Сунтаардар саҥа сылы үөрэ-көтө көрүстүлэр

Сунтаар улууһугар Саҥа дьыл иннинэ уопсайа 13 эбийиэк, 9 ууну ыраастыыр систиэмэ олоххо киирдэ. Бу улахан сындааһыннаах үлэ түмүктэммит үөрүүлээх чааһыгар Ил Түмэн депутата, Хонтуруоллуур кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Александр Уаров быһаччы кытынна.
«Ахсынньы 22–28 күннэригэр Сунтаар улууһугар командировкаҕа сырыттым. Саҥа тутуллан киирэр эбийиэктэр арыллар лиэнтэлэрин быһыы өрөгөйдөөх чааһыгар кыттан, сүргэм көтөҕүллэн, дьон-сэргэ истиҥ махталын ылан кэллим», — диэн Александр Сергеевич үөрүүтүн үллэстэр.
“Ол курдук, Толоон нэһи­лиэгин 100 сылыгар уонна нэһилиэк оскуолатын 55 сылын бэлиэ күнүгэр тиийэн, учууталларга наҕараада туттартаан, олохтоохтору кытта көрсөн аастым. Оттон Элгээйигэ актыыбы, депутаттары, тэрилтэ, администрация салайааччыларын кытта сэһэргэһэ түһээт, салгыы Кэмпэндээйигэ улахан, дьэрэкээн оҥоһуулаах мусуой дьиэтин арыллыытыгар сырыттым», — диэн Александр Уаров сэһэргиир.
«Сунтарцеолит» ХЭТ, “АЛРОСА” хампаанньа уонна Кэмпэндээйи нэһилиэнньэтэ ылсан, бу мусуой дьиэтэ биир сыл иһигэр тутуллан дьэндэйбит. Мусуой Арассыыйаҕа ыраахтааҕы былааһын саҕаттан билиҥҥи кэмҥэ дылы туус уонна цеолит хостооһунун историятын дьэҥкэтик көрдөрөр.

Александр Сергеевич мусуойу тэрийээччи, Сунтаар улууhун Кэмпэндээйи сэлиэнньэтин бочуоттаах олохтооҕо, култуура, тыыл ветерана Ксения Евсеева Кэмпэндээйи тууһун туһунан үлэлэрэ хомуллан, кинигэ буолан тахсыбыттарын бэрт кэрэхсэбиллээхтик кэпсээтэ. «Ксения Григорьевна билигин 88 саастаах да буоллар, тэп курдук, билиҥҥээҥҥэ дылы оройуонун хаһыатыгар корреспонденныыр. Өр сыллаах үлэтин, улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ киллэрбит үгүс кылаатын иһин Ил Түмэн саамай үрдүкү наҕараадатын, Бочуоттаах грамотаны уонна кыһыл көмүс чаһыны туттардым. Ксения Григорьевна барахсан үөрүүтүттэн сыанаҕа уон мүнүүтэни быһа чэпчэки баҕайытык туттан-хаптан, гопак үҥкүүлээн тэйдэ, көрөөччүлэри сөхтөрдө. Кэнники ыйыталаспытым, күн аайы биир чаас йоганан дьарыктанар эбит. Билигин да тигинэччи үлэлии-хамсыы сылдьар. 40 сиэн, 30 хос сиэн амарах эбэтэ, чахчы саха улуу дьахтара. Маннык сэргэх, олоххо тардыһыылаах, чөл олоҕу тутуһар, эти-хааны эрчийэр дьон ыччакка холобур буолара саарбахтаммат“, — диэтэ норуот депутата.

Александр Уаров:
“Хаһан баҕарар улуус дьаһалтата, депутаттар, нэһилиэнньэ турунан туран, эйэ дэмнээхтик, эн-мин дэспэккэ, дьон кыһалҕатын быһаарар туһугар ылыстахтарына, күргүөмнээх үлэ барар, үлэ-хамнас хотуулаах буолар».

Маар Күөлгэ таас оскуола аһыллыыта эмиэ олус үөрүүлээхтик ааспыт. «Оскуола коллектива олус эдэр эбит, саҥа оскуола олоххо киирэн, итиэннэ наҕараада тутан учууталлар үөрүүлэрэ үгүс”, — диэн Александр Сергеевич бэлиэтиир. «Аны туран, Тойбохойго улахан таас кулууп дьиэтэ арылынна. Нэһилиэнньэ мустан, күө-дьаа буолла, сөхтө-махтайда. Саха эстрадатын биллэр артыыстара кулууп тупсаҕай уораҕайын хайҕаабыттара иһилиннэ. Маны таһынан, Аллаҥаҕа икки этээстээх таас оҕо саада, Түбэй Дьаархаҥҥа таас оҕо саада арылыннылар. Түөрт нэһилиэккэ үлэһиттэргэ анаан 4-түү кыбартыыралаах уопсай дьиэ тутулунна уонна 9 нэһилиэккэ “Ыраас уу” бырагыраама чэрчитинэн иһэр ууну ыраастыыр ыстаансыйалар турдулар», — диэн депутат улуус үрдүнэн күүстээх үлэ барбытын бэлиэтээн эттэ. «Аны улуус киинигэр Сунтаарга судаарыстыбаннай-чааһынай бииргэ үлэлээһин көрүҥүнэн 240 миэстэлээх таас оҕо саада арылынна. Хаарбах дьиэттэн көһөрүү бырагырааматын чэрчитинэн 5 этээстээх 70 кыбартыыралаах таас дьиэ үлэҕэ киирдэ. Итиэннэ Сунтаарга 30 кыбартыыралаах икки 3-түү этээстээх таас дьиэ тутулунна”.

Маны сэргэ Тойбохойдуур суолга «кэлим тутуу» диэн тыа хаһаайыстыбатын бырагырааматынан элбэх үлэ саҕаламмыт. “Сайыҥҥы уу турбатын ситимэ тардылынна, 100 ыал олбуорданна, нэһилиэк иһинээҕи уот баҕаналара турдулар. Суолу-ииһи сырдатыы үлэтэ барда, суол кутулунна. Салгыы бетон кутуута барыахтаах, итиэннэ ойуулаах тротуар тэлгэнэрэ былааннанар. Сунтаар улахан подстанциятыттан үрдүк күүрүүлээх уот кэлиэхтээх. Манна үбү-харчыны федераллар уйуналлар, уоннааҕыта бюджеттан тыырыллар уонна оройуон дивидена киирсэр», — диэн Сунтаар нэһилиэгин баһылыга Эдуард Филиппов иһитиннэрдэ.
Онон Сунтаар дьоно үөрүүтэ-көтүүтэ сүрдээх. Ил Дархаҥҥа, Ил Түмэҥҥэ, Бырабыыталыстыбаҕа уонна улуус салалтатыгар, итиэннэ улуустан Ил Түмэн депутаттарыгар махталлара муҥура суох.
“Бу үлүгэр кырыымчык кэмнэргэ улахан үлэ барда. Хаһан баҕарар улуус дьаһалтата, депутаттар, нэһилиэнньэ турунан туран, эйэ дэмнээхтик, эн-мин дэспэккэ, дьон кыһалҕатын быһаарар туһугар ылыстахтарына, күргүөмнээх үлэ барар, үлэ-хамнас хотуулаах буолар», — диэн Александр Уаров түмүктүүр.