849

30 октября 2015 в 15:07

Кыра хамнастаах дьон биэнсийэлэрин тыытымаҥ

Хаһыат ааспыт нүөмэригэр үлэлиир биэнсийэлээхтэргэ биэнсийэлэрин быһар туһунан боппуруоһу көрүүгэ Ил Түмэн депутаттара ол кэмнэргэ быһаарыыны ылыахтара диэн сырдаппыттар этэ. Маны ааҕан баран, Ил Түмэн депутаттарын уонна Сахам сирин олохтоохторун дьүүлүгэр бэйэм тус санаабын суруйабын.

Биэнсийэни быһыы биир өттүнэн сөп курдук эрээри, атын өттүнэн улахан сыыһалардаах. Бастакытынан, салайааччыларбыт хамнастара элбэҕин туһунан иһитиннэрэллэр, хас эмэ сүүһүнэн тыһыынчаны, сорохтор мөлүйүөнүнэн ылаллар дииллэр. Кинилэр биэнсийэлэрэ да элбэх, ону тэҥэ интэлигиэнсийэ (учууталлар, быраастар), полициялар ботуччу хамнастаахтар, ити дьон биэнсийэлэрин быһаллара сөп курдук. Иккиһинэн, бэйэм курдук сааспыт тухары хара үлэҕэ үлэлээн айахпытын ииттэн, оҕолорбутун, сиэттэрбитин атахтарыгар туруортаабыт, билигин да кыра хамнастаах буолар-буолбат үлэлээх дьоҥҥо биэнсийэлэрин быһаллара отой сыыһа. Биһиги, хара үлэҕэ үлэлээн биэнсийэҕэ тахсыбыт дьон, биэнсийэбит ортотунан 13-14 тыһыынча, оттон үлэлээн эбинэрбитигэр биир оннук кыра хамнастаах эрэ үлэ биһиэхэ көстөр. Ол курдук ньээҥкэ, таҥас сууйааччы, харабыл, бөх хомуйааччы үлэтин толорон оҕолорбутугар, сиэннэрбитигэр көмөлөһө сатыыбыт. Депутаттарбыт 13-14 тыһыынча диэни ааҕан баран: “Пахай, бу дьон баайдара бэрт эбит, быһарга”, – диэн, ама, быһаарыахтара дуо? Үөһээ салайааччыларбыт айах ииттэн олоруу алын кээмэйин (прожиточнай минимуму) тобулан, онтон ордукка санамматыннар диэбиттии, кыра-хара дьону муннукка ыгар курдуктар. Ас-үөл, таҥас-сап күн ахсын ыарыы турар, оттон биһиги хамнаспыт, биэнсийэбит эбиллибэт. Дьэ, ити курдук, хас эмэ сүүһүнэн тыһыынча, сорохторо мөлүйүөнүнэн хамнастаах, биэнсийэлэрэ да элбэх дьону кытта биһигини, кыра хамнастаах, биэнсийэлээх дьону, биир угунньаҕа укпатахтарына сатанар.
Депутаттарбыт бу этиини болҕомтоҕо ылан, кыра биэнсийэлээх, хамнастаах дьон биэнсийэлэрин быспат туһунан уураах ылыныахтара диэн бигэ эрэллээхпит. Төттөрү өттүнэн быһаарыллар эбит буоллаҕына, бу норуот депутаттара буолбакка, киин салалта эрэ дьаһалларын толоро олорор, илин-кэлин түһээччи дьон буоллахтара дииргэ тиийэбит.

Эрэли кытары,
Охчут Талыман.

Поделиться