Бүтүн Россиятааҕы норуот фрона

Актыбыыстары кытта кэпсэтиини саҕалаан, өрөспүүбүлүкэ баһылыга 2015 с. ыам ыйыгар «фронтовиктары» кытта көрсүһүүтүн түмүгэр кини министиэристибэлэргэ уонна биэдэмистибэлэргэ биэрбит сорудахтара төһө хаачыстыбалаахтык толоруллалларын туоһуласта.

«Бу туһаайыыга бырабыыталыстыбаны кытта үлэ күүскэ барар, боротокуол пууннарын үгүс өттө толорулунна, чуолаан, арыгы бородууксуйатын бытархай атыылааһын бириэмэтин, усулуобуйаларын уонна миэстэлэрин эбии хааччахтааһыны олохтооһуҥҥа», – диэн хоруйдаата хамсааһын регионнааҕы салаатын хос бэрэссэдээтэлэ Александр Кугаевскай, кини предпринимателлэр интэриэстэрин тутуһалларын туһунан санаатын эттэ.

«Ааспыт Форуммут чэрчитинэн предпринимателлэри кытта көрсүбүппүт. Өйдөһүү кыаллыбыта. Бастатан туран, манна бобуу-хаайыы буолбакка, бэрээдэги олохтооһун туһунан этиллэр. Бизнес үтүө суобастаах бэрэстэбиитэллэрин биһиги өйүүбүт. Ол эрээри уруттата тутар сүрүн туһаайыыбыт нэһилиэнньэ доруобуйата уонна куттал суох буолуута диэн өйдүөх тустаахпыт», – диэн хоруйдаата Егор Борисов.

Гражданнар хаарбах уонна саахалланар туруктаах дьиэлэртэн көһүүлэрин туһунан этэллэригэр, общественниктар аһаҕастык, киэҥ билиигэ анаан суобаһа суох тутааччылар кэрискэлэрин оҥоруу наадатын бэлиэтээтилэр. Баһылык кинилэр этиилэрин кытта сөбүлэстэ, туһааннаах иһитиннэрии баарын эттэ. Маннык кэрискэ номнуо оҥоһуллубут уонна СӨ тутууга уонна олорор дьиэҕэ надзорун судаарыстыбаннай Управлениетын сайтыгар таһаарыллыбыт. Ил Дархан ааҕарынан, бу ситэтэ суох, Нерюнгрига уонна Алдаҥҥа курдук, ханна баҕарар уопсастыба күүстээх хонтуруола ирдэнэр.

Олорор дьиэ тематын салҕаан, элбэх оҕолоох ыалларга уонна гражданнар атын чэпчэтиинэн туһанар категорияларыгар анаан Бүлүү трагар сир учаастактарын кэлимсэ тутууга кинилэр көҕүлээһиннэрин өйүүргэ ОНФ бэрэстэбиитэллэрэ көрдөстүлэр. Онуоха анаан бастаан сири федеральнай бас билииттэн олорор дьиэни тутууга бырааптаах муниципальнай бас билиигэ көһөрүөххэ наада. Маны сэргэ нэһилиэнньэҕэ ананар сирдэр инфраструктураларын оҥоруу боппуруоһа көтөҕүлүннэ.

– Сири ойуур федеральнай фондатыттан муниципальнай бас билиигэ көһөрүү ыарахана суох. Мин бэйэм итини туһааннаах таһымҥа туруорарга бэлэммин. Ол эрээри эһиги докумуоннары сөптөөхтүк бэлэмнээн куораты кытта сөбүлэһиннэриэхтээххит, – диэтэ баһылык, инфраструктураны оҥорууга сыһыаннаан кини тыа сиригэр туспа программа оҥоһуллуоҕун, оттон киин куорат былаастарыгар итиннэ сөптөөх үп номнуо анаммытын эбэн эттэ.

Олорор дьиэ боп­пуруоһун быһаарыыга объек­тары типовой бырайыагынан сир аайы киллэрии барыйаана этилиннэ, онуоха Егор Афанасьевич дьиэ кэргэн бюджетыттан тутулуктанан, хас биирдии наадыйааччыга туспа сыһыан ирдэнэр диэн хоруйдаата.

Үбү кэмчилээһин туһунан ыйытыыга Антон Жондоров атыылаһыы дьыалатыгар депутаттар куорпустарын кытта уопсай тылы була сатаабыттарын туһунан иһитиннэрдэ. «Соторутааҕыта Ил Түмэн пресс-кулуубугар биһиги автопаарканы саҥардыы уонна миэбэли атыылаһыы туһунан дьүүллэстибит. Хомойуох иһин, тус-туһунан санаалаах хааллыбыт», – диэн кэпсээтэ кини уонна ситэриилээх былаас уорганнарыгар туһааннаах хонтуруолу ыытыыга үлэлииргэ бэлэмин эттэ.

– Икки сылааҕыта министиэристибэлэр уонна биэдэмистибэлэр бары кэриэтэ атыынан дьарыктаналлара. Билигин кинилэр онтон маппыттара, барыта кииннэнэн Судаарыстыбаннай кэмитиэт нөҥүө, өрөспүүбүлүкэ салалтатын, ИДьМ уонна ФСБ хонтуруолунан барар. Сөбүлэһэбин, итиннэ эһигини кытыннарыахха наада, – диэн көҕүлээһини Егор Борисов өйөөтө, маннык механизмы СӨ Ил Дарханын уонна Бырабыыталыстыбатын Администрациятын ис политикаҕа департамена оҥороругар сорудахтаата.

ОНФ регионнааҕы салаатын лидердэрэ онкологическай диспансер дьиэтин тутуу бырайыагар үлэ хайдах барарын ыйыттылар. «Эһиги билэҕит – бу наадалаах дьыалаҕа биһигини федеральнай таһымҥа өйөөбүттэрэ. Үп анаммыта, бырайыак-смета докумуона оҥоһуллубута. Барыта бэлэм этэ», – диэн санатта Егор Афанасьевич. Ол эрээри сорох «деятеллэр» көстөн, бэлэмнэммит бырайыагы хаттаан көрөр наадатын туһунан бары инстанцияларга сурук суруйбуттар, дойду президенигэр этиилэрин киллэрбиттэр. Баһылык ааҕарынан, боппуруоһу өрөспүүбүлүкэ таһымыгар да чэпчэкитик быһаарыахха сөп этэ. Ол эрээри кэккэ табаарыстар «үлүскэннээх» үлэлэрин түмүгэр объегы тутууну Россия бырабыыталыстыбата тохтоппута.

– Бүгүҥҥү күҥҥэ уочаракка перинатальнай уонна кардиологическай кииннэри тутуу турар, олор туһааннааҕынан 2016 уонна 2017 сс. үлэҕэ киириэхтээхтэр. Ол кэнниттэн онкологическай диспансер боппуруоһугар төннүөхпүт, — диэн иһитиннэрдэ Ил Дархан уонна кинилэр федеральнай таһымҥа биир фронунан туруорсалларыгар сүбэлээтэ.

Көрсүһүү түмүгэр общественнай хамсааһын бэрэстэбиитэллэрэ өрөс­пүүбүлүкэ баһылыга көрсү­бүтүн иһин махтаннылар, тыа хаһаайыстыбатын сайдыытын туһунан сокуон барылыгар бэйэлэрин этии­лэрин тиэртилэр.

Максим Тихонов түһэриитэ,
СИА.