Александр Жирков: Феврония Баишева – бэйэ идэтигэр бэриниилээх буолуу холобура

Феврония Баишева Мэ­ҥэ-Хаҥалас улууһун Дьабыыл нэһилиэгиттэн төрүттээх, П.И.Чайковскай аатынан Москватааҕы судаарыстыбаннай консерваторияны бүтэрбитэ. Саха сириттэн бастакы идэтийбит хору салайааччы дирижер, өрөспүүбүлүкэ биллиилээх музыкальнай уонна общественнай деятелэ. СӨ народнай артыыската, РСФСР үтүөлээх артыыската, телевидение уонна радио туйгуна, Бүтүн Россиятааҕы хоровой уопсастыба туйгуна, тыыл уонна үлэ ветерана Феврония Баишева аатын кытта национальнай музыкальнай культура үгүс ситиһиилэрэ сибээстээхтэр.
Бу бэлиэ күн номоххо киирбит киһи, бастакы национальнай дирижер талааныгар үгүс ахсааннаах сүгүрүйээччилэр юбиляры эҕэрдэлии кэлбиттэр.
Өрөспүүбүлүкэ баһылыга Егор Борисов эҕэрдэ телеграмматыгар маннык этиллэр: «Өрөспүүбүлүкэ салалтатын аатыттан уонна тус бэйэм ааппыттан бэлиэ үбүлүөйгүнэн эҕэрдэлиибин. Эн биһиги улуу дойдубут сайдыытыгар улахан кылааккын киллэрбитиҥ. Эн олоҕуҥ эдэрдэргэ дьоһун холобурунан буолар. Дьоруойдуу уонна бэйэ туһун умнан туран үлэҥ хаһан да умнуллуо суоҕа, сиргэ тиийэ сүгүрүйэбин уонна улахан махталы этэбин. Ис сүрэхтэн үтүө туругу уонна этэҥҥэ буоларгар, чугас дьонуҥ тапталын ыла тураргар баҕарабын».
СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков юбиляры ытыктыырын уонна киниэхэ сүгүрүйэрин биллэрдэ.
Парламент спикерэ: «Феврония Алексеевна Баишева – номоххо ахтыллар дьахтар, кини лаппа сааһыран да баран, олоҕун тухары идэ оҥостубут культуратын сайыннарарын салгыыр. Кини – бэйэ идэтигэр бэриниилээх буолуу холобура, кэрэ, нарын, сэмэй, ис-иһиттэн дьону бэйэтигэр тардар дьахтар быһыытынан кэрэхсэтэр», – диэн эттэ.
Александр Жирков: «Омос көрүүгэ, сахалар – хорга сыһыана суох норуот, оннук санааны фольклору үрдүттэн көрүү бигэргэтэр. Саха олоҥхотугар үөһэ да, орто да дойду бухатыырдара, аллараа да дойдуттан тахсааччылар хаһан да хорунан ыллаабаттар. Ойууннарбыт эмиэ соҕотоҕун ыллыыры ордороллор. Ол эрээри толкуйдаан көрдөххө, саха оһуохайыгар биһиги былыргыттан хорга уонна ырыа матыыптарын күргүөмүнэн толорууга сыһыаннаахпыт чаҕылхайдык көстөр. Саха норуота, дьылҕа хаан эриирдэрин утары кыттыһан туруулаһар инниттэн, ааспыт историятын тухары сомоҕолоһууга, түмсүүгэ, кэлэктиипкэ дьулуһара, оттон биһиги норуоппут дьылҕата судургута суоҕа. Хор искусствота, сомоҕолоһууга ыҥырыы курдук, саха киһитин ырыатын-тойугун, саха искусствотын кэрэтин бүтүннүү тиэрдэр оһуохай элбэх куолаһын нөҥүө биһиги хааммытыгар быдан дьыллартан иҥмит. Онон хормейстер Февронья Баишева салайааччылаах хоровой искусствобыт 1957 сылга дойду киин куоратыгар аан бастаан көрдөрүллэн, сөптөөх дьоһун сыанабылы ылбыта. Онтон салгыы Февронья Баишева салалтатынан Саха сирин дьоно бэйэлэрин үрдүк таһымнаах хоровой культураларын 1972 уонна 1982 сылларга Саха сирин искусствотын күннэригэр өссө төгүл бигэргэппиттэрэ», – диэн бэлиэтээтэ.
Ил Түмэн спикерэ: «Феврония Алексеевна Баишева – дьахтар киһи кэрэ, истиҥ дууһалаах буолуутун эталона. Кини – биһиги киэн туттуубут», – диэтэ.
Александр Жирков Феврония Алексеевнаҕа үйэтэ уһууругар, чэгиэн буоларыгар, уонна «кини бэйэтин культураҕа, норуотугар, идэтигэр сыһыанынан биһигини үрдүккэ кынаттыы сылдьарыгар» баҕатын эттэ.
Парламент спикерэ Феврония Баишеваҕа кыһыл көмүс чаһыны кытта СӨ Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) Бочуоттаах грамотатын туттарда.
Культура министиэристибэтин уонна искусство деятеллэрин аатыттан юбиляры миниистири солбуйааччы Владислав Левочкин эҕэрдэлээтэ: «Эн үбүлүөйдээх бэлиэ күнүҥ – бу өрөспүүбүлүкэ культуратын уонна искусствотын бары деятеллэригэр улахан бырааһынньык. Эн өрөспүүбүлүкэҕэ бүтүннүүтүгэр уос номоҕор сылдьаҕын, ол эбэтэр хоровой хамсааһын өрөспүүбүлүкэбитин барытын сомоҕолуур».
Бу үөрүүлээх түгэн чахчы да хор ырыатын бэртээхэй бырааһынньыгынан буолла, манна идэтийбит, оҕо уус-уран кэлэктииптэрэ уонна опера маастардара кытыннылар.

Ил Түмэн пресс-сулууспата.