Үтүө киһиэхэ — үйэлээх өйдөбүнньүк

Ытыктабыл бэлиэтэ

Киһи бу сиргэ сылдьар ыалдьыт, хонор хоноһо. Биһиги кэккэбититтэн бэрт соһумардык туораабыт норуот депутата, Ил Түмэн тутууга уонна дьиэ-уот, коммунальнай хаһаайыстыбаҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ, ити эйгэҕэ Российскай Федерация Бочуоттаах үлэһитэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тутааччыта, Ю.Н. Прокопьев аатынан Судаарыстыбаннай бириэмийэ лауреата, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун, Дьаҥхаада уонна Нөөрүктээйи нэһилиэктэрин бочуоттаах гражданина Александр Романовы үөһэ этэн аһарбыт орто дойдуга кэлбит аналын толору дьоһуннук толорбут киһинэн хайа баҕарар ааттыахха сөптөөх.
Ааспыт нэдиэлэҕэ Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Аллараа Бэстээх сэлиэнньэтигэр Александр Афанасьевич Романовка аналлаах пааматынньык аһыллыыта буолла. Бу тэрээһиҥҥэ Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков, норуот депутаттара, коллегалара, «Мэҥэ-Хаҥалас улууһа» муниципальнай тэриллии» баһылыга Николай Старостин, биир дойдулаахтара, чугас дьоно кыттыыны ыллылар. Ыраахтан-чугастан үгүс киһи тоҕуоруһа мустуута, Александр Афанасьевичка дириҥ ытыктабыл бэлиэтэ дии саныыбын.

Олоҕун тутууга анаабыта

Үлэһит дьон икки көрүҥҥэ арахсалларын бэлиэтиибин. Бастакы көрүҥҥэ киирсээччилэр саҥата-иҥэтэ суох сылдьан, үлэни-хамнаһы кыайа тутан, үмүрүтэн, бүтэрэн-оһорон кэбиһээччилэр. Иккис көрүҥнэр кыраны да оҥордохторуна, кэпсээн-ипсээн, биллэ-көстө сатаан, кылгастык эттэххэ, сатаан «уруһуйданааччы» дьон. Александр Романов бастакы көрүҥҥэ киирсэр, үлэһит үтүөтэ киһи. Майгылаах бастыҥа диэн эмиэ кинини ааттыахха сөптөөх.
Александр Афанасьевич кылгас, ол эрээри чаҕылхай олоҕун туһунан ааҕааччыларбар билиһиннэрэр буоллахха, 1963 сыллаахха балаҕан ыйын 18 күнүгэр Мэҥэ-Хаҥалас улууһугар Майа сэлиэнньэтигэр күн сирин көрбүтэ. 1985 сыллаахха М.К. Аммосов аатынан Саха государственнай университетын үөрэнэн бүтэрэн, тутааччы-инженер идэтин баһылаабыта. Александр Афанасьевич олоҕун бүүс-бүтүннүү тутууга анаабыта диэтэхпинэ, сыыстарбатым буолуо. Тутуу уонна архитектура миниистрин солбуйааччыга тиийэ үүммүтэ.

80 бырайыагы олоххо киллэрбитэ

Кистэл буолбатах, куйаар ситимигэр норуот депутатыгар пааматынньык туруоруллубутун, дьон араастаан ылынна. Саха дьонугар орто дойдуттан барбыт киһи туһунан куһаҕаннык саҥарар сиэргэ баппат быһыынан ааҕыллара. Ити сиэрбитин аныгы дьалхааннаах кэм суурайан эрэр дуу диэхпин баҕарабын. Куйаар ситимигэр «тугу гыммыт киһиний ол?» диэччилэр кытта бааллар. Итинник тыллаһыы Александр Романов тугу оҥорбутун, үлэлээбитин билбэтттэриттэн-көрбөттөрүттэн тахсар дии саныыбын.
Үөһэ этэн аһарбытым курдук, Александр Афанасьевич тугу үлэлээбитин-хамсаабытын ыһа-тоҕо кэпсээбэт-ипсээбэт майгылааҕа. Кини салалтатынан өрөспүүбүлүкэбит киин куоратыгар Дьокуускайга уонна уон сэттэ улууһугар барыта 80 бырайыак олоххо киирбитэ. Итиннэ диэн этэргэ дөбөҥ, ити тутуулар үлэҕэ киирэллэригэр, төһөлөөх сыра-сылба бараммыта буолуой? Оннооҕор биир кыра мас дьиэни туттарга үгүс көлөһүнүн тохторо баар суол.
Кини салалтатынан үлэҕэ киирбит тутуулар истэригэр М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет техническэй факультетын куорпуһа, Аллараа Бэстээххэ транспорт техникума, Өлүөхүмэҕэ спортивнай комплекс уонна стадион, Саха сиринээҕи духуобунай училище, Боҕоруодьусса таҥаратын дьиэтэ, о.д.а. бааллар.
Тэрээһиҥҥэ биир идэлээҕэ, Саха Өрөспүүбүлүкэтин үтүөлээх тутааччыта Иван Полушкин Александр Афанасьевиһы үтүө суобастаах тутааччы буоларын тоһоҕолоон бэлиэтээтэ. Билиҥҥи дьалхааннаах кэмҥэ, кистэл буолбатах, буоллун-хааллын диэн үрдүнэн-аннынан үлэлээччи элбэх. Иван Полушкин Александр Афанасьевиһы бырайыак оҥорооччулар көтүппүттэрин, кини хайаан да ситэрэн биэрэн, оҥотторорун туһунан эттэ. Маннык тутааччылар элбэхтэрэ буоллар, тутууларбыт — бары үрдүк хаачыстыбалаах буолуох этилэрин бэлиэтиибин.

Сокуону практикаҕа чугаһыппыта

Александр Романов 2013 сыллаахха Ил Түмэн депутатынан талыллыбыта. Үөһэ этэн аһарбытым курдук, парламент биир тутаах дьиэ-уот, коммунальнай хаһаайыстыба, тутуу боппуруостарыгар кэмитиэти салайан үлэлэппитэ. Александр Афанасьевич депутаттыы, үлэтин-хамнаһын үгэнигэр сылдьан, 2017 сыллаахха ыам ыйын 19 күнүгэр баара-суоҕа 54 сааһыгар бу олохтон күрэммитэ.
Пааматынньык аһыллыытыгар Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков Александр Афанасьевич бэйэтин көлүөнэтин биир бастыҥ бэрэстэбиитэлэ буоларын бэлиэтээтэ. Кини биллэр-көстөр биир дойдулаахтарын Тарас Дестякин, Үлэ геройа Михаил Федотов, Ленин уордьанын кавалера Петр Докторов, өрөспүүбүлүкэ тутууга салаатын биллэр салайааччыта Семен Назаров, Николай Лепчиков дьыалаларын салҕааччынан буолбутун туһунан эттэ.
Александр Николаевич кини үлэҕэ киллэрбит тутууларыттан ураты миэстэни университет техническэй куорпуһа буоларын бэлиэтээтэ. Кырдьык, уһуйуллан тахсыбыт факультета аныгылыы тупсаҕай дьиэлэммитэ, буолаары буолан, бэйэтин салалтатынан тутуллубута, тутааччыга киэн туттунууну үөскэппэт буолуоҕун табыллыбат.
Спикер Александр Афа­насьевиһы үлэҕэ, олоххо уопута тустаах салааҕа сокуоннары практикаҕа чугаһыппытын туһунан эттэ. Кини этиитин түмүгэр пааматынньыгы оҥорууга кыттыыны ылбыт өрөспүүбүлүкэ, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун, Аллараа Бэстээх сэлиэнньэтин салалтатыгар, норуот депутаттарыгар, коллегаларыгар, Александр Афанасьевич доҕотторугар махталын биллэрдэ.
«Мэҥэ-Хаҥалас» улууһа» муниципальнай тэриллии баһылыга Николай Старостин үтүө киһиэхэ үйэлээх өйдөбүнньүк туруутун тэрээһинэ улууска Тутуу күнүн кытта алтыһан, үгүс киһини түмпүтүн туһунан эттэ. Кини биир дойдулаахтарын үйэтитиппиттэригэр Ил Түмэн бэрэссэдээтэлигэр Александр Жирковка, парламентарийдарга, доҕотторугар истиҥник махтанна.
Тэрээһиҥҥэ «Аллараа Бэстээх сэлиэнньэтэ» муниципальнай тэриллии баһылыга Юрий Колмаков, Дьаҥхаада нэһилиэгин баһылыга Иннокентий Яковлев, уо.д.а. биир дойдулаахтарын Александр Романов туһунан үтүө тылларынан ахтан аһардылар.
Александр Афанасьевич олоҕун аргыһа Елена Романова ыар кэмнэригэр бииргэ буолбут, чугас киһитин үйэтитиигэ кыттыыны ылбыт дьоҥҥо барыларыгар махтанна уонна транспорт техникумун дириэктэригэр бастыҥ устудьуоҥҥа кинилэр дьиэ кэргэттэрэ Александр Романов аатынан стипендия олохтуулларын туһунан туоһу суругу туттарда.

* * *

Норуот депутата Александр Романовка аналлаах пааматынньык скульптор Павел Чямпин уонна архитектор Сергей Лукин бронзаҕа кутан оҥорбуттарын ааҕааччыларбар билиһиннэрэбин. Үлэһит, майгылаах бастыҥа үтүө киһибитигэр үйэлээх өйдөбүнньүк турбута саамай сөптөөх.