Суол саахала аҕыйыыр дуо?

Туһааннаах тэрээһин СӨ ИДьМ көҕүлээһининэн ыытылынна. «Төгүрүк остуолга» Ил Түмэн бастакы вице-спикерэ Анатолий Добрянцев, вице-спикер Ольга Балабкина, норуот депутаттара Василий Местников, Дмитрий Саввин, Антонина Григорьева, Пётр Аммосов, Иннокентий Васильев, Дмитрий Семенов, СӨ гражданскай уопсастыбатын институттарын сайыннарыы миниистирэ Сардаана Гурьева, СӨ-гэр ИДьМ миниистирин солбуйааччылар, полиция начальнига Константин Неустроев, Владимир Климов, ИДьМ ГИБДД начальнига Лев Рабинович, министиэристибэлэр уонна биэдэмистибэлэр бэрэстэбиитэллэрэ уо.д.а. кыттыыны ыллылар.

«Төгүрүк остуол» үлэтин тустаах кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев салайда. Кини дьүүллэһиллэр боппуруос өрөспүүбүлүкэҕэ эрэ буолбакка, бүтүн Россия үрдүнэн уһулуччу суолталааҕын ыйда. «Статистика көрдөрөрүнэн, сыл аайы дойду үрдүнэн 70 тыһ. киһи суол-тырааныспар быһылааныгар түбэһэн сырдык тыына быстар, онтон 60% – итирик туруктаах суоппардар буруйдарыттан», – диэтэ парламентарий.

Саха сиригэр саахалланыы туругун уонна итирик туруктаах суоппардар дьалаҕай быһыыларыттан тахсар суол-тырааныспар быһылааннарын сэрэтэр тэрээһиннэр тустарынан иһитиннэриини Лев Рабинович оҥордо. Кини этэринэн, 2016 сыл 10 ыйын устата өрөспүүбүлүкэ сиригэр-уотугар 833 суол-тырааныспар быһылаана тахсыбытын түмүгэр 88 киһи олоҕо быстыбыт уонна 1 077 киһи араас эчэйиини ылбыт. Ааспыт сылга тэҥнээн көрдөххө, намтааһын баар. Ол курдук, былырыын 867 быһылааныгар 108 киһи суорума суолламмыт, 1 095 киһи эчэйбит. Итирик туруктаах суоппардар кыттыылаах суол-тырааныспар саахалын ахсаана былырыыҥҥытааҕар 29% намтаабыт. Быйыл итинник 99 быһылаан буолбут, былырыын 139 этэ.

Уруулга арыгы иһэн баран олоруу иһин эппиэтинэс кытааппытын «тимир көлөлөөхтөр» бэркэ диэн билэллэр эрээри, итинник суол быһылааннара син биир тахса тураллар. Лев Рабинович дааннайдарынан, 2016 сыл уон ый иһигэр Саха сиригэр суолга 276 396 административнай буруйу оҥоруу тахсыбыт. Оттон тырааныспары итирик туруктаах ыыта сылдьан 7 789 суоппар, ол иһигэр 803 суоппар иккистээн тутуллубут. Санатар буоллахха, 2015 сыл от ыйын 1 күнүттэн РФ Холуобунай кодексыгар 264.1 диэн ыстатыйа эбиллэн биэрбитэ. Бу ыстатыйа ирдэбилинэн, урут уруулга итирик олорон, административнай накаастабылга түбэспит киһи хаттаан оннук туруктаах тутулуннаҕына итиэннэ эмчит туоһулааһынын барартан аккаастаннаҕына, холуобунай эппиэккэ тардыллар.

2016 сылга уон ый устата суол быһылааннарын сэрэтиигэ ГИБДД үлэһиттэрэ общественнай тэрилтэлэри уонна сырдатар-иһитиннэрэр ситимнэри кытта 394 сэрэтэр акциялары уонна өрөспүүбүлүкэ суолларыгар саахал тахсыытын намтатыыга туһуламмыт тэрээһиннэри ыыппыттар. Холобур, итирдэр утаҕы иһэн баран массыына ыыта сылдьар дьону булар, сэрэтэр сыалтан өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн «Алкоголь и дорога несовместимы» диэн ааттаах киэҥ хабааннаах акция ыытыллар.

Лев Рабинович биир сүрүн кыһалҕанан Саха сирин 19 улууһугар тутуллубут тырааныспары туруорар анал сирдэр суохтарын ыйда. Итини таһынан суоппардары арыгы испиттэрин бэрэбиэркэлээһин оройуоннарга лаборатория суоҕунан сибээстээн ыытыллар кыаҕа суох эбит.

СӨ гражданскай уопсастыбатын институттарын сайыннарыы миниистирэ Сардавна Гурьева «2012-2019 сс. буруйу оҥорууну сэрэтии, уопсастыбаҕа бэрээдэги хааччыйыы уонна буруйуну оҥоруу утары үлэ» диэн өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай бырагырааматын «Суолга куттал суох буолуута» хос бырагырааматын көрдөрүүлэрэ төһө туолбуттарын туһунан отчуоттаата. «Бу бырагыраамаҕа 2016 сылга барыта 76 мөл. 490 тыһ. солк. көрүллүбүтэ, ол иһигэр «Суолга куттал суох буолуута» хос бырагыраамаҕа – 10 мөл. 603 тыһ. солк.», – диэтэ миниистир.

Норуот депутаттара Василий Местников уонна Пётр Аммосов Саха сирин суолларыгар ГИБДД постара сабыллаллара сатамматын эттилэр. Лев Рабинович этэринэн, федеральнай суолларга ГИБДД стационарнай постарын ахсаана РФ бырабыыталыстыбатын дьаһалынан уонна РФ ИДьМ бирикээһинэн быһаарыллар. Санатар эбит буоллахха, ДПС стационарнай постарын сабар туһунан быһаарыы 2009 сыллаахха полиция реформатын чэрчитинэн федеральнай таһымҥа ылыллыбыта.

Парламентарийдар Антонина Григорьева уонна Дмитрий Саввин суолга буруйу оҥорууну видеонан устуу проблематыгар тохтоотулар. Онуоха ИДьМ бэрэстэбиитэлэ Ярославскай уулуссатыгар сокуону кэһэн тохтообут массыыналары устар тэрил тохтоло суох үлэлиирин эттэ. Итинник тэрил Киров уулууссатыгар эмиэ баар.

Уопсастыбанньык Елена Шудря хас биирдии гражданин уруулга холуочук биитэр итирик олорбут киһи туһунан иһитиннэриилэри 127 уонна 35-22-22 нүөмэрдэргэ эрийэн биллэрэригэр, итиннэ сыһыаннаах акцияны ыытарга этии киллэрдэ.

Тустаах кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев норуот депутаттарын көҕүлээһиннэринэн, Саха сиригэр итирдэр утаҕы атыылааһын миэстэтин уонна бириэмэтин эбии хааччахтааһыннар киллэриллибиттэрин санатта. Кини ити хааччахтааһыннар итирик туруктаах суоппардар буруйдарыттан тахсар суол-тырааныспар быһылааннарыгар хайдах дьайбыттарын ыйытта. Онуоха Лев Рабинович ити хамсааһын саахал тахсыытын намтатыыга үтүө сабыдыаллаах буолбутун эттэ.

Суол-тырааныспар быһылааннарыгар өлүүнү-эчэйиини аҕыйатарга, суолга сэрэхтээх буолууга өрөспүүбүлүкэ салалтата улахан болҕомтотун уурар, күүстээх ирдэбиллэри туруорар. Күндү ааҕааччылар, суолга сэрэхтээх буолуҥ!