“Медиалогия” олунньутааҕы түмүгүнэн

Александр Жирков медиаиндексэ 755,57 пууҥҥа тэҥнэстэ. Саха сирин парламенын спикеригэр федеральнай уонна регионнааҕы сонуну тарҕатар ситимнэргэ 250 ыстатыйа анаммыта. Бу федеральнай медиарейтиҥҥэ ТОП-10 иһигэр киириитигэр, бастатан туран, Александр Жирков бэрэссэдээтэллээх Ил Түмэн бэһис ыҥырыыта регионнааҕы уонна федеральнай таһымнарга «уһук илиҥҥи гектар» туһунан сокуон барылын оҥорууга Саха сирэ тутуһар санаатын туруулаһыыга утумнаах үлэтэ сабыдыаллаата.
Саха сирин парламенын спикерэ олунньу саҥатыгар Госдума уонна парламент аллараа палаататын туһааннаах кэмитиэттэрин салайааччыларын кытта кэккэ көрсүһүүлэрин экспердэр болҕомтото суох хаалларбатылар. Санатар буоллахха, Александр Жирков Госдума бэрэссэдээтэлин солбуйааччы, «Биир ньыгыл Россия» фракциятын салайааччыта Владимир Васильевы уонна Госдума сир сыһыаннаһыыларыгар итиэннэ тутууга кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Алексей Русскиҕы кытта көрсөн, «уһук илиҥҥи гектар» туһунан федеральнай сокуон барылыгар Саха сирин парламенын көннөрүүлэрин өйүүллэригэр уонна сокуон барылын иккис ааҕыы болдьоҕун хаттаан көрүүгэ этии оҥорбута.
Кэлин кини Госдума бэрэссэдээтэлэ Сергей Нарышкиҥҥа, Госдума вице-спикерэ Владимир Васильевка, ону сэргэ Госдума кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Алексей Русскихха «Уһук Илин федеральнай уокурукка сир учаастактарын гражданнарга биэрии уратыларын уонна Российскай Федерация сорох сокуонун аакталарыгар уларытыылары киллэрэр туһунан» федеральнай сокуон барылын көрүү болдьоҕун көһөрөр итиэннэ ити боппуруоска Госдумаҕа аһаҕас истиилэри ыытар туһунан хаттаан этии киллэрбитэ.
Спикер медиарейтинигэр, саарбаҕа суох, Александр Жирков Госдумаҕа «Арктика сайдыытын уонна кинини баһылааһыны сокуонунан хааччыйыы» тематыгар ыытыллыбыт «төгүрүк остуолга» дьүүллэһиигэ актыыбынайдык кыттыбыта сабыдыаллаата. Кини бэйэтин этиитигэр Арктика зонатын сайдыытын туһунан сокуон барылыгар үлэ балайда бытааннык ыытылларын бэлиэтээбитэ. Уһук илиҥҥи сирдэр сайдыыларын туһунан федеральнай сокуону оҥорууга Уһук Илиҥҥэ уонна Арктика зонатыгар бизнескэ итиэннэ дьон олохсуйуутугар сөптөөх кэлим усулуобуйалар олохтонуохтаахтарын туһунан эппитэ. Маныаха кини Арктика тирэх сокуонун ис хоһооно уратылааҕын, ити кытаанах усулуобуйалаах сиргэ-уокка атын сыһыан ирдэнэрин бэлиэтээбитэ.
Ону сэргэ Александр Жирков Федерация Сэбиэтин уочараттаах 387-с мунньаҕар уонна Арктика зонатыгар РФ-ҕа национальнай куттал суох буолуутун хааччыйыыга миэрэлэр тустарынан «бырабыыталыстыба чааһыгар» кыттыбыта. Итини таһынан, Саха сирин парламенын спикерэ Федерация Сэбиэтигэр тэриллибит «Российскай Федерация хотугу регионнарыгар салгын аалларынан сибээстэһиини хааччыйыы» тематыгар «төгүрүк остуолга» кыттыбыта.
Олунньу саҥатыгар кини Улуу Кыайыы 75 сылыгар анаммыт «Кыайыы Знамята» культурнай-патриотическай бырайыагы саҕалыыр официальнай тэрээһиннэргэ итиэннэ Москваҕа Поклоннай Хайаҕа «Кыайыы саамай улахан Знамятын» көрдөрүү сиэригэр-туомугар кыттыыны ылбыта.
Саха сирин уонна Кыргызстан судаарыстыбаннастарын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ, судаарыстыбаннай уонна политическай деятель Максим Кирович Аммосов төрөөбүтэ 120 сылыгар аналлаах кыттыгас тэрээһиннэри барыллаан сөбүлэ­сиһиигэ Александр Жирков үлэтин экспердэр бэлиэтии көрбүттэрэ. Саха сирин Ил Түмэнин бэрэссэдээтэлэ Бишкек к. оробуочай сырыытын кэмигэр Кыргызстан парламенын – Жогорку Кенеш, Культура, иһитиннэрии уонна туризм министиэристибэтин, Суруйааччылар Кинематографистар сойуустарын, Кыргызстан Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын иһинэн ыччат, физкультура уонна спорт Судаарыстыбаннай агентствотын салайааччыларын кытта көрсүбүтэ. Ону таһынан, Иссык-Куллааҕы Форум үлэтин дьүүллэһиигэ кыттыбыта.
Олунньуга Александр Жирков өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Егор Борисов СӨ наукатын бэрэстэбиитэллэрин кытта сүбэ мунньаҕар кыттыыны ылбыта. Манна Саха сирин научнай тэрилтэлэрин уларытан тэрийии проблемалара көтөҕүллүбүттэрэ.
Госдумаҕа фракциялаах түөрт партия – «Биир ньыгыл Россия», РФКП, «Сиэрдээх Россия» уонна РЛДП 2016 с. буолуохтаах Госдума быыбарыгар бэйэлэрин партийнай актыыптарын биир мандааттаах уокуруктарга киллэрэр туһунан сөбүлэһии бэлэмнииллэрин туһунан сорох федеральнай сонуну тарҕатар ситимнэргэ тарҕатыллыбыт иһитиннэриигэ тута хардарыыта Александр Жирков медиарейтинэ үрдүүрүгэр сабыдыаллаата. Бу сөбүлэһии биир мандааттаах 40 уокурукка, ол иһигэр Саха сиригэр олоххо киириэхтээҕэ бэлиэтэммитэ. Өрөспүүбүлүкэ былаастара быыбар демократическай бириинсиптэрин кэһиини таһаарбат туһунан харданы биэрбиттэрэ. Александр Жирков бэйэтин сайабылыанньатыгар итинник сөбүлэһиилэр элбэх партияланыы уонна араас политическай өй-санаа айылҕатын утаралларын, гражданнар сүрүн бырааптарын кэһэллэрин бэлиэтээбитэ. Кини Саха сиригэр быыбардар нэһилиэнньэ Төрүт Сокуонунан олохтоммут бырааптарын тутуһан, быыбардааччылар көҥүл баҕаларын биллэриилэрин төрүтүгэр, өрөспүүбүлүкэҕэ баар политическай партиялар уонна быыбардааччылар киэҥ араҥалара мэһэйэ суох кыттыыларынан ыытыллыахтаахтарын эппитэ.
Итини таһынан, Александр Жирков медиаиндексигэр «Медиалогия» хампаанньа 2015 сыл уонна 2016 сыл тохсунньутун түмүктэринэн ыыппыт медиарейтинэ сабыдыаллаабыта саарбаҕа суох. Саха сирин парламенын спикерэ Россия сокуону таһаарар уорганнарын 10 баһылыгын иһигэр эрэллээхтик сылдьар.
2016 с. олунньу ый түмүгүнэн Александр Жирков медиарейтинг бастакы уон баһылыгын ортотугар Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурук парламеннарыттан соҕотох хаалбыт спикер буолар. РФ субъектарын сокуону оҥорор уорганнарын баһылыктарын медиарейтинигэр лидердэринэн Алексей Чалый (Севастополь), Владимир Константинов (Крым Өрөспүүбүлүкэтэ) итиэннэ Фарид Мухаметшин (Татарстан Өрөспүүбүлүкэтэ) буолаллар.
Бу медиарейтинг 30300 источниктаах «Медиалогия» систематын сонуну тарҕатар ситимнэрин базатыгар оҥоһулунна. Онно телевидение, араадьы­йа, хаһыаттар, сурунааллар, иһитиннэрэр агентстволар, Интернет таһаарыылара киирэллэр.