Сайыны хайдах атааран эрэҕит?

Настя Борисова, М.К.Аммосов аатынан ХИФУ ХИНТуоКИ устудьуона:
— Былырыын сайын Кореяҕа үөрэнэ сылдьар буоламмын сайыммын Кореяҕа атаарбытым. Уонна чугастыы Кытайга тахса сылдьыбытым. Кытайга соҕотох барбыт буолан, киһи умнубат, дьикти түбэлтэлэрэ элбэхтэр этэ. Оттон быйыл олус ураты, сынньалаҥ сайын ааста. Ол курдук, от ыйын саҥатыгар Иркутскай уобалаһын Уус-Орда бөһүөлэгэр Регионнар икки ардыларынааҕы гражданскай форумҥа баран кыттан кэллим. Манна Хакасияттан, Алтаайтан, Бурятияттан, Тываттан делегациялар бааллара. Иркутскай уобалаһын Качуг диэн оройуонугар Шишкиннааҕы ойуулары көрбүппүт – гербэбитигэр баар аттаах, былаахтаах киһини. Бу судаарыстыбаннаспыт бэлиэтэ буолар. Ытык, туохха да тэҥнэспэт историческай, сакральнай миэстэ. Бу маннык сирдэри юридическай өттүнэн харыстааһын үлэтэ барыан наада. Дьон бөҕө сылдьар сирэ эбит, дэлби марайдаабыттар, сотору төрүт да суох буолар кутталлаах. Маны кытта сыалай история симэлийэрин өйдүөх тустаахпыт.

Ирина Гаврильева, сулууспалаах:
— Сахам сирин сайынын туохтааҕар да ордоробун. Айылҕа барахсан анаан киэргэнэр-симэнэр, ситэр-силигилиир кэмин толору туһана сатаатым дии саныыбын. Бэс ыйыгар уоппускам аҥаарын ылан, саамай сөбүлүүр бырааһынньыкпын — ыһыахтары кэрийбитим, алгыс иҥэриммитим, Үрүҥ тунах илгэтин амсайбытым. Төрөөбүт дойдубар, дьоммор баран ахтылҕаммын таһааран кэлбитим. Үрүҥ түүннэр – айылҕабыт барахсан биир ураты көстүүтэ, астына-дуоһуйа сынньанным дии саныыбын. От ыйыгар үлэбэр тахсыбытым эрээри, быыс-арыт булан Кыыс Амма хоһооҥҥо хоһуллубут, ырыаҕа ылламмыт үтүө-мааны дойдутугар астына сөтүөлээн кэлбитим, куйаас күннэри баттаһа күн уотугар сыламнаан хаалбытым. Атырдьах ыйын маҥнайгы күннэригэр Булуус, Күрүлүүр, Туруук Хайа хайысханан сылдьан, сөҕөн-махтайан, күүс-сэниэ ылынан, чэпчээн, чэбдигирэн кэлбитим.

Галя Виноград, ырыаһыт:
— Сайын дьон бары сынньана көттө быһыылаах, оттон мин үлэ үгэнигэр үктэнэн ханна да барбатым. Бу күһүн икки улахан бырайыак олоххо киирэрэ былааннанар, онно бэлэмнэнэ сылдьабыт. Кылгастык билиһиннэрэр эбит буоллахха, Валентина Степанова киинэтигэр уһулла сылдьабын. Ону тэҥэ истээччилэрбэр анаан альбом таһаараары үлэлэһэн эрэбин. Бириэмэ ыгым, былаан элбэх.

Иннокентий Лебедев, ырыаһыт, ХИФУ ХИНТуоКИ устудьуона:
— Сайыным биллибэккэ ааста, сынньалаҥмын төрөөбүт дойдубар Мэҥэҕэ атаардым. Музейга быраактыкабын ааспытым, ол кэннэ доҕот­торбунаан айылҕаны кытта алтыстыбыт, Мэҥэ сирин кэрэ миэстэлэрин кэрийдибит.

Айыына Софронеева, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Майа орто оскуолатыгар үлэлиир:
— Үгүс дьон курдук мин эмиэ эмиэ тымныы кыһыммыт кэнниттэн сайын барахсан тиийэн кэлэрин олус күүтэбин. Оҕо сылдьан, устудьуоннуурум да тухары үөрэх кэнниттэн тута дэриэбинэҕэ эбэбэр тахсан сынньанар, дьиэ ис-тас үлэтигэр илии-атах буолар эбит буоллахпына, быйылгы сайыным арыый уратытык ааһан эрэр диэхпин сөп. Оскуолаҕа үлэлиир буоламмын сайын үс ыйа барыта сынньалаҥ…эмиэ да үчүгэй курдук, эмиэ да оҕолорунан туолбут оскуолабын, бииргэ үлэлиир коллегаларбын олус аҕынным. Кыра оҕолоох буоламмын барыы-кэлии туһунан толкуйдаабаппын даҕаны…Ол да буоллар, өйүүр-өйдүүр дьонноох буоламмын, иккис идэ баһылаарыбын сайыным бастакы ыйыгар Дьокуускай куоракка үөрэнэ сырыттым. Саха киһитин сиэринэн ыһыахтарга сылдьарбын сөбүлүүбүн, дууһалыын сынньанабын. Ол курдук, бэс ыйын 12 күнүгэр Мэҥэ Хаҥалас эдэр ыччатын ыһыаҕа мин төрөөбүт, ахтар-саныыр, быыс буллум эрэ бара турар дойдубар, Өлөчөйгө ыһыллыбыта. Бэс ыйын 20 күнүгэр, үөрэммит уонна билигин үлэлии сылдьар оскуолам, сахалартан бастакы академик В.П.Ларионов аатынан Майа орто агро-хайысхалаах оскуолатын 105 сыллаах үбүлүөйдээх ыһыаҕа Ураһалаах алааска буолан ааспыта. Үөрэх кэрэтин билбит оскуолам 105 сааһын бэлиэтииригэр кыра да буоллар кылааппын киллэрбиппиттэн үөрэ саныыбын. Онтон бэс ыйын бүтэһик күннэригэр Ураһалаах алааска өрөспүүблүкэтээҕи педагогтар ярмаркалара ыытыллыбыта. Биһиги, Мэҥэ Хаҥалас үөрэ­ҕириитин салалтатын педагогтара, култуу­ратын үлэһиттэрэ уонна үөрэнээччилэрбит буоламмыт, сүрдээх үчүгэй көстүүлээх, үрдүк таһымнаах тэрээһин аһыллыытын көрдөрбүппүт буолуо диэн бигэ эрэллээхпин. Бу курдук сайыным биир ыйа биллибэккэ ааһа охсубута. От ыйын, атырдьах ыйын оҕобор, дьиэ кэргэммэр анаатым, эрдэ эппитим курдук, эбэбэр кэлэ-бара көмөлөһөбүн, хаһаайыстыбатыгар илии-атах буола сатыыбын. Сир баайыттан кыһыммар дьэдьэн хаһаанным уонна сотору уулаах отоммут, тэллэйбит үүнүө турдаҕа. Төһө да, атырдьах ыйа буолбутун иһин, сайыммыт салҕанар.

Светлана Соловьева, Л.В.Киренскэй аатынан Амматааҕы лицей учуутала:
— Сахабыт сирин самаан сайына хайа да дойдутааҕар кэрэ! Мин быйыл сайын бастаан лицейбит иһинэн тэриллибит лааҕырга үлэлээбитим, били­гин уоппускам кэмигэр дьиэ кэр­гэммин кытта дуоһуйа сынньана сылдьабын. От ыйын 7-8 күннэригэр Илин Эҥээр улуустарын үөрэхтээһиҥҥэ профсойуустарын кэмитиэттэрин форума буолан ааспыта. Тааттаттан, Мэҥэ Хаҥаластан, Чурапчыттан, Уус Алдантан ыалдьыттары көрсүбүппүт. Сайын, тыа сирин ыалын үгэһинэн, күөх лууктан саҕалаан сир аһын араас көрүҥүн хомуйабыт, уһун кыһыммытыгар хаһаанабыт. Быйыл дьэдьэннээн нуормабытын толорон олоробут. Ону таһынан хаптаҕас, сугун барыанньаларын оҥордум. Атырдьах ыйын бүтүүтэ тэллэй уонна отон хомуйуохпут. Тэлгэһэм иһигэр үүннэрбит оҕуруоппун, хортуоскабын көрөбүн-истэбин. Куораттан доҕотторбут кэлэн сынньанан барбыттара. Сайынын, күн-дьыл туруга үчүгэй эрэ буоллар, күн аайы Амма өрүскэ оҕолорбутун кытта баран сөтүөлүүбүт, киэһээтин балыктыыбыт. Эһиил сайын кэргэммин, оҕолорбун кытта омук сиригэр сынньана барарга былааннанабыт.

Ыйыталаста Мария ПАВЛОВА.