Үөрэҕи бүтэрээччилэр үлэ миэстэтин түргэнник булаллар

Светлайдааҕы индустриальнай техникум тутар хамыыһыйатын чилиэниттэн, Оксана Ильинична Слепцова-Баишеваттан техникум туһунан кылгастык кэпсииригэр көрдөстүм. Оксана Ильинична СӨ профтехүөрэхтээһинин туйгуна, РФ профтехүөрэхтээһинин бочуоттаах үлэһитэ. Кини орто анал үөрэхтээһин эйгэтигэр 1989 сылтан үтүө суобастаахтык үлэлии-хамсыы сылдьар. Оттон бу техникум уопсайыгар иитээччинэн үлэлээбитэ үс сыл буолбут.

— Оксана Ильинична, үтүө күнүнэн! Быйыл Светлайдааҕы индустриальнай техникум тутар хамыыһыйата ханнык идэлэргэ докумуон ыларый?

— Быйыл 9-с кылаас кэнниттэн туттарсар оҕолор “Электрическэй станциялар, ситимнэр уонна системалар”, “Уотунан хааччыйыы”, “Промыш­леннай уонна гражданскай дьиэлэргэ электрическэй уот оборудо­ваниетын таҥыы, өрөмүөннээһин уонна үлэлэтии” диэн идэлэргэ бюджет миэстэлэригэр докумуоннарын туттарыахтарын сөп. 9-с кылаас кэнниттэн туттарсыбыт оҕолор 3 сыл 10 ый үөрэниэхтэрэ. Оттон 11-с кылаас кэнниттэн туттарсааччылар “Баһаартан куттал суох буолуута” уонна “Теплоснабжение и теплотех­ническое оборудование” идэлэргэ докумуоннарын биэриэхтэрин сөп. Кинилэр 2 сыл 10 ый үөрэнэллэр. Бары идэлэргэ 25-тии миэстэлээх. Докумуоннары атырдьах ыйын 25 күнүгэр дылы тутабыт.

— Оттон техникумҥа кэ­тэхтэн үөрэх баар дуо?

— Кэтэхтэн үөрэх төлө­бүрдээх, сылга – 23 тыһ 804 солк. Манна “Электрическэй станциялар, ситимнэр уонна системалар”, “Гааһынан хааччыйыы оборудованиетын уонна системаларын таҥыы уонна үлэлэтии”, “Сылааһы хааччыйыы” уонна “Экономика и бухгалтерский учет промышленности” идэлэр бааллар. Кэтэхтэн туттарсааччылар 3 сыл 10 ый үөрэнэллэр.

— Бэйэҥ техникум уопса­йыгар иитээччинэн үлэлиир буолаҥҥын, уопсай чааһын үчүгэйдик билэн эрдэҕиҥ…

— Эдэр ыччаты кытта үлэлиирбин олус сөбүлүүбүн. Саҥа сиргэ кэлбит оҕолор дьиэтийэллэригэр, сиэр-майгы чааһыгар барытыгар сүбэ-ама буоларга кыһаллабын. “Уопсайга кэллигит да, ким ханнык улуустан сылдьарынан арахсыбакка, омугуттан тутулуга суох, бары устудьуоннар диэн ааттанаҕыт”, — диэн оҕолорго куруук этэбин. Техникум толору хааччыллыылаах уопсайа 5 этээстээх, 380 миэстэлээх. Устудьуон уопсайга олорорун иһин сылга 340 солк. төлүүр. Ол аата ыйга 34 солк. Үөрэххэ туттарсан киирбит оҕолор 100% уопсайынан хааччыллаллар. Устудьуоннар уопсай бастакы этээһигэр баар киэҥ-куоҥ буфетка удамыр сыанаҕа тотоойутук аһыыллар. Этээскэ сиэксийэнэн арахсаллар, сиэксийэ аайы санузел, душ баар. Хоско иккилии-үстүү буолан олороллор.

Хас биирдии хос наадалаах миэбэлинэн хааччыллар. Этээс аайы куукуна, уруок ааҕар, сынньанар аактабай саала, тэлэбиисэр, библиотека, тренажердар, эмчит хоһо баар. Бэрээдэк чааһыгар биһиги, иитээччилэр, олус кытаанахпыт. Киэһэ 10 чааска уопсай аана хатанар, ким да киирбэт да, тахсыбат да буолар. Онон оҕолор киэһэ өттүгэр куруук уопсайга бааллар. Хас биирдии оҕо туһугар бэйэбит төрөппүт оҕобутугар курдук кыһаллабыт, долгуйабыт. Хас биирдии оҕо төрөппүтүн кытта кэмиттэн кэмигэр төлөпүөнүнэн сибээстэһэбит. Үлэһиттэр, бэл, уопсайга олорор оҕолор кэтэр таҥастарын кытта сууйан биэрэллэр. Хас нэдиэлэ ахсын биэчэрдэри тэрийэн ыытабыт. Устудьуоннар сэбиэттэрэ биһиги үлэбитигэр күүс-көмө буолар.

— Техникумҥа, арааһа, үксэ Мииринэй оҕолоро тут­тарсаллара буолуо?

— Оннук буолбатах. Техникумҥа Саха сирин араас улуустарыттан, Иркутскай уобаластан, Бурятияттан кэлэн үөрэнэ сылдьаллар. Араас омук оҕолоро – саха, нуучча, украинецтар, белорустар, эбээннэр, эбэҥкилэр, таджиктар, узбектар бука бары биир дьиэ кэргэн оҕолорун курдук иллээхтик-эйэлээхтик үөрэнэллэр, олороллор.

— Устудьуоннар үөрэх таһынан иллэҥ бириэмэлэрин хайдах атааралларый?

— Устудьуоннар араас таһымнаах чинчийэр, науч­най-практическай конференцияларга, күрэхтэргэ кытталлар. Спордунан, айар үлэнэн дьарыктаналлар. Бөһүөлэк, оройуон, өрөс­пүүбүлүкэ общественнай олоҕор көхтөөхтүк кытталлар. Уопуттаах преподавателлэр салайыыларынан Норуоттар икки ардыларынааҕы, Бүтүн Россиятааҕы, олохтоох куонкурустарга, күрэхтэргэ кыттан куруук миэстэлэһэллэр. Техникум иһинэн Дьяконова В.Н. салайар музейа үлэлиир. Үөрэнэр сирдэригэр 25 м уһуннаах бассейн, 7 араас спорт саалата баар буолан, биһиги устудьуоннарбыт спорт көрүҥнэринэн барытынан дьарыктаналлар. Аны, аныгы олох сиэринэн көмпүүтэр кылаастара, ыччат идэтин толору баһылыырыгар анаан сайдыылаах технологияларга үөрэтэр 6 мастарыскыай, 14 лаборатория үлэлиир.

— Оттон стипендия кээмэйэ төһөнүй?

— Маҥнайгы кууруска үөрэнэ киирэн баран Саҥа дьылга дылы 1321 солк. ылаллар. Онтон Саҥа дьыл кэнниттэн сессияларын түмүгүнэн көрөн, туйгун үөрэнээччилэр – 2642 солк., хорошистар – 1651 солк. кээмэйдээх стипендияны ый аайы ылаллар. Ону таһынан, 1982 солк. кээмэйдээх социальнай стипендия диэн баар.

— Быйылгы үөрэх дьы­лыгар уопсайа хас устудьуон техникуму бүтэрэн дьупулуом ылла? Ол кэннэ үлэ миэстэтин төһө булалларый?

— Быйыл барыта 120 оҕо бүтэрбититтэн 64-дэ – күнүскү үөрэх устудьуоннара, 56 киһи – кэтэхтэн үөрэҕи бүтэрдэ. Күнүскү үөрэххэ 9 оҕо наар туйгуннук үөрэммит буолан кыһыл дьупулуому ылла, оттон кэтэхтэн үөрэммиттэргэ – 10 киһи. Үгүстэрэ үлэ миэстэтин булан номнуо үлэлээн эрэллэр. Сорох выпускниктарбыт “АЛРОСА” АК өйөбүлүнэн Москва куоракка үрдүк үөрэх кыһатыгар үөрэхтэрин салгыы барыахтара. Үөрэҕи бүтэрбит оҕолор, сүнньүнэн, Айхал, Удачнай хайа байытар комбинаттарыгар, ПТВС тепловой пууннарыгар уонна хочуолунайдарыгар үлэ булаллар. Биһиги техникуммутун бүтэрбит дьону ханнык баҕарар промышленнай тэрилтэҕэ үөрэ-көтө үлэҕэ ылаллар.

— Эһиэхэ туттарсан үөрэххэ киирбит оҕо үөрэнэригэр туох баар усулуобуйа барыта баар эбит диэн түмүккэ кэллим…

— Мин санаабар, оҕо үөрэнэригэр сөптөөх усулуобуйа барыта баар. Саамай сүрүнэ диэн, кыһаллан үөрэниэххэ эрэ наада. Устудьуоннар кэнэҕэски идэлэригэр бэлэмнээх, анал сатабыллаах, үөрүйэхтэрдээх буолалларыгар туһаайар быраактыканы ааһалларыгар, үлэ булалларыгар өрөспүүбүлүкэ бөдөҥ хампаанньалара куруук көмөлөһөллөр. Техникум дириэк­тэрэ Любовь Степановна Тарасова үлэтигэр бэриниилээх бастыҥ салайааччы. Кини хас биирдии устудьуон үөрэхтэнэн, үлэлээх дьоһун киһи буоларыгар ис сүрэҕиттэн кыһанан үлэлиир.

— Оксана Ильинична, сэргэх кэпсээниҥ иһин махтанабын!

Кэпсэттэ Мария ПАВЛОВА.