрүт култуурабыт силигилииригэр, литератураҕа туһуланар тэрээһиннэрэ – дириҥ суолталаах фундаментальнай үлэлэр”, — диир кини.

Ол курдук, Андрей Саввич бу күннэргэ Саха сиригэр буолаары турар Кыргызстан Литературатын уонна Искусствотын Күннэрин туһунан санаатын үллэһиннэ:
Киргизтэр уонна сахалар өрүс сүүрүгүн курдук биир дьүүктэлээхпит. Алтаай төрдүлээх омуктарбыт. Маны таһынан биһигини тылларбыт аймахтыы буоларбытын туоһулуур. Түүр омуктартан сахаларга киргизтэр ордук чугастар. Киргизтэр “Манастара” уонна биһиги олоҥхобут ЮНЕСКО киһи аймах култуураҕа материальнайа суох нэһилиэстибэтигэр киирбиттэрэ эмиэ элбэҕи этэр. Саха сиригэр Кыргызстан литературатын уонна искусствотын Күннэрэ буолара дириҥ суолталаах. Ону драматургия бэрэстэбиитэллэрэ эмиэ ураты үчүгэй түгэн быһыытынан ылыналлар. Тоҕо диэтэххэ, биһиги тыйаатырдарбытыгар киргиз суруйааччыларын элбэх айымньыларын туруорбуппут. Киргизтэр улуу уоллара Чингиз Айтматов, кини “Пегий пес, бегущий краем моря” сэһэнинэн “Хаарыан хампа күөх кытылым” испэктээкили туруорбуппутун көрөн, хайҕаабыта. Кини: “Айымньыларбынан тыйаатырдарга элбэх туруоруулары көрдүм даҕаны, мин дьоҥҥо-сэргэҕэ тиэрдиэхпин баҕарбыт суолтабын икки эрэ испэктээкил тиэрдибитэ”, — диэбитэ уонна Саха театрын “Хаарыан хампа күөх кытылым” уонна Литва тыйаатыра “Буранный полустанок” диэн туруорууларын ааттаабыта. Дьиҥэр, 80-с сылларга Чингиз Айтматов айымньыларынан сүүһүнэн постановкалар туруоруллаллар этэ. Ол курдук, киргизтэр улуу уоллара саха драматургиятын сыаналаан турардаах. Манна диэн эттэххэ, “Хаарыан хампа күөх кытылым” киргиз суруйааччыларын айымньыларыттан соҕотох туруорбут айымньыбыт буолбатах этэ. Ол иннинэ эмиэ Айтматов “Материнское поле” айымньытынан пьесаны Федот Потапов туруорбута. Итиэннэ атын киргиз суруйааччыларын айымньыларынан спектакллар туруоруллубуттара. Оччоттон баччаҕа диэри киргиз литературатын кытары доҕордоһон кэллибит. Бу соторутааҕыта Саха тыйаатыра Евразияҕа гастролларын “Саха тыйаатырын номохторо” диэн ааттаан кэккэ өрөспүүбүлүкэлэргэ туруорууларын көрдөрөн кэллэ. Бишкекка көрдөрдүбүт уонна киргиз режиссердарын, драматурдарын кытта ситимнээхтик үлэлэһэр туһунан кэпсэттибит.
Андрей Саввич аан дойдуга суолталаах Евразиятааҕы интеграция сыалын ситиһиитигэр бу курдук норуоттары сомоҕолуур фундаментальнай култуурунай тэрээһиннэр улахан оруоллаахтарын бэлиэтиир.
— Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков историк буоларын быһыытынан, фольклор, төрүт дьарык, үгэс суолтатын олус дириҥник өйдүүр. Киргиз суруйааччыларын дьоһун айымньыларын тылбаастата сылдьар. Президеммит Владимир Путин уопсастыбаҕа “духовнай скреп” тиийбэт диэбитэ. Дьэ, бу курдук ис хоһоонноох тэрээһиннэр дьону өй-санаа өттүнэн түмсүүлээх буолалларыгар тиэрдиэхтэрэ. Суолтата суох эрэкэ-дьэрэкэ култууралар олоххо кэлбиттэрин курдук, түргэнник умнуллуохтара. Оттон Олоҥхо, “Манас” үйэлэр тухары баар буолуохтара. Онон Александр Жирков сокуону оҥорор сүрүн үлэтин таһынан, фундаментальнай култууранан дьарыктанан, норуотугар кэскиллээх, үйэлэргэ хаалар үлэни оҥорор.

Поделиться