Антонина Григорьева: “Босхо сурутуу – үтүөтүнээҕэр, төттөрү төлкөлүүрэ элбэх”

Норуот депутата, Ил Түмэн наукаҕа, үөрэххэ, култуураҕа,сонуну тарҕатар сириэстибэлэргэ уонна общественнай тэриллиилэргэ кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Антонина ГРИГОРЬЕВА санаатын истиэххэйиҥ:

–          Үгэс курдук туох барыта икки өрүттээх. “Саха сирэ” уонна “Якутия” хаһыаттар босхо тарҕанар буолбуттара эмиэ үчүгэйдээх да, куһаҕаннаах даҕаны. Үчүгэй өрүтэ диэн – үп-харчы кырыымчык кэмигэр дьон информацияҕа наадыйыытын толуйуу быһыытынан сыаналаныан сөп.  Ол гынан баран, ити быстах кэмнээх “үтүө”  буолуон сөп. Хаһыат, сурунаал  ааҕааччылаах эрэ буоллаҕына хаһыат, сурунаал буолар. Ханнык баҕарар сонуну тарҕатар сириэстибэ – дьону, нэһилиэнньэни кытары хардарыта сибээстээх буолуохтаах. Дьон кыһалҕатын быһаарар, дьоҥҥо туһалыыр, дьон санаатын истэр уонна былааска тиэрдэр эрэ буоллаҕына – ааҕыллымтыа буолар. Киһи бэйэтигэр туһалаах диэтэҕинэ харчытын кэрэйбэккэ сурутар этэ, суруппута даҕаны.

Сурутууны көдьүүстээхтик ыытыы –  ааҕааччыны кытары үлэ туспа көрүҥэ. Мин билэрбинэн, “кыымнар” сурутууну нэһилиэктэргэ, улуустарга, тэрилтэлэргэ быһаччы сылдьан, тиийэн ыытар үгэстээхтэр. Бэйэлэрин хаһыаттарын кэпсээн, суруналыыстарын билиһиннэрэн, дьону кытары кэпсэтэн-ипсэтэн, кинилэр интэриэстэрин тардарга туох наадатын билэн-көрөн, ааҕааччыны кытары ыкса ситимнээхтик үлэлииллэр. “Саха сирэ” хаһыат редактора, бэйэтэ эмиэ эдэр киһи буолан, элбэхтик айанныырын эмиэ истэбин. “Чуораанчык”, “Кэскил”, “Юность Севера” – оҕолорго аналлаах таһаарыылар эмиэ дьону кытары күүскэ үлэлииллэр. Ити барыта хаһыаттар нэһилиэнньэни кытары үлэлэрин араас ньымата буолар. Тираж ахсаана –салайааччылары, суруналыыстары  кымньыылыыр сүрүн уонна соҕотох көрдөрүү буолар. Үлэҥ табыллыбытын-табыллыбатаҕын – тираж эрэ көрдөрөр кыахтаах.

Биир өттүнэн, аныгыс кэлэр салалта арай босхо сурутууну тохтотон, төлөбүрдээх сурутууга бараары соруннун, оччоҕо? Босхоҕо үөрэммиччэ дьон төлөбүрдээххэ төттөрү сурутуо дуо? Аны, бюджет суотугар “босхо” тарҕатыллар хаһыат хаачыстыбата тупсуо дуо? Өскөтүн урут хаһыат хаачыстыбатын тираж ахсаана көрдөрөр буоллаҕына, билигин ол кыайан көстүбэт буолар.

Бу икки хаһыат үйэ кэриҥэ историялаах хаһыаттар. Дьон сурутан-сурутан, ааҕан-ааҕан кэллэхтэрэ эбээт. Улуустарга, нэһилиэктэргэ, киһи баҕарарын курдук, сибээспит сайда илик. Интернет олус мөлтөх. “Сонуну дьон бары интернеттэн билэр” дииллэригэр сөбүлэспэппин. Билигин бу икки хаһыат, босхо сурутуутун акциятынан, сурутааччыта бэлиэр 20 тыһыынчаҕа тиийдэ диир эбит буоллахтарына, дьон кумааҕы хаһыакка наадыйарын туоһулуур көрдөрүү буолар. Саха киһитэ, уопсайынан психологтар этэллэринэн,  киһи барыта тутан-хабан, бигээн көрөр информациятын ордук түргэнник уонна чугастык ылынар. “Вацап” уонна интернет-сайтар, сороҕор, сымыйа информацияны тарҕатар түбэлтэлэрэ элбэх. Оттон дьон кумааҕы, официальнай хаһыаттары итэҕэйэр уонна бүтэһиктээх инстанция курдук ылынар.

Босхо сурутууну тэрийии – атын хаһыаттарга эмиэ охсуулаах. Конкуренция суох буоллаҕына хаачыстыба түһэр, хаачыстыба түстэҕинэ – ааҕааччы аҕыйыыр. Ордук сахалыы ааҕар аудитория эмсэҕэлиэҕэ. Хаһыат аҕыйаатаҕына – информация эмиэ аҕыйыыр, кэлтэгэйдээһин барар. Бу эмиэ дьон информацияҕа наадыйар быраабын хааччахтааһын буолар.

Онон, босхо сурутуу – үтүөтүнээҕэр, төттөрү төлкөлүүрэ элбэх буолан тахсар.

Ааптар: aartyk.ru