Сарсыардааҥҥы Иһийии сиригэр

Соҕуруу Корея – Илин Азияҕа, Корея тумул арыытыгар баар дойду. Киинэ – Сеул куорат. Азия үп уонна култуура суолталаах сүрүн киинэ уонна аан дойду иккис улахан метрополия зоната буолар.

Дьокуускай — Сеул

2014 сылтан ыла Россия гражданнара Соҕуруу Кореяҕа 60 күн устата визата суох сылдьар бырааптаахтар. Онон, туристыы барар дьоҥҥо сөмөлүөт билиэтин эрэ атыылаһар наада. Билиэт сыаната кэлэ-бара 20-40 тыһ. солк. диэри халбаҥныыр. Дьокуускай куораттан Сеулга диэри быһа рейсынан 4 чаас 20 мүнүүтэнэн көтөн тиийиллэр. Соҕуруу Корея норуоттар икки ардыларынааҕы аэропорда Инчеон диэн ааттаах. Бу сүүнэ улахан аэропорт 2001 сыллаахха кулун тутар 29 күнүгэр үлэҕэ киирбитэ. Инчеоҥҥа көтөн тиийээт да, дойдуга киириэх иннинэ, таможняны ааһыллар. Манна Сеулга чопчу туох сыаллаах кэлбиккин, төннөр билиэтиҥ, ханнык гостиницаҕа түһэрин туһунан ис хоһоонноох ыйытыылары биэриэхтэрин сөп. Таможняны ааһан, багааһы ылаат Инчеон аэропортан Сеулга диэри метронан, автобуһунан эбэтэр такси тутан барыахха сөп. Таксистар үксүгэр английскайдыы өйдөөбөттөр, онон түһэр сириҥ, кэриэйдии суруллубут аадырыһын көрдөрөр ордук. Хайа баҕарар таксига айан төлөбүрүн ааҕар счетчик холбонон турар, бырайыаһы баан каартатынан төлөһүөххэ сөп.

Саамай түргэн уонна удамыр барыйаанынан метро буолар. Метронан айанныах иннинэ, универсальнай тырааныспар карточкатын атыылаһан, анал тэрил нөҥүө харчы угар наада. 4000 вону (200 солк.) төлөөн, аэропортан 1 чааһынан Сеулга тиийиллэр. Аэропорка валютаны уларытар пууннарга бырайыаска эрэ тиийэр харчыны вонаҕа уларытар ордук, уоннааҕы харчыны — куорат иһигэр. Үксүгэр туристар көтөн тиийээт, аэропорка харчыларын барытын вонаҕа уларытан кэбиһэллэр эбит. Хайа баҕарар дойдуга аэропорка валютаны уларытар барыһа суох сүүйтэриилээх тахсыан сөп.
Инчеон аэропорка көтөн кэлбит туристарга Сеул устун күүлэйдииргэ ыйынньык буолар гид-кинигэлэри босхо түҥэтэллэр. Итини хайаан да ыларгытыгар сүбэлиибин. Кинигэлэргэ Сеул кэрэхсэбиллээх сирдэригэр хайдах тиийэр туһунан, холобур, музей хаска дылы үлэлиирэ, киирэр билиэт сыаната барыта английскай тылынан сурулла сылдьар.

Биэс сулустаах гостиницаттан саҕалаан «эконом» барыйааҥҥа тиийэ

Booking, Airbnb диэн сайтар нөҥүө аан дойду хайа баҕарар муннугар хонор, тохтуур сири булуохха сөп. Туристар Сеул араас оройуоннарыгар отель, гостиница, мотель, guest house, кыбартыыра куортамнаан олороллор. Саамай удамыр сыаналаах барыйаан – гостевой дьиэлэр. Орто сыана – күҥҥэ 20.000 вон (1000 солк.). Манна биир хоско 4-6 киһи буолан олороҕун. Мин санаабар, бу барыйаан ордук эдэр дьоҥҥо сөптөөх. Кинилэргэ атын омуктары кытта билсэр, алтыһар кыах үөскүүр. Өскөтүн улахан хаампаанньанан сылдьар буоллаххытына, кыбартыыра куортамныыр ордук. Икки хостоох кыбартыыра нэдиэлэҕэ 30 тыһ. солк. буолар. Туристарга саамай табыгастаах оройуоннар – Инсадонг, Хондэ, Итэвон, Мендон, Чонногу. Халыҥ хармааннаах туристар үксүгэр Каннамгу оройуонугар тохтууллар. Онно 5 сулустаах гостиницалар, ыарахан сыаналаах рестораннар, улахан маҕаһыыннар киһини угуйаллар.

Турист кэрэхсээн көрүөн сөптөөх сирдэрэ

1. Кёнбоккун – Чосон династия салайар кэмигэр 1394 сыллаахха тутуллубут сүүнэ улахан кээмэйдээх королевскай дыбарыас. XVI үйэҕэ дьоппуоннар кимэн киириилэрин кэннэ комплекс сорох чааһа кыргыллыбыт. Чөлүгэр түһэрии үлэтэ XIX үйэ ортотугар ыытыллыбыт. Кёнбоккуҥҥа уопсайа 300-тэн тахса тутуу уонна 6 тыһ. кэриҥэ хос баара биллэр.
Өскөтүн дыбарыаһы кэриэй­дэр национальнай таҥас­тарын (ханбок) кэтэн кэрийиэххин баҕарар буоллаххына, анал көстүүмнэри уларсар сиртэн 18000 вон төлөөн 4 чаас устата кэтэ сылдьыахха сөп. Көстүүмнээх буоллаххына дыбарыаска киирии босхо.
2. Мёндон – атыы-эргиэн кыбаартала.

Мёндон – атыы-эргиэн кыбаартала

Мёндон баара-суоҕа 1 км² иэннээх сиргэ турар. Ол да буоллар, манна 3 тыһ. кэриҥэ киһи олорор эбит. Бу оройуон туристар ортолоругар биир саамай сырыылаах оройуонунан буолар. Тоҕо диэтэр, манна ахсаана биллибэт элбэх маҕаһыын, Корея национальнай куукунатын рестораннара күн аайы түүн хойукка диэри үлэлииллэр. Итиэннэ кыбаартал сиригэр-уотугар XIX үйэтээҕи неоготическай истииллээх католическай собор уонна тыйаатыр баар.
3. Кванчжан ырыынак.
Сеулга баар саамай бөдөҥ ырыынак. Мантан миэтирэлээх таҥас уонна таҥас-сап атыылаһыахха сөп. Солкоттон тигиллибит национальнай көстүүм, биитэр уруу былааччыйатын атыылаһыаххытын баҕарар буоллаххытына, тута бу ырыынакка тиийэргит ордук. Итини таһынан Кванчжан ырыынакка сувенирдары уонна ас-үөл арааһын атыылаһыахха сөп.
4. Инсадонг оройуон.
Бу оройуон Сеул киинигэр турар. Манна биир уһун уулусса устун антикварнай маҕаһыыннар, кафелар, кыра ырыынактар, сувенирдары атыылыыр лааппылар ааннара куруук аһаҕас.
5. Букчон дэриэбинэ.
Сеул киинигэр баар үгэс буолбут кэриэйдии сэлиэнньэ. Төһө да Букчон аһаҕас халлаан анныгар музейы санатарын иһин, манна үгүс олохтоох дьон биир этээстээх былыргы дьиэлэргэ олороллор.
6. Чхонгечхон.
Чхонгечхон үрүйэ аатынан ааттаммыт 8 км уһуннаах паарка. 2005 сыллаахха үлэҕэ киирбит. Олохтоохтор уонна ыалдьыттар биир саамай сөбүлээн сынньанар сирдэрэ.
7. Бонгеунса храма.
VIII үйэҕэ тутуллубут. Бу храм Соҕуруу Кореяҕа биир саамай былыргы храмынан буолар. Сыл аайы ыам ыйын 3 күнүгэр Будда төрөөбүт күнүгэр улахан бырааһынньык ыытыллар.
8. Корея национальнай музейа.
Корея өрөспүүбүлүкэтин бөдөҥ уус-уран уонна култуурунай киинэ. Аан дойду түмэллэрин саамай сырыылаах музейдарын испииһэктэригэр киирсэр. Сыл аайы манна мөлүйүөнүнэн киһи сылдьар. Түмэл дириҥ ис хоһоонноох баай коллекцията таас үйэттэн саҕалаан биһиги кэммитигэр диэри кэрдиис кэми хабан көрөдөрөр.
9. Leeum — Samsung компания тэрийбит музейа.
Музей 2004 сыллаахха Samsung биллиилээх корейскай компания үбүгэр тэриллибитэ. Араас архитектурнай истиилинэн тутуллубут үс дьиэттэн турар. Аан дойду саамай оригинальнай музейдарын испииһэгэр инники кирбиигэ сылдьар. Манна Samsung компания бородууксуйаларын эрэ буолбакка аныгы искусство көстүүлэрин сөҕө-махтайа көрүөххэ сөп. Музей ордук аныгы искусствоны сүгүрүйээччилэр куттарын тутуоҕа.

10. «Тондэмун Дизайн Плаза» дьиэ.
Тондэмун оройуонугар баар дьикти оҥоһуулаах дьиэ. Захи Хахид диэн архитектор бырайыагынан тутуллубут. Иһигэр дизайнерскай маҕаһыыннары уонна быыстапкалары кэрийэн көрүөххэ сөп. «Тондэмун Дизайн Плаза» дьиэ тас өттүгэр өстүөкүлэттэн оҥоһуллубут роза сибэккилэр саадтара баар.
11. Олимпийскай паарка.
1988 сыллаахха Сеулга ыытыллыбыт XXIV сайыҥҥы Олимпийскай оонньуулары көрсө аһыллыбыта.
12. Сеуллааҕы телебашня.
271 метр үрдүктээх башня 1970-с сылларга тутуллубут. Башня Намсан томтор үрдүгэр турар. Телевышка иһигэр музей, смотровой площадка, маҕаһыын уонна кафе баар.
13. COEX аквариум.
Каннамгу оройуонугар «COEX» атыы-эргиэн киинигэр баар. Манна муора олохтоохторун таһынан сэдэх кыылы-сүөлү уонна көтөрдөрү көрүөххэ сөп. Аквариумҥа уопсайа 650 көрүҥ (40 тыһ. харамай) баара биллэр.
14. «Лотте Ворлд» сын­ньалаҥ паарката.
Гиннес рекордун кинигэтигэр киирбитинэн, «Лотте Ворлд» аан дойдуга саамай бөдөҥ сабыылаах паарканан буолар. Аттракционнары таһынан манна кинотеатрдар, отель, атыы-эргиэн киинэ, каток уонна фокусниктар театрдара үлэлиир. Паарка икки зонаҕа арахсар: биирэ – сабыылаах, биирэ – аһаҕас халлаан анныгар.
15. Ханган паарка.
Ханган өрүс икки кытылынан тайаан сытар. Дьиэ кэргэнинэн, доҕоттору кытта пикниктыырга, дуоһуйа сынньанарга, спордунан дьарыктанарга саамай табыгастаах сир. Паарка XX үйэ 80-с сылларыттан ыла үлэлиир.

* * *

Ити курдук, Соҕуруу Кореяҕа турист быһыытынан тиийэн уонча хонук да устата дойду историятын, култууратын уонна олоҕун-дьаһаҕын кытта чугастык билсиэххэ сөп. Билигин дьон, ордук ыччат тас дойдуга үлэлии, үөрэнэ, олохсуйа барарын туһунан үгүстүк истэбит. Мин Соҕуруу Кореяҕа үлэлии тиийбит үгүс саха ыччатын көрүстүм. Кинилэр бигэргэтэллэринэн, өскөтүн докумуонуҥ барыта оннугар, бэрээдэги, үлэ чааһын кэспэккэ, үтүө суобастаахтык үлэлиир буоллаххына, кырдьык, харчылаһыахха сөп үһү.