Тимири ыллатар уустар түһүлгэлэригэр

Серафим Попов кэриэһигэр «Дархан Уус-2017» саха тимир уустарын быыстапката 8-с төгүлүн ыытыллар. Быйыл Һөһээ Дьааҥҥыттан, Эдьигээнтэн, Сунтаартан, Бүлүүттэн, Һөһээ Бүлүүттэн, Томпоттон, Намтан, Уус-Алдантан, Мэҥэ-Хаҥаластан, Хаҥаластан, Тааттаттан, Чурапчыттан, Дьокуускайтан 36 уус кытынна. Кыттааччылары Саха Јрөспүүбүлүкэтин Ил Дарханын уонна бырабыыталыстыбатын дьаһалтатын салайааччы Федор Борисов, Ил Түмэн тыа сиригэр уонна аграрнай политикаҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Дмитрий Саввин эҕэрдэлээтилэр. «Саха быһаҕа ураты дириҥ философиялаах. Уйэттэн үйэҕэ бэриллэн кэлбит саха быһаҕын оҥорор үгэһи илдьэ сылдьар чулуу тимир уустарын Ил Түмэн аатыттан эҕэрдэлиибин. Эһиги сатабылгытынан, мындыр өйгүтүнэн сахалар үгэстэрэ симэлийэн, сүтэн хаалбат. Бүгүн мустубут тимир уустарыгар махтал тыллары эрэ этиэх тустаахпыт», — диэн быыстапка аһыллыытыгар Дмитрий Саввин эттэ.

Уустар оҥоһуктарын биэс көрүҥүнэн тургутан көрдүлэр. Ол курдук, барытыгар туттуллуон сөп «Дэгиттэр быһах», эти, балыгы сарыыны курдук, чараастык быһар «БастыӨ ас быһаҕа», дамасскай ыстаалтан оҥоһуллубут «Бастыҥ дамаск», тас көстүүтүнэн кэрэхсэтэр «Бастыҥ уус-уран оҥоһуулаах быһах» уонна хомус оҥорооччуларга – «Чулуу хомус» номинацияларга бэйэтин чулуутук көрдөрбүт уус өрөспүүбүлүкэ Дархан ууһун аатын ылар кыахтанар. Ол курдук, уустар быһахтара, чахчы бөҕө, сытыы буолалларын дакаастаан, көрөөччүлэри сөхтөрдүлэр.  Холобур, Бырдыка Уус халыҥ эрэһиинэни уонна хатан мутугу, Яков Данилов 20 мм ыстаал  тоһоҕону кыстылар. “75 киилэ ыйааһыннаахпын” диир Илья Иванов икки маска ууруллубут быһаҕын тимиригэр үктэнэн туран биэтэҥнээтэ. 10 мм модьу ыстаал тоһоҕону кырбастаан, быһаҕа сытыы буоларын дакаастаата. Бу иннинэ 20 мм модьу ыстаал тоһоҕону бысталаан, ону Интернет куйаарыгар таһаарбыт Эдуард Ханчаев үс араас араҥа тимиртэн силбэммит быһаҕын өнчөҕүнэн тоһоҕону маска саайан киллэрдэ. “Дархан Уус” хас да төгүллээх кыайыылааҕа Иннокентий Татаринов быһаҕы көрүүгэ-харайыыга, сытыылыырга биэрбит сүбэтин быыстапка ыалдьыттара сэҥээрдилэр.

Ол курдук, “Дархан Уус-2017” Саха сирин тимир уустарын VIII  быыстапкатын түмүгүнэн «Бастыҥ ас быһаҕа» номинация кыайыылааҕынан Мэҥэ-Хаҥалас ууһа Егор Плотников буолла. Бастыҥ уус-уран оҥоһуулаах быһахтаах Чурапчы ууһа Виктор Кычкин буолара билиннэ, «Чулуу хомус» номинацияҕа Томпоттон кэлбит уус Феликс Комиссаров кыайда, барытыгар дэгиттэр быһаҕы оҥорор ууһунан Эдьигээн олохтооҕо Артем Ханчаев буолла, «Бастыҥ дамаск» номинацияҕа Таатта ууһа Сергей Тарабукин кыайда.

Уустар кэпсэтиилэриттэн

Чурапчыттан сылдьар Иван Устинов 2010 сылтан саха быһаҕын оҥорор. «Мин хос эһэм Толлой Уус тимиринэн уһанара үһү. Кини дьоҕурун утумнаан, тимири кытта үлэлиир баҕалаахпын. Аска да, маһы кыһарга да туттуллар араас быһахтары оҥоробун. Быһаҕым угун хатыҥ удьурҕайынан, кыынын сүөһү кутуругун тириитин хатаран оҥоробун. Тимирэ араас буолар. «Алмаас ыстаалыттан уонна быһахха туттуллар атын тимирдэртэн оҥоробун. Кээмэйэ араас буолар. Ордук дьон «айан быһаҕын», ол аата барытыгар туттуллар универсальнай быһаҕы ылаллар», — диэн санаатын эттэ.

Тааттаҕа биллэр уустар – аҕалаах уол Даниловтар быһахтара дьэрэкээн тас көстүүтүнэн дьон болҕомтотун.

«Аҕам Яков Данилов миигин  уһуйбута. Саха быһаҕын оҥоруу идэбинэн да, уонна ис сүрэхпиттэн сөбүлүүр дьарыкпынан да буолар. Саха быһаҕа 18 көрүҥҥэ арахсар. Көрөргүт курдук, үөстэринэн арахсаллар, сорохторо кэтит, сорохторо арыый синньигэс буолар. Уөс быһаҕы бөҕө оҥорор. Биһиги түҥ былыр хайаҕа ойууламмыт уруһуйдары кыыммытыгар таһаарабыт. Ол ураты бэлиэбитинэн буолар», — диэн эдэр уус Михаил Данилов кэпсээтэ.