Олоҥхоҕо уһуйуу туонатыгар

Өрөспүүбүлүкэҕэ физкультура уонна спорт хамсааһынын төрүттэспит, спорт олимпийскай көрүҥнэрин сайдыыларыгар улахан кылаатын киллэрбит саха норуотун чулуу уола, судаарыстыбаннай деятель Николай Николаевич Тарскай биир дойдулаахтара Ил Түмэн спикерин Александр Жиркову уонна кинини кытта бу айаҥҥа сылдьыбыт биллиилээх скульптор, Николай Тарскай бюһун оҥорбут, СӨ искусствотын үтүөлээх деятелэ, суруйааччы Василий Бочкареву нэһилиэккэ киирэр кыраныыссаҕа сахалыы сиэринэн көрүстүлэр.
Ааспыт сыл бүтүүтүгэр нэһилиэккэ Айыы балаҕана тутуллан үлэҕэ киирэн, олохтоохтор сүргэлэрэ көтөҕүллүбүт. Онон ыалдьыттары кэлээттэрин кытары Айыы балаҕаныгар сырытыннардылар. Нэһилиэк билиҥҥи кэмҥэ киэн туттуута «Кылыһах” образцовай фольклорнай студия буолар. Манна олоҥхо ураты харыстабыллаах эйгэтэ үөскээбитэ. Педагогическай үлэ ветерана Вера Иннокентьевна Троева салалтатынан нэһилиэк үүнэр көлүөнэтэ өбүгэ төрүт үгэстэригэр, фольклор жанрдарыгар уһуйуллар. Ол да иһин хаһыс да көлүөнэ оҕолор норуот чыпчаал айымньытын – улуу олоҥхону кыра эрдэхтэриттэн толоро үөрэнэллэр. Студия үлэлээбитэ номнуо ыраатта. Бастакы көлүөнэ оҕолор бэйэлэрэ идэлээх уһуйааччы, култуура, тыл эйгэтин үлэһиттэрэ буоллулар. Бэлиэ түгэҥҥэ «Кылыһах» студия кыттыылаахтара уонна «Күнчээн» оҕо саадын иитиллээччилэрэ олоҥхоттон быһа тардан толордулар. Александр Николаевич «Кылыһах» студияҕа ситиһиилэри баҕарда уонна салайааччы Вера Троеваҕа «Дьулуруйар Ньургун Боотур» олоҥхо дискэтин, Саха театрын антологиятын туттарда.
Ил Түмэн спикерин кытта көрсүһүүгэ нэһилиэк актыыба, общественность кыттыыны ылла. Олохтоох дьаһалта баһылыга Игнат Готовцев нэһилиэк бүгүҥҥүтүн кэпсээтэ. 2014 сыллаахха Николай Николаевич Тарскай төрөөбүтэ 90 сылын туолбута. Үбүлүөйдээх тэрээһин чэрчитинэн нэһилиэк таһымыгар туох ситиһиллибитин, туох үлэ ыытыллыбытын баһылык иһитиннэрдэ. Итиэннэ нэһилиэк социальнай-экономическай сайдыытыгар киллэрбит кылаатын, үтүөлэрин иһин Александр Николаевич Жирковка «Баатаҕай нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо” бэлиэни үөрүүлээх быһыыга-майгыга туттарда.
Спикер Александр Жирков харда тылыгар олохтоохторго махтанна. Кини бэйэтин этиитигэр өрөспүүбүлүкэ парламенын ыытар үлэтигэр сиһилии тохтоото, 2016 сылга сокуону оҥоруу эйгэтигэр туох былаан баарын, өрөспүүбүлүкэ уопсай балаһыанньатын кэпсээтэ. Салгыы баатаҕайдар скульптор Василий Бочкаревка Николай Тарскай аатынан бэлиэни туттардылар.
Александр Жирков нэһилиэккэ 50 миэстэлээх оҕо саадын дьиэтин тутуутун кытта би­листэ, олохтоох дьаһалтаҕа тутуу хаачыстыба­ты­гар болҕомтолорун уурал­ла­рыгар сүбэлээтэ.
Бу күн Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков улуус киинигэр Н.Н.Тарскай аатынан спортивнай комплекска Уус-Алдан улууһун культуратын эйгэтигэр 2015 сыллааҕы түмүгү таһаарар, сыл бастыҥ үлэһиттэрин чиэстиир үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ кытынна. Спикер биир дойдулаахтарын үүммүт Саҥа дьылынан эҕэрдэлээтэ. Быйылгы сылга улуус уонна өрөспүүбүлүкэ таһымыгар сүдү суолталаах түгэнинэн ХIХ-ХХ үйэлэр кирбиилэригэр саха интеллигенциятын түс-бас киһитэ, уһулуччулаах уопсастыбаннай деятель, сырдатааччы, учуонай, кыраайы үөрэтээччи, этнограф, экономист, суруйааччы, публицист, «Сахалар сойуустара» түмсүү салайааччыта, бастакы публичнай библиотеканы төрүттээччи Василий Никифоров-Күлүмнүүр төрөөбүтэ 150 сылын туоларын санатта. Онон улуу киһи үбүлүөйүн үрдүк таһымнаахтык ыытарга бары күүһү уурарга, үлэҕэ, үөрэххэ ситиһиилээх көрсөргө ыҥырда. Ааспыт Литература сылыгар Уус-Алдан улууһун культуратын эйгэтигэр бэлиэ-суолу ииһи хаалларбыт түгэннэринэн улуус киэн туттар дьонун – Василий Степанович Парников уонна Иннокентий Ильич Сыроватскай ситиһиилэрин ааттаата. Василий Парников салайар «Кэнчээри” ансаамбыла Россия үтүөлээх коллективын үрдүк аатын сүкпүтүн, Василий Степанович «Норуоттар икки ардыларыгар эйэни уонна доҕордоһууну бөҕөргөтүү иһин» СӨ бочуоттаах бэлиэтин ылбытын, оттон өрөспүүбүлүкэ биллиилээх суруналыыһа, суруйааччы, В.В.Никифоров-Күлүмнүүр үтүө аатын пропагандалааччы «Мүрү саһарҕата» хаһыат эппиэттиир секретара Иннокентий Сыроватскай суруналыыстыка эйгэтигэр 2015 сыл түмүгүнэн В.В.Никифоров-Күлүмнүүр аатынан СӨ Судаарыстыбаннай бириэмийэтинэн наҕараадаламмытын бастыҥ холобур быһыы­тынан бэлиэтээтэ уонна биир дойдулаахтарыгар, культура эйгэтин үлэһиттэригэр үүммүт дьылга ситиһиилээх үлэни баҕарда.
Үөрүүлээх быһыыга-майгыга спикер Александр Жирков Ил Түмэн Бочуоттаах грамотатын Найахы библиотекатын сэбиэдиссэйэ Айталина Готовцеваҕа, Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин Махталын Бороҕоннооҕу оҕо искусствотын оскуолатын директора Гаврил Петуховка, Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлин Махтал суругун улуус киэн туттар ырыаһытыгар, сцена, киинэ ветераныгар Михаил Бурцевка туттарда.

Ил Тумэн пресс-сулууспата