1149

02 октября 2015 в 12:56

Улуу суруйааччылар айбыт-туппут сирдэринэн

Саха сирин Суруйааччыларын сойууһа сүүйбүт гранынан биэс эдэр суруйааччы – Александра Попова-Дол­гуу­ра, Рустам Каженкин – Арчы Уола, Гаврил Андросов, Елизавета Мигалкина, Зинаида Архипова дойду үрдүнэн биллэриллибит Литература сылын эмблематыгар баар үс улахан суруйааччылар – Александр Пушкин, Николай Гоголь уонна Анна Ахматова айбыт-туппут сирдэринэн сылдьан кэллилэр.

Бу айан-сырыы туһунан Александра Попова кылгастык кэпсээтэ: “Санкт-Петербург куоракка тиийээт да саха суругун-бичигин төрүттээбит С.А.Новгородов уҥуоҕар сылдьыбыппыт. Биһигини Санкт-Петербург куоракка Саха сирин Бастайааннай бэрэстэбиитэлистибэтин үлэһитэ сирдээн, арыаллаан сылдьыбыта. Анна Ахматова, Федор Достоевскай, Лев Гумилев олохторун, айар үлэлэрин сырдатар музейдары интэриэһиргээн көрдүбүт. Ону таһынан Петергофка — дойдубут биир саамай кэрэ миэс­тэтигэр сырыттыбыт.
Салгыы автобуһунан Псков куоракка айаннаатыбыт. Псковтан чугас турар Михайловскай сэлиэнньэҕэ нуучча норуотун улуу суруйааччыта А.С.Пушкин музей-заповеднигын көрөн Святогорскай монастырга сүгүрүйдүбүт. “Евгений Онегин” айымньыга ойууланар Тригорскай сэлиэнньэҕэ сырыттыбыт. Музей дириэктэрэ Василевич Георгий Николаевич, биһиги Саха сириттэн кэлэ сылдьарбытын истэн баран, биһиэхэ олус улахан махталлааҕын туһунан эппитэ. “Эһиги бастакы Президеҥҥит М.Е.Николаев ураты киһи” диэбитэ. Ол курдук, 90-с сылларга музей ыарахан кэмнэригэр Михаил Ефимович массыына бэлэхтээбит, ол массыына билигин да сүүрэ сылдьар эбит.

Москва куоракка Н.В. Гоголь музейын көрдүбүт-иһиттибит, А.Е.Кулаковскай – Өксөкүлээх Өлөксөй уҥуоҕар сырыттыбыт. Россия суруйааччыларын сойууһугар тиийэн эдэр суруйааччы Василий Поповы кытта көрсүбүппүт. Саамай бэлиэтии көрбүппүт диэн, хас биирдии музей үлэһитэ, суруйааччы туһунан кэпсииригэр, кинини кытта алтыһа сылдьыбыт курдук кэпсиир эбит. Суруйааччы хас биирдии айым­ньытыттан быһа тардыыны ааҕаллара, билиилэрэ-көрүүлэрэ киэҥэ…киһи эрэ абылатыах курдук. Историяны, оччотооҕу кэми кытта ыкса тутан кэпсиир буоланнар, киһи бу айымньы тоҕо айыллыбытай, туох төрүөттээх этэй диэн суруйааччы айар үлэтин ылынарыгар чэпчэки буолар. Санкт-Петербург кэрэ көстүүлэрин туһунан киһи этэ да барбат, тыл тиийбэт..хас хардыыбыт аайы – музей, история. Петергофка сылдьан биһиги өбүгэлэрбит, дойдубут Саха сирин кылаата бу кэрэ сир тутуллуутугар, хас кыраһыабай дьиэтигэр, фонтаныгар эмиэ баарын курдук санаатыбыт. Биһиги түүлээхпит, көмүспүт барыта кылаат буолбута диэн санааҕа кэлбиппит.
Лев Николаевич Гумилев музей дьиэтигэр, кинини кытта тыыннааҕар алтыспыт киһи үлэлиир этэ, олус үчүгэйдик кэпсээбитэ. Тюркологияны интэриэһэргиир дьоҥҥо наадалаах, туһалаах музей. Бу айаммытыттан биһиги бары олус астынан кэллибит”.

Мария Павлова.

Поделиться