Үүнэр 2018 сыл Саха сиригэр уонна Россияҕа туохха ананыай?

2016 сыл балаҕан ыйын 1 күнүгэр Бүтүн өрөспүүбү­лүкэтээҕи ыччат общественнай холбоһуктарын уочараттаах сийиэһигэр СӨ Ил Дархана Егор Борисов өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн 2017 сылы Ыччат сылынан биллэрбитэ. Бу дьаһал ыччат көҕүлээһиннэрэ сайдарыгар, эдэр дьон олоҕо тупсарыгар, төһүү күүс буоларыгар туһуламмыта. Бэлиэтиир буоллахха, 9 ый түмүгүнэн ыччат хамсааһына сайдарыгар быйыл араас былааннаммыт бырайыактар үлэҕэ киирдилэр, ону тэҥэ Россия таһымыгар киэҥ далааһыннаах тэрээһиннэр ыыты­лыннылар.

Россия Президенэ В.В.Путин 2016 с. тохсунньу 5 күнүнээҕи Ыйааҕар илии баттаабытынан, быйыл Экология уонна ураты харыстанар сир-уот сылынан биллэриллибитэ. Ааһан эрэр сылга дьон-сэргэ ыытыллар тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кытынна, балачча хамсааһын таҕыста диэн бэлиэтиэм этэ.
Маны таһынан, Владимир Путин 2018 сылтан саҕалаан Оҕо аймах уон сылын биллэрбитэ. РФ бырабыыталыстыбата 2020 сылга диэри үс сыл буола-буола ыытыллыахтаах сүрүн тэрээһиннэр былааннарын торумнаан оҥорон киллэриэхтээх. Оҕо аймах уон сылын олоххо киллэрэр туһунан этиини Федерация Сэбиэтин спикерэ Валентина Матвиенко 2016 сыл бүтүүтэ киллэрбитэ. Бу хардыы биэс сыллааҕыта ылыллыбыт. Оҕо интэриэһин көмүскүүр Национальнай стратегия дьайыыларын салгыахтаах.

Үүнэр 2018 сыл Саха сиригэр уонна Россияҕа туохха ананыаҕын билгэлээһиннээх дьон-сэргэ кэпсэтиитин хомуйан, эһиги дьүүлгүтүгэр таһаарабыт.

Саха сиригэр

● Оҕо аймах сыла — бу ту­һунан этии 2016-2021 сылларга туһуламмыт Саха Өрөспүү­бүлүкэтин дьахталларын XIV съезтэригэр сүбэлэһэн ылыммыт уураахтарыгар киирбитэ.

● Сталинград кыр­гы­һыытын кыт­тыылааҕын сы­ла — Иккис аан дойду сэриитин бөдөҥ Сталинград кыргыһыыта түмүк­тэммитэ 75 сыллаах үбүлүөйүн тэрээһин­нэрин бэлэмнииргэ уонна ыытарга ананыаҕа.

● Үлэлээх буолуу сыла — уус­тук кэм кэлбитин быһыытынан, нэһилиэнньэ үлэлээх буолуутун хааччыйыы, анал идэлээх үөрэхтээһини сайыннарыы уонна үлэ биэрээч­чилэр ахсааннарын элбэтии туһугар ыытыллыа.

● Арктика сыла — Саха Өрөс­пүүбүлүкэтин Арктикатааҕы уонна хотугу улуустарын экономикаларын, сирдэрин-уоттарын сайыннарыы уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин социальнай-экономическай сайдыытыгар кинилэр оруолларын күүһүрдүү;

● ХХI үйэҕэ наука уонна сайдыы сыла — 2016 с. СӨ Ил Дархана Егор Борисов “Азия оҕолоро” норуоттар икки ардыларынааҕы VI спортивнай оонньуулары тү­мүктүүр тэрээһиҥҥэ саҥа “Юность Азии” норуоттар икки арды­ларынааҕы интеллектуаль­най оонньуулары 2018 сылга ыытарга сорук туруорбута.

Россияҕа

● Балет сыла — бу ту­һу­­нан РФ Бырабыыталыстыбатын солбуйаач­чыта Ольга Голодец 2016 с. Санкт-Петербурга IV норуоттар икки ардыларынааҕы Култуура форумугар этии киллэрбитэ. Санатар буоллахха, кэлэр сылга Россия балетын сайдыытыгар кылаатын киллэрбит хореограф Мариус Петипа төрөөбүтэ 200 сыла бэлиэтэнэр.

● Театр сыла — РФ култууратын миниистирэ Владимир Мединскэй 2018 сылга Россияҕа театр сыла ыытылларыгар баҕа санаатын үллэстибитэ. Ки­ни бу көҕүлээһини нэһилиэнньэ 95% өйүү­рүн уонна олоххо киллэрэр санаалаахтарын чопчулаабыта.

● Гражданскай көхтөөх буолуу сыла диэн девизтээх уонна волонтер этэрээттэрин хам­сааһынын өйүүр сыаллаах кэлэр сылы биллэрэр туһунан «Инклюзивный клуб добровольцев» директора Алексей Транцев иһи­­тиннэрбитэ. Маны таһынан Россияҕа аан дойдутааҕы футбол чемпионатыгар элбэх волонтер үлэлиир былааннааҕын бэлиэтээбитэ.

● Индия уонна Россия турис­тическай сыһыан­наһыыларын сыла — Россия Президенэ В.В.Путин Индия премьер-ми­ниис­тирин Нарендра Модины кытта көрсүһүүтүгэр 2018 сылы Индия уонна Россия икки ардыларыгар туристическай сыһыаннаһыыларга аныыр тыл көтөҕүллүбүтэ.

● Араас омук норуоттарын сомоҕолуур сыл — РФ норуоттарын Ассамблеятын баһылыга Светлана Смирнова этэринэн, 2018 сыл араас омук норуоттарын сомоҕолуур тэрээһиннэри ыытар соруктаах бэлиэтэниэхтээх.

● Россияҕа Япония сы­ла — РФ култууратын миниистирэ Владимир Мединскэй 2016 с. тохсунньу ыйыгар Японияҕа политиктар көрсүһүүлэригэр, 2018 сылга Россияҕа Япония сылын ыытарга быһаарыы ылыммыттара. Бу быһаарыы дойдулар икки ардыларыгар экономическай, политическай уонна култуурунай сибээстэри олохтуурга туһуланар.

● Онкологическай ыарыы­­ла­ры утары охсуһуу сыла — онколо­гическай ыарыы­лартан нэһилиэнньэ өлүүтүн аҕыйатарга Россия үрдүнэн араас тэрээһиннэри ыытарга былааннанар.
Саха сиригэр уонна Россияҕа 2018 сыл туохха ананарын сөп­төөх кэмигэр билиэхпит.

Василий Прокопьев.