Мин депутат буоллахпына…

Спордунан дьарыктанар усулуобуйа тэрийиэм

Депутат киһи дойдутугар убаастанар, аптарытыаттаах, эппит тылын толорор, дьонун туһугар сүрэхтиин-быардыын ыалдьар туруу үлэһит буолуохтаах. Ону таһынан кини киһи быһыытынан киэҥ көҕүстээх, холку, элбэх билиилээх-көрүүлээх, дойду политикатын туһунан иҥэн-тоҥон билэр, интэриэһиргиир буолуохтаах.
Дьон-сэргэ иннигэр сатаан ситимнээн саҥарар, ис дууһатыттан сахалыы өйдөөх-санаалаах, саҥаны олоххо киллэрэргэ бэлэм киһи эрэ депутат буоллаҕына дойдубут сайдыаҕа…
Мин депутат буолларбын, аан бастаан, үөрэҕирии ситимигэр кэккэ уларытыылары киллэриэм этэ. Оҕо хайдах формалаах, хайдах экзамены таларын бэйэтин баҕа өттүнэн быһаарыа этэ.
Иккиһинэн, хас биирдии тэрилтэҕэ киэҥ-куоҥ, сылаас спортзал, тренажердар араастарын туруоран спорду сэҥээрэллэригэр, дьарыктаналларыгар усулуобуйа оҥоруом этэ.
Һсүһүнэн, киин куораттан ыраах сытар сирдэргэ улахан балыыһаны туттарыам этэ. Онно барыта аныгы технологиянан буолуоҕа. Дьон-сэргэ буор-босхо саҥа тэриллэрдээх сиргэ көрдөрүө. Оччоҕо нэһилиэк дьоно наһаа ыраах баран эмтэниэ суоҕа, сөптөөх көмөнү киин балыыһаҕа ылыахтара.
Төрдүһүнэн, Саха сиригэр сибиэһэй эти-үүтү дэлэтиэм. Атын омук сирдэриттэн кэлэр «астары» киллэртэриэм суоҕа.
Бэсиһинэн, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн суол-иис проблематын быһаарыам этэ. Тоҕо диэтэххэ, сорох сирдэргэ суол отой оҥоһуллубат, инньэ гынан дьон-сэргэ олус эрэйдэнэр.
Дьэ, бу курдук мин улаатан, депутат буоллахпына дьон туһугар оҥорор былааным торума.

Денис Никифоров,
Бордоҥ оскуолатын 9 кылааһын үөрэнээччитэ.

Төрөөбүт түөлбэбин тупсарыам этэ
«Мин депутат эбитим буоллар» диэн тиэмэҕэ суруйарга сананным. Бу, баҕар, олоххо киириэ, баҕар, суох. Ол эрээри ким эмэ ааҕан баран, кырдьык даҕаны, сөпкө суруйбут диэн сэҥээрдэхтэринэ даҕаны үчүгэй буолуо…
Мин Бордоҥ орто оскуолатын 9-с кылааһын үөрэнээччитэ Ананьев Иван диэммин. Кылааспытыгар 14-пүт: 7 уол, 7 кыыс. Бары быйыл ОГЭ туттараары сылдьабыт. Долгуйабыт. Ол эрээри атын оҕолор курдук, эмиэ этэҥҥэ туттаран бастакы аттестаппытын ылыахпыт диэн эрэнэбин. Мин уруккуттан кыра кылаастан тустуунан сөбүлээн дарыктанабын. Кэккэ ситиһии­лээхпин. Ол иһин да буо­луо, депутат эбитим буоллар, аан бастаан сылаас, ыра санаам туолар душтаах, спортивнай саала туттарыам этэ. Оччоҕуна оҕолор эрчиллэн баран тута суунан-тараанан, чэбдигирэн барыа этилэр. Оҕо да, улахан да дьон бары дьарыктаныа этэ. Спордунан дьарыктанар киһи өйө-санаата ыраас буолар, инники өттүн көрөр. Салгыы этэр буоллахха, биһиги оскуолабыт агрооскуола буолар. Мин сайыны супту лааҕырга үүннэрбит үүнээйилэрбин Мииринэйгэ эбэтэр Сунтаарга батарыам этэ. Ол харчынан араас биллиилээх дьоҥҥо анаан памятниктары туттарыам этэ. Оскуолабыт таһыгар фонтан оҥотторуом, эргэ дьиэлэри барытын үлэтэ суох дьонунан ыраастатан кэбиһиэм. Оччоҕуна бөһүөлэгим көстүүтэ үчүгэй буолуоҕа дии саныыбын.
Туох барыта кыраттан саҕаланар, мин депутат буолларбын, үлэбин бэйэм төрөөбүт түөлбэбиттэн саҕалыам этэ.

Иван Ананьев,
Сунтаар улууһа, Сардаҥа сэлиэнньэтэ.

Депутат – эппиэттээх киһи

Депутат диэн, мин санаабар, үчүгэй үөрэхтээх, сайдыылаах, бэрээдэктээх, үчүгэй доруобуйалаах, хорсун санаалаах, эппиэтинэстээх киһи. Кини нэһилиэгин, улууһун, республикатын туһугар туох баар күүһүн-күдэҕин, санаатын-оноотун ууран туран, түүннэри-күнүстэри үлэлиир, туруоруммут сыалын ситиһэр буолуохтаах.
Арай мин депутат эбитим буоллар, төрөөбүт төрүт тылым сайдарыгар өйбүн-санаабын ууруом этэ. Тоҕо? Тоҕо диэтэххэ, биһиги, сахалар, олус аҕыйах ахсааннаахпыт. Атын омук дьайыытын түмүгэр тылбытын симэлитэр кутталлаахпыт. Тула иһитиннэрии – барыта нууччалыы. Оҕо кыра эрдэҕиттэн нууччалыы өйдүүр, саҥарар. Телевизор биэриилэрэ олус угуйар күүстээхтэр, нууччалыы кинигэлэр, учебниктар тастара тупсаҕай оҥоһуулаахтар. Итини таһынан орто саастаах оскуола оҕотугар сөптөөх ааҕар литература отой аҕыйах. Мин депутат буоллахпына, ити боппуруоһу түргэн соҕустук быһаарыам этэ…
Тыа сирин сайыннарыы – бу аныгы депутат биир сүрүн сыала буолуохтаах. Тыаттан тахсыбыттара улуу дьоннор, суруйааччылар, салайааччылар уо.д.а. Ол иһин бу саха мындыр өйө үөскүүр биһигин үрэйбэккэ, ыспакка, тыа сирин, тыа дэриэбинэлэрин сир үрдүттэн сүтэрбэккэ, төттөрүтүн салгыы сайдалларын курдук субсидия харчытын тыырсан ылыам этэ.
Бу кэлиҥҥи сылларга тыа нэһи­лиэктэригэр бары усулуобуйа баар курдук. Ол эрээри, кыаммат-түгэммэт, элбэх оҕолоох саха ыала хантан харчы ылыай?! Кини салгыы сайдан, сүөһү-сылгы атыылаһан хаһаайыстыбатын кэҥэтиэн баҕалаах бөҕө буоллаҕа.
Мин депутат буолларбын ити проблеманы быһааран, харчы бэрдэрэн, бородууктанан көмөлөһүөм этэ. Төрөөбүт бөһүөлэгим сайдарын, саҥалыы тыыннанарын туһугар күүскэ үлэлиэм.
Депутат дьоҥҥо чугас, боростуой буолуохтаах. Оччоҕуна эрэ дьон-сэргэ киниэхэ итэҕэйэн куоластыа этилэр. Сайдыы уонна депутат — бу быстыспат ситимнээх тыллар. Сайдыыга тиэрдибэт депутат кэхтиигэ тиэрдэр. Ол иһин мин улаатан, депутат буолан баран, ити санааларбын олоххо киллэрэргэ бэлэммин.

Сайаара Докторова,
Бордоҥ оскуолатын 9 кылааһын үөрэнээччитэ.

Таас балыыһа, оскуола туттарыам

Депутат буолар диэн, мин өйдүүрбүнэн, олус эппиэтинэстээх үлэ. Кини эйэлээх олоҕу түстүүр, сырдык ыра санаа иһин охсуһар, чөл олоҕу тутуһар, эрдээх санаалаах киһи… Сахалыы мындыр өйдөөх, булгуруйбат дьулуурдаах, сытыы тыллаах-өстөөх, эппиэтинэстээх, ураты дьылҕалаах дьон. Кинилэри норуот талар уонна эрэнэр. Норуот туһугар тугу да оҥорбот, бэйэтин эрэ туһугар үлэлиир депутат туһата кыра, суоҕа да ордук…
Мин депутат эбитим буоллар, сахам норуотун туһугар, Бордоҥум сайдарыгар туох баар күүспүн ууран туран үлэлиэм этэ.
Бастатан туран, аныгы сайдыылаах үйэҕэ сөп түбэһэр, эппиэттиир балыыһа туттарыам этэ. Таас буоллаҕына, өссө үчүгэй. Барыта компьютерынан хааччыллыахтаах. Оччоҕуна нэһилиэк дьоно ханна да ыраах барбакка бэйэлэрин балыыһаларыгар эмтэниэ этилэр.
Иккиһинэн, арыгыны атыылыыр маҕаһыыннары улуус кииниттэн суох оҥоруом этэ. Ол оннугар үрүҥ аһы дэлэтиэм, кымыһы, ымдааны сыл устата иһэллэрин курдук. Оччоҕуна иһэр дьон устунан кымыс эрэ иһэр буолуохтара, төрүт астарыгар төннүө этилэр.
Үсүһүнэн, тапталлаах дэриэбинэбэр улахан, киэҥ, бары ирдэбилгэ эппиэттиир таас оскуола туруорсуом этэ. Талбыт курдук спортивнай саала, эрчиллэр сир баар буолуоҕа… Оҕолор өй-санаа, эт-хаан өттүнэн доруобай, чөл буолан улааталлара кинилэргэ сөптөөх усулуобуйаны тэрийэртэн эмиэ олус тутулуктаах.
Ол иһин, депутат буоллахпына, оҕоҕо, кэлэр кэнчээри ыччакка анаан саха санаабытын барытын тэрийэ, оҥоро, сайыннара сатыам.
Аныгы, сайдыылаах дойдулары батыһан, тэҥҥэ сайдан, инники күөҥҥэ тахсар курдук үлэни-хамнаһы былааннаан ыытыаҕым. Ол эрээри төрүт үгэстэри умнубакка, омук быһыытынан уратыбытын бэлиэтээн, салгыы сайыннаран.
Мин санаабар, депутат буолар киһи өйө-санаата сиппит-хоппут буолуохтаах. Ол аата бары өттүнэн бэлэмнээх. Ханнык да боппуруоска хаайтарбакка икки тылынан тэҥинэн сатаан сааһылаан саҥарар, быһаарсар. Кини дьон эрэлин ылан, дьон кыһалҕатын кыһалҕа гынар. Олоҕо дьоҥҥо ананар… Оннук депутат буолбут киһи баар ини?!
Алена Данилова,
Бордоҥ оскуолатын 9 кылааһын үөрэнээччитэ.