Олорор дьиэҕэ гааһы туһаныыга саҥа быраабылалар

Элбэх кыбартыыралаах дьиэни тутааччы гаас сигнализациятын туруорууну бэйэтэ хааччыйар

Россия үрдүнэн гаас дэлби тэбиититтэн элбэх киһи эмсэҕэлээбитэ.

ТАСС иһитиннэрэр хампаанньа  хомуйбут матырыйаалларынан, 2018 сыл саҥатыттан  барыта 13 быһылаан тахсыбыта, ол түмүгэр 62 киһи өлбүтэ биллэр. Бу дааннайдарга  өрөмүөн бириэмэтигэр гаас ситимигэр сыбаарка үлэтиттэн сылтаан саахаллар уонна гаас баллоннарын эстиилэрэ киирбэттэр. Уопсайынан, гааһы сыыһа туттартан уонна гаас тэрилэ эргэрбититтэн сылтаан киһи өлүүлээх, эчэйиилээх быһылааннар Иваново, Рязань, Ижевск, Раменск, Мурманск, Заинск куораттарга, Омскай уобалас Седельниково бөһүөлэгэр  уо.д.а. тахсыбыттара. Иэдээн хатыламматын туһугар дойду үрдүнэн туһааннаах  үлэлэр ыытыллаллар, эбии быраабылалар олохтоноллор.

Саҥа быраабыла тугу ирдиирий?

Бэс ыйын 6 күнүттэн дойдуга гааһы туһанарга саҥа быраабылалар үлэҕэ киирдилэр. Докумуоҥҥа суруллубутунан, дойдуга саҥа тутуллар элбэх кыбартыыралаах дьиэлэргэ гааһы киллэрэргэ саҥа быраабыланан дьиэ гаас сигнализациятынан  хааччыллыахтаах. Гаас сигнализацията “күөх төлөн” быыһылааһына тахсыбатын туһугар ананар, ол курдук ити аппараат аптамаат быһыытынан гааһы бэйэтэ араарыахтаах.  Саҥа элбэх кыбартыыралаах дьиэни тутааччы гаас сигнализациятын  туруорууну бэйэтэ хааччыйар эбээһинэстэнэр. Ол курдук, гаас уматыгынан туһанар дьиэлэргэ гаас эстэр түгэнигэр салгын баттааһынын намтатар сыалтан хатыыра судургутук төллөр түннүгүнэн хааччыллыахтаах. Маннык ирдэбиллэр дойду Тутууга  уонна ДьУоКХ министиэ­ристибэтин “Олорор дьиэлэр. Гааһы туһанар систиэмэлэри бырайыактааһын  быраабылалара” бирикээһигэр ыйыллаллар.

Билигин гаас эстиититтэн киһи  олоҕун, баайын-дуолун харыстыырга араас  систиэмэлэр көрүҥнэрэ олоххо-дьаһахха биллэ-көстө элбээтилэр.

Дьиэҕэ гаас быыһылаан тахсар түгэнигэр гаас сигнализацията киһиэхэ быдан түргэнник биллэрэр, баһаартан, дэҥтэн-оһолтон харыстыыр.  Хос иһигэр гаас нуорманы таһынан мунньуллар түгэнигэр аппараат анал датчиктарынан араас тыаһы уонна араас  өҥнөөх  бэлиэ уоттары  көрдөрөн биллэрэр.

Дьиэҕэ — гаас сигнализацията

Тыаһынан уонна бэлиэ уотунан биллэрэри таһынан, эбии атын анал соруктары эмиэ толорор:

◆ сэрэхтээх балаһыанньа үөскүүр түгэнигэр электромагнитнай кылаапан гаас киирэр турбатын бүөлүүр;

◆ аппарааты автономнай уоту үөскэтэр ситимҥэ холбуохха сөп;

◆ эбии анал реле холбоотоххо араас эбии механизмнарынан үлэлиир кыахтанар: салгынтан углекислай гааһы хомуйар, тыаһынан биллэрэр уо.д.а.;

◆ аппараат систиэмэтин уопсай үлэтин, үлэлиир прибордарын таһымнарын диагностыыр кыахтаах;

◆  эбии аппарааты холбуурга кыаҕы үөскэтэр.

Бэлиэтээн эттэххэ, гаас сигнализациятын араас көрүҥэ олох-дьаһах уонна бырамыысыланнас эбийиэктэригэр ананан оҥоһуллар. Олорор дьиэҕэ анаммыт гаас сигнализацията котельнайдарга, олорор дьиэ хосторугар, кыбартыыраларга уо.д.а. хосторго туруоруллар. Техническэй уратытынан салгыҥҥа пропан, метан, углекислай гаастар нуорманы таһынан тахсыыларын бэрэбиэркэлиир. Нуорманы таһынан тахсар гаас сүтүгүн бэрэбиэркэлиир аппараат систиэмэтигэр нуорма бэрээдэгин бэйэҥ баҕаҕынан уларытан туруоруоххун сөп. Оттон бырамыысыланнай сигнализация элбэх араас датчиктардаах уонна анал гаас таһымын бэрэбиэркэлиир холбоһуктаах уустук систиэмэлээх буолар. Аны туран гаас сигнализациялара араас ньымаларынан  арахсаллар: автомат эбэтэр илиинэн настройкаланар.

Гааһы туһанар систиэмэ бырайыагын оҥоруу  быраабылата

Сорук быһыытынан бэдэрээтчиккэ гаастааһын бырайыагын оҥорорго эбэһээтэлистибэ сүктэриллэр. Этиллибитин курдук, быйылгыттан дьиэни тутааччы бэдэрээтчит дьиэҕэ гааһы киллэрии бырайыагын оҥорон анал хамыыһыйаҕа көмүскүөхтээх, ону таһынан илиитигэр гаас ситимигэр холбонор “техусловие” докумуонун  илдьэ сылдьара ирдэнэр. Федеральнай сокуонунан гаас сигнализациялара, дьиэ иһигэр тардыллар гаас ситимин турбалара собуокка оҥоһуллубут уонна сөптөөх анал көҥүл докумуоннардаах буолаллара ирдэнэр. Олорор дьиэни гаастааһын бырайыага анал тэрилтэҕэ харайыллар, сакаасчыт эбэтэр бэрэбиэркэлиир хамыыһыйа көрдүүр түгэнигэр тэрилтэ быһаччы көрдөрүөхтээх. Маны таһынан “күөх төлөнү” туһанар анал  тэриллэр сокуонунан эмиэ сөптөөх  көҥүл докумуоннардаах буолаллара ирдэнэр.

Россиятааҕы Тутуу уонна ДьУоКХ министиэристибэтин 2018 с. ахсынньы 5 күнүнээҕи 789 №-дээх “Олорор дьиэлэр. Гааһы туһанар систиэмэлэри бырайыактааһын  быраабылата”  бирикээһин ырытан көрдөххө, гааһы туһанар техниканы туруорарга туох ирдэбиллэр уонна  сүрүннээн ордук туох уратылар баалларын эһиги болҕомтоҕутугар таһаарабыт. Сиһилии бу бирикээһи кытта www.minstroyrf.ru сайтка билсиэххитин сөп.

Биир хостоох эбэтэр туспа киирэр ааннаах дьиэлэргэ

Туспа биитэр куукуна миэбэлигэр холбуу туруоруллар гаас билиитэлэрин куукунаҕа, остолобуой-куукунаҕа, 2,2 миэтэрэттэн кырата суох үрдүктээх  көрүдүөргэ, салгыны ыраастыыр вентиляциялаах, бордууһуналаах түннүктээх, эбэтэр дьиэ салгылатыллар кыахтаах буоллаҕына туруоруллуохтаах. Куукунаҕа суот быһыытынан, салгын оонньууругар сыаллаан муоста уонна аан ыпсыыта 0,02 кв.м кырата суох арыттаах буолара ирдэнэр. Ол иһигэр куукуна иэнэ куб. миэтэрэнэн суоттанар: 8 куб. м – икки горелкалаах билиитэҕэ, 12 – үс горелкалаах билиитэҕэ, 15 – түөрт горелкалаах билиитэҕэ.

Гаас билиитэтин горелкатыгар күөх төлөн умуллар түгэнигэр гааһы тохтотор “гаас-хонтуруол” систиэмэлээх буолара ирдэнэр. Гаас кыраанын уонна шлангатын икки ардыгар диэлектрическэй киллэһинньик туруоруллар. Гаас билиитэлэрэ аныгы 33988 ГОСТ-ка  эппиэттииллэрэ ирдэнэр. Чарапчы, сарай иһигэр туруоруллар гаас билиитэтэ тыал үрэриттэн харыстыыр усулуобуйалаах буолуохтаах. Гаас билиитэтин туруоруллар сирэ умайбат матырыйаалларынан хааччыллыбыт, билиитэттэн 10 см үрдүктээх уонна дьиэ үрдүттэн 80 см намыһах буолуохтаах, аны туран  истиэнэттэн кырата 1 миэтэрэ тэйиччи туруоруллара былааннаныахтаах.

Дьиэ систиэмэтин сылытар хочуоллар сабыылаах биитэр аһаҕас умайар камералаах буолаллара ирдэнэр, ол иһигэр анал көҥүл докумуоннардаах 1 биитэр 2 куонтурдаах, эбэтэр күөх төлөнүнэн умайан сылытар аппарааттар, коаксиальнай буруо таһаарар турбалаах хочуоллар, конвектордар туһаныллаллар. Дьиэни сылаас уунан хааччыйарга сүүрдэр ууну гааһынан сылытар иһиттэри эбэтэр икки куонтурдаах хочуоллары туһаныллар. Гаас хочуоллара Р  51733, Р 54826, Р 54438, Р 54439, ууну сылытар иһиттэр  54821, конвектордар 51377  ГОСТ-ка эппиэттиир буолуохтаахтар.

Куукунаҕа гаас билиитэтин кытта ууну сылытар иһити туруорарга  иэнэ 6 куб. м ордук буолара ирдэнэр, оттон туспа хочуолунайдаах буоллахха, 15 куб. м иэннээх  уонна хос 2,5 м  кырата суох үрдүктээх буолар. Суунар хоско уонна туалетка гааһынан үлэлиир тиэхиникэни, маны таһынан иккилии гаас хочуолларын, иккилии гааһынан ууну сылытар иһиттэри бииргэ туруорар көҥүллэммэт.

Гааһынан туһанар тэриллэри дьиэ үрдүгэр хос оҥорон эбэтэр дьиэ анныгар омуһахха туруорар көҥүллэнэр. Дьиэ салгынын оонньоторго бэйэ быһыытынан үлэлиир салгыны ыраастыыр бордууһуна оҥоһуллара ирдэнэр.

Судургутук көтүрүллэр оҥоһуулаах түннүктэри туруорарга анаан Р 56288 ГОСТ-ка эппиэттиир стеклопакеттары ылыахха сөп, мантан атын стеклопакеттар, армированнай өстүөкүлэлэр, триплекс, сталинит уонна поликарбонат киирбэттэр.

Гаас уматыгын туһанар техника турар хоһун аана тас өттүгэр арыллыахтаах.

Элбэх кыбартыыралаах дьиэлэргэ

28 м үрдүк элбэх кыбартыыралаах дьиэлэргэ гаас билиитэтин куукунаҕа туруоруллар. Туспа кыбартыыраларынан гааһынан ититиини, ууну сылытар иһиттэри, хочуоллары, конвектордары 28 м үрдүк элбэх кыбартыыралаах дьиэлэргэ туруорар көҥүллэнэр. Гааһынан ититиигэ хас биирдии кыбартыыраҕа собуокка оҥоһуллубут, 95 кыраадыс сылытар кыамталаах, аптамаат быһыытынан гааһынан үлэлиир хочуоллары туһаныллыахтаах. Кыбартыыра иһигэр 50 кВт кыамталаах гааһынан ититэр хочуоллары куукунаҕа, көрүдүөргэ, киһи олорбот хоһугар туруорар көҥүллэнэр. Гааһынан ититэр хочуоллар уонна гааһы туһанар билиитэлэр гаас учуотун ыытар аппараатынан хааччыллыахтаахтар. Киин гаас ситимиттэн  элбэх кыбартыыралаах дьиэҕэ холбонуу бастакы этээс түннүктэрин аннынан киллэриллиэхтээх. Оттон дьиэ иһигэр гаас ситимэ куукуналарынан уонна киһи олорбот хосторунан этээстэринэн тардыллыахтаах.

–––––––––––––––––––––––
Болҕойуҥ!
Гаас техникатын туруо­руу, өрөмүөннээһин уонна саҥаҕа уларытан биэрии көҥүллээх, анал лицензиялаах тэрилтэнэн ыытыллар.
––––––––––––––––––––––

Гааһы сыыһа туһаныаҥ  — ыстараап

Холобура, ыстараабы маннык түгэҥҥэ төлүүргэ тиийэҕин:

◆ “Күөх төлөн” уматыгы туһанар техниканы көрүүгэ анал хампаанньаны кытта дуогабар түһэрсиллиэхтээх. Дуогабар суох түгэнигэр ыстараап кээмэйэ:  чааһынай  сирэйгэ – 1-2 тыһ.солк., оттон тэрилтэҕэ – 200 тыһ.солк.

◆  Гаас сулууспатын үлэһитин дьиэҕэ киллэрбэт түгэҥҥэр, чааһынай сирэйгэ ыстараап кээмэйэ үрдүүр –  800-тэн 2 тыһ. солк. диэри.

◆ Гаас  техникатын булгуччулаах уларытыыттан аккаастаныы –  2 тыһ. солк.

◆  Ирдэбили билиммэт уонна аварийнай быһыыга-майгыга тиэрдии – 30 тыһ. солк. Атын киһи эчэйэр түгэнигэр суума икки төгүл улаатан биэрэр.

◆  Быраабыланы иккиһин кэһии – ыстарааба 5 тыһ. солк.

Түмүккэ

Ааҕыҥ, үөрэтиҥ, туһаныҥ. Ыйыллыбыт быраабыла ирдэбиллэрин ааҕааччыларга сөптөөхтүк туһанаргытыгар  ыҥырабын. Быраабыланы эрдэтинэ үөрэтэн баайбытын-дуолбутун харыстыахпыт, ону таһынан кыбартыыраҕа бииргэ олорор дьоммут олорор усулуобуйалара куттала суох буолуутун ситиһиэхпит уонна эбии ороскуоттары таһаарар ыстарааптары  төлүүртэн босхолонуохпут.

Василий Прокопьев