Икки техникалаах Барыласка

Барылас Баатаҕайтан соҕуруулуу арҕаа 370 килэмиэтиртэн ордук тэйиччи Сартаҥ үрэх биэрэгэр олохсуйбут. Чугастааҕы Сартаҥ нэһилиэгэр диэри ырааҕа 120 км. Сэлиэнньэҕэ массыынанан кыһыҥҥы суолунан эрэ тиийиэххэ сөп. Нэһилиэнньэ ахсаана 110, онтон бастайааннай олороро – 60 киһи, оҕо ахсаана – 22. Үлэлиир кыахтаах нэһилиэнньэ – 43 киһи, ол иһигэр бюджет эйгэтигэр – 34. Сэлиэнньэҕэ начаалынай оскуола, оҕо саада, культура дьиэтэ, дизельнэй станция бааллар. Бу социальнай объектар тыа сирин дьонугар үлэни, олоҕу хааччыйар тэрилтэлэринэн, сүрүн дохуот төрдүнэн буолаллар. Дьаһалтаҕа баһылык уонна тыа хаһаайыстыбатыгар специалист үлэлииллэр. Бюджет тэрилтэлэрин таһынан сэлиэнньэҕэ «Уйгу», «Сайылык», «Күөх сирэм» бааһынай, дьон кэтэх хаһаайыстыбалара бааллар. Кинилэр барыта 83 ынах сүөһүнү, 96 сылгыны иитэн туруораллар. Бааһынай хаһаайыстыбаларыгар 31 киһи үлэлиир.
Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков уонна улуус баһылыга Виктор Павлов олохтоохтору кытта көрсүһүүлэригэр тыа дьоно төрөөбүт сирдэрин-уоттарын сайдыытыгар санааларын эттилэр.
Сэлиэнньэ төрүт олохтооҕо Евдокия Николаевна Слепцова эдэр специалистары тыа сиригэр тардыыга өрөспүүбүлүкэтээҕи программаҕа кинилэр сэлиэнньэлэрин киллэрэр наадалааҕын ыйда. Ол чэрчитинэн олох табыгастаах усулуобуйалара тэриллиэхтээх – бу кииннэммит ититии (хочуолунайы тутуу), толору хааччыллыылаах олорор дьиэлэри тутуу, мобильнай сибээһинэн хааччыйыы.
Пенсионер Татьяна Афанасьевна Юмшанова дьаһалта сүрүн специалиһа суоҕун, онтон сылтаан пенсияны, босуобуйалары, социальнай төлөбүрдэри ылыыга анаан араас докумуоннары оҥортороллоругар кыһалҕалар үөскүүллэрин иһитиннэрдэ. Ону сэргэ сылга биирдэ сэлиэнньэни чэпчэтиилээх сыанаҕа аһынан-үөлүнэн, бурдугунан хааччыйар «Якутопторг» хампаанньа бородууктатын арааһа аҕыйаҕын бэлиэтээтэ.
Дьон бары кэриэтэ, ыраах олороллорунан уонна тырааныспар сырыыта эрэйдээҕинэн, сэлиэнньэҕэ саҥа матырыйааллары, технологиялары туһанан тутууну, өрөмүөнү, тупсарыы үлэтин ыытыы уустугун уонна олус ыарахан сыаналааҕын эттилэр. 2008 сыллааҕы алдьатыылаах халаан уутун кэнниттэн үгүс дьиэлэргэ билиҥҥэ диэри хапытаалынай өрөмүөнү ыытыы ирдэнэр. Өрөспүүбүлүкэҕэ олоҕу тупсарыы сыла биллэриллибитинэн сибээстээн, барыластар бу кыһалҕалаах боппуруостарыгар өрөспүүбүлүкэ уонна улуус былаастара көмөлөһөллөрүгэр эрэнэллэрин биллэрдилэр. Кинилэр күн уотунан үлэлиир дьоҕус электростанцияны туттахха, уматыгы атыылаһыыга бюджекка кэмчилээһини таһаарыа этэ диэн санааларын эттилэр.
Оскуола директора Игнатий Слепцов оскуола массыынанан хааччыллара наадалааҕын бэлиэтээтэ. Ол массыына суоҕуттан оскуола оҕолоро улуус, өрөспүүбүлүкэ тэрээһиннэригэр – олимпиадаларга, форумнарга, араас айар куонкурустарга – барар кыахтара суох эбит. Оскуола массыыналаннаҕына, олохтоохтору барыларын да тырааныспарынан хааччыйыы кыаллыан сөп. Билигин сэлиэнньэҕэ икки эрэ техника баар – бу бааһынай хаһаайыстыбатын ГАЗ-66 массыыната уонна «Беларусь» тыраахтара. Ону сэргэ оскуолаҕа компьютер кылааһын уонна оскуола-саадка оҕо былаһааккатын тутууну туруорсаллар.
Ити этиилэргэ хоруйдаан, Александр Жирков хас биирдии проблемаҕа тохтоото уонна олортон үгүстэрин улуус таһымыгар, оттон сөптөөхтүк дьаһаннахха – олохтоохтор бэйэлэрин күүстэринэн быһаарыахха сөбүн бэлиэтээтэ. Массыынанан хааччыйыы чааһыгар кини иһитиннэрбитинэн, быйыл сайын Верхоянскайга буолуохтаах өрөспүүбүлүкэтээҕи Олоҥхо Ыһыаҕын кыттыылаахтарын тиэйиини тэрийиигэ автобустар атыылаһыллыбыттар, олору салгыы оскуолаларынан тарҕатыахтаахтар, онон кыратык кэтэһэ түһүөхтэрэ.
Сэлиэнньэни тупсарыыга улуус баһылыга Виктор Павлов тыл эттэ. Кини Саха сирин киин өттүттэн табаардары тиэйэн аҕалыыга тырааныспар ороскуоттарын толуйууга улуус программата баарын иһитиннэрдэ итиэннэ наадалаах матырыйаалы Дьокуускайтан атыылаһан, биир рейсинэн тиэйэн аҕалыыга олохтоохтор кыттыһалларыгар этии оҥордо. Ол тиэйии ороскуоттарын бюджеттан толуйуохтарын сөп. Сүрүн специалист боппуруоһугар улуус баһылыга көмөлөһөргө эрэннэрдэ.
Көрсүһүү түмүгэр Ил Түмэн бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков олох ыарахаттарын аахсыбакка, көхтөөхтөрүн, инникигэ эрэллээхтэрин иһин сэлиэнньэ олохтоохторугар махтанна уонна кыахтара баарынан Олоҥхо Ыһыаҕын тэрийиигэ уонна ыытыыга кытталларыгар ыҥырда.

Дьокуускай – Дьааҥы куората – Дьокуускай.