Нерюнгри: 40 сыл сайдыы аартыгынан

Бу үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков, өрөспүүбүлүкэ народнай депутаттара, ону сэргэ Федеральнай Мунньах Федерация Сэбиэтин чилиэннэрэ Александр Акимов уонна Вячеслав Штыров, РФ Уһук Илин сайдыытыгар миниистирин солбуйааччыта Сергей Качаев, Саха сирин Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын администрациятын салайааччыта Юрий Куприянов, о.д.а., куорат олохтоохторо, ыалдьыттар сырыттылар.
Биэчэри «Соловушка» оҕо музыкальнай хоровой оскуолата аста. Хор Россия Федерациятын уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин гимнэрин толордо.

Эҕэрдэ тылы этэригэр өрөспүүбүлүкэ парламенын бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков «үбүлүөй – бу, бастатан туран, өйдөөн-санаан ылыы түгэнэ» диэн бэлиэтээтэ. «Манан биһиги бүгүн куораты, кини бастакы объектарын төрүттэспиттэри ытыктыырбытын уонна өйдүүрбүтүн көрдөрөбүт. Биһиги, бүгүн биэчэргэ баар дьон бары кэриэтэ, куораппыт балааккалартан саҕалаан үүнэн тахсыбытын өйдүүбүт. Нерюнгри бэйэтин историятыгар бэриниилээх», — диэтэ спикер уонна Саха сирин соҕуруу өттүн киин куоратын төрүттэспит дьону үйэтитии туоһуларынан бүгүн куорат ыалдьыттара уонна олохтоохторо буолбуттарын санатта.
«Бүгүҥҥү тэрээһиннэри түмүктүүр түгэнинэн, мин санаабар, Нерюнгри биир саамай кэрэ миэстэлэриттэн биирдэстэригэр – Г.И.Чиряев аатынан пааркаҕа бу уһулуччулаах киһи пааматынньык-бюһун аһыы буолла. Кини партия уобаластааҕы кэмитиэтин бастакы сэкирэтээринэн үлэлии олорон, Саха сирин соҕуруу өттө промышленноһы баһылааһын тирэҕинэн буоларыгар күүһүн-сыратын биэрэн, хамсааһыны таһаарбыта. Нерюнгри олохтоохторо, итини өйдүүргүт иһин эһиэхэ махтал», — диэтэ Александр Жирков.
Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ санаппытынан, Саха сирэ биир үйэттэн кыра кэм устатыгар бөдөҥ промышленнай баһылааһын түһүлгэтинэн үстэ буолбута: ХХ үйэ 20-с сылларыгар Алданнааҕы кыһыл көмүстээх комплекс үлэтэ саҕаламмыта, 50-с сылларга – Мииринэйдээҕи алмаастаах регион, 70-80-с сылларга – Саха сирин соҕуруу өттүнээҕи территориальнай оҥорон таһаарар комплекс. «Кинилэр бары хамсатар кыахтаах дьон күүһүнэн саҕаламмыттара, ити дьон биһиги кыраайбыт тупсарын, Саха сирин олохтоохторо үчүгэйдик олороллорун, өрөспүүбүлүкэ бэйэтин нэһилиэнньэтигэр уонна дойдуга бүттүүнүгэр туһаны аҕаларын туһугар өйдөрүн-санааларын, талааннарын, тэрийэр дьоҕурдарын, итэҕэтэр күүстэрин-кыахтарын харыстаабакка уурбуттара. Ити соруктар бүгүҥҥү күҥҥэ да суолталаахтар», – диэн бэлиэтээтэ кини.
«Бүгүн эмиэ дойдуга эһиги үлэҕит, бородууксуйаҕыт наада буолла. Уонна ол өрөспүүбүлүкэбитигэр эбэтэр Российскай Федерацияҕа эрэ наадалаах буолбатах. Ити бородууксуйа нөҥүө биһиги ыалларбытын кытта экономическай сибээстэри ситиһиилээхтик тутуһабыт. Бу үбүлүөйдээх күҥҥэ кэскиллээх былааннары торумнанабыт», — диэтэ кини. «Ити былааннар кумааҕыга эрэ хаалбаттарыгар баҕарабын, ол эбэтэр бүгүн номнуо дьиҥнээх түмүктэр бааллар: миллиардынан үп угулунна, таас чох саҥа тонналара хостонор, саҥа баайдаах сирдэргэ үлэ ыытыллар. Бүгүн биһиги «Инаглинскай» хайа-байытар комплекс тимир суолун станциятын аһыы туоһуларынан буоллубут, таас чоҕу тиэйии саҕаланна. Манна таас чох үчүгэй хаачыстыбалааҕын бары билэбит», — диэн эттэ Ил Түмэн спикерэ.
Өрөспүүбүлүкэ социальнай-экономическай сайдыытыгар улахан кылаатын уонна үгүс сыллаах үтүө суобастаах үлэтин иһин «Нерюнгри аэропорда» филиал директорын солбуйааччы Николай Бойченкоҕа Александр Жирков Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин Махтал суругун туттарда. Саха сирин социальнай сайдыытыгар үтүөлэрин иһин, кыһыл көмүс чаһыны туттаран туран, Ил Түмэн Бочуоттаах грамотатынан Нерюнгри оройуоннааҕы киин балыыһатын 1 №-дээх терапевтическай салаатын учаастактааҕы терапевт-бырааһа Айталина Безрукова наҕараадаланна. Өрөспүүбүлүкэ социальнай-экономическай сайдыытыгар үтүөлэрин иһин Ил Түмэн Бочуоттаах грамотатынан Нерюнгри оройуонугар СӨ Ил Дарханын итэҕэллээх киһитэ, Саха сирин норуотун хаһаайыстыбатын бочуоттаах үлэһитэ Владимир Грачёв наҕараадаланна.
Итини сэргэ Нерюнгри оройуонун уонна куорат олохтоохторун Федерация Сэбиэтин оборонаҕа уонна куттал суох буолуутугар кэмитиэтин чилиэнэ, ФС иһинэн Арктикаҕа уонна Антарктикаҕа Сэбиэт бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Штыров, Саха сирин Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын Администрациятын салайааччыта Юрий Куприянов, Нерюнгри оройуонун баһылыга Андрей Фитисов, оройуон депутаттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Валерий Селин, Нерюнгри куорат баһылыга Леонид Олейник, куорат депутаттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Виталий Литвиненко эҕэрдэлээтилэр.
Оройуон уус-уран самодея­тельноһын бастыҥ коллективтара уонна солистара бу үөрүүлээх күҥҥэ ырыаларын, үҥкүүлэрин бэлэхтээтилэр.