Ү бүлүөйү ыытыы тэрээһиннэрэ чопчуланнылар

2017 сылга өрөспүүбүлүкэ Саха сирин уонна Кыргызстан судаарыстыбаннастарын төрүттээччилэртэн биирдэстэрэ Максим Кирович Аммосов төрөөбүт күнүн бэлиэтиир. СӨ Ил Дарханын Егор Борисов 2016 с. тохсунньу 22 к. 36 №-дээх Дьаһалынан тэрийэр кэмитиэт үлэлиир.
Нам сэлиэнньэтигэр кэлээт, парламент спикерэ Александр Жирков быйыл сайын бэс ыйыгар ыытыллар үбүлүөйгэ аналлаах эбийиэктэри көрдө.
Нам улууһун дьаһалтатын аактабай саалатыгар көһө сылдьар мунньахха Нам улууһун баһылыга Александр Атласов, Ил Түмэн судаарыстыбаннай тутууга уонна конституционнай сокуону оҥорууга сис кэмитиэтинт бэрэссэдээтэлэ Алексей Еремеев, СӨ судаарыстыбаннай сүбэһитэ Андрей Борисов, министиэристибэлэр, биэдэмистибэлэр бэрэстэбиитэллэрэ, уопсастыбаннас кытыннылар.
Бэлиэ түгэҥҥэ бэлэмнэнии хаамыыта хайдаҕын туһунан СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга миниистирэ Владимир Тихонов иһитиннэрдэ. Ол курдук, тохсунньу 12 к. Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын Бэрэссэдээтэлэ Евгений Чекини кытта тэрийэр кэмитиэт мунньаҕа ыытыллыбыт. Олунньу 7 к. үбүлүөй тэрээһиннэригэр анаан бюджеты таһынан үбү тардыыга оробуочай бөлөх тэриллибит. «Жизнь замечательных людей» серияҕа М.К.Аммосов туһунан кинигэни бэлэмнээн таһаарыыны уонна Нам сэлиэнньэтигэр М.К.Аммосов пааматынньыгын оҥорууну үбүлээһиҥҥэ харчы булуллуохтаах.

Нам улууһун баһылыга Александр Атласов кэпсээбитинэн, 2017 сыл улууска Саха Өрөспүүбүлүкэтин уһулуччулаах судаарыстыбаннай уонна политическай диэйэтэлин М.К.Аммосов сылынан биллэриллибит. 2015 с. муус устар 16 күнүгэр улуус депутаттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Иван Попов салайааччылаах тэрийэр хамыыһыйа үлэтин саҕалаабыта. Оттон быйыл тохсунньу 26 к. Хатырыкка Саха Јрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннаһын музейыгар Ил Түмэн депутаттара уонна СӨ Бырабыыталыстыбатын чилиэннэрэ кыттыыларынан, М.К.Аммосов сыла үөрүүлээхтик аһыллыбыта.
«Быйылгы үбүлүөйдээх сылга биһиги Кыргызстан уонна Казахстан өрөспүүбүлүкэлэрин кытта бииргэ тэрээһиннэри ыытабыт. Ол курдук, үөрэхтээһин управлениета көҕүлээн, бу ый бүтүүтэ улуус оскуолаларын директордара билиилэрин-көрүүлэрин үрдэтэр сыалтан, Астана куоракка бараллара былааннанар. Кинилэр онно үбүлүөй тэрээһиннэригэр кыттыахтара. Кыргызстаны кытта бииргэ үлэлиир сыалтан, СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэтин туспа бирикээһэ тахсыбыта, онно тэрийэр кэмитиэт састааба бигэргэтиллибитэ», – диэн иһитиннэрдэ Александр Атласов.
Улуус баһылыга салгыы мунньах кыттыылаахтарыгар үбүлүөйдээх ыһыах чэрчитинэн ыытыллар тэрээһиннэр былааннарын билиһиннэрдэ. Ити ыһыах үөрүүлээх аһыллыытыгар Нам улууһун уус-уран самодеятельноһыттан 700 киһи кыттыыны ылыаҕа, ол иһигэр норуот кэлэктииптэрэ бааллар. Ыһыахха бэлэмнэнии номнуо саҕаламмыт. Кулун тутар 11 күнүгэр улуус нэһилиэктэрин барытын хабан, норуот уус-уран самодеятельноһыгар ыччат фестивала саҕаланар. Ыһыахха Кырзгызстантан кэлэр ыалдьыттары көрсүүгэ туспа былааннаахтар. Улуус библиотекаларыгар уонна музейдарыгар Чингиз Айтматов, Кыргызстан култуураҕа уонна искусствоҕа уһулуччулаах диэйэтэллэрин олохторугар, айар үлэлэригэр аналлаах быыстапкалар тэриллиэхтэрэ.
СӨ Тырааныспарга уонна суол хаһаайыстыбатыгар министиэристибэтин суол сулууспатыгар Департаменын салайааччы солбуйааччыта Татьяна Игнатьева иһитиннэрбитинэн, тэрээһиннэр былааннарынан «Нам» массыына суолун 5 учаастагар сатыы дьон туоруур сирдэрин оҥоруу көрүллүбүт. Онуоха анаан бырайыак-смета докумуона оҥоһуллубут, үлэлэри толоруу быйылгы сыллааҕы суол үлэлэрин былааныгар киллэриллибит. Билигин М.К.Аммосов аатынан уулуссаны асфалынан бүрүйүүгэ субсидияны аныыр туһунан быһаарыы сөбүлэһиини ааһар. Ону таһынан, Нам улууһугар 2 учаастакка, «Нам» массыына суолун Кэбээйи улууһугар баар биир учаастагар өрөмүөннүүр үлэлэр толоруллуохтара.

Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков тыл этэригэр, М.К.Аммосов төрөөбүтэ 120 сылын бэлиэтээһин чэрчитинэн, судаарыстыбалар икки ардыларыгар сыһыаннаһыылары, култуураҕа үөрүйэхтэри атастаһар сыалтан, бэс ыйыгар Саха Јрөспүүбүлүкэтигэр Кыргызстан Јрөспүүбүлүкэтин Култууратын күннэрэ ыытыллалларын бэлиэтээтэ. Кыргыз омук суруйааччыларын кинигэлэрин тылбааһыгар үлэ ыытыллар.
Санаттахха, бу иннинээҕи сылга Саха сирин парламенын бэрэссэдээтэлэ Александр Жирков Бишкек куоракка үлэлии тиийэ сылдьан, икки өрөспүүбүлүкэҕэ бэлиэ түгэӨӨэ аналлаах кыттыгас тэрээһиннэри ыытыыны Кыргызстан өрүтүн кытта сөбүлэһиннэриигэ кэккэ көрсүһүүлэри ыыппыта. Кыргызстан Өрөспүүбүлүкэтин парламеныгар – Жогорку Кенешка, Култуура, иһитиннэрии уонна туризм министиэристибэтигэр, Суруйааччылар сойуустарын, Кинематографистар сойуустарын салалталарын кытта көрсүһүүлэр уонна кэпсэтиилэр буолан ааспыттара. Ил Түмэн спикерэ Александр Жирков Москва куорат Думатын бэрэссэдээтэлэ Алексей Шапошниковы кытта көрсүһүүлэрин түмүктэринэн, Саха сирэ Россия судаарыстыбатын састаабыгар киирбитэ 385, САССР тэриллибитэ 95 уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин Төрүт сокуонун 25 сылларын бэлиэтээһиҥҥэ аналлаах тэрээһиннэр чэрчилэринэн, Москва куорат Манежнай уулуссатын 9 №-дээх дьиэтигэр М.К.Аммосовка өйдөбүнньүк дуосканы туруорууга кэпсэтии барар.
Һбүлүөй тэрээһиннэрин дьүүллэһиигэ Хатырык нэһилиэгин баһылыга Алексей Пинигин, М.К.Аммосов аатынан СӨ Судаарыстыбаннаһын музейын директора Александр Кириллин, кыраайы үөрэтээччи Иннокентий Кривошапкин, «Эҥсиэли» хаһыат кылаабынай редактора Владислав Касьянов, СӨ Тас сыһыаннаһыыларга департаменын салайааччыта Владимир Васильев, СӨ судаарыстыбаннай сүбэһитэ Андрей Борисов, улуус депутаттарын Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ Иван Попов, норуот депутаттара Алексей Еремеев, Иван Андросов, о.д.а. кытыннылар.
Мунньах кыттыылаахтарын быһаарыытынан, бэс ыйын 20-21 кк. Нам уонна Хатырык сэлиэнньэлэригэр М.К.Аммосов төрөөбүтэ 120 сылыгар аналлаах өрөспүүбүлүкэтээҕи Ыһыах ыытыллар буолла.
Мунньах түмүктэринэн, Нам улууһун дьаһалтатыгар, СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэтигэр «Хатырык нэһилиэгэ» МТ Остуолба с. Култуура дьиэтин тутууну, М.К.Аммосов аатынан болуоссаты уларытан оҥорууну, Нам сэлиэнньэтигэр М.К.Аммосов пааматынньыгын оӨорууну кыттыһан үбүлээһин боппуруоһун ырыталларыгар, СӨ Үөрэххэ уонна наукаҕа министиэристибэтигэр М.К.Аммосов аатынан Хатырык орто оскуолатыгар хапытаалынай өрөмүөнү ыытыыны кыттыһан үбүлээһини хааччыйарыгар, СӨ Култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэтигэр бэс ыйын 19-21 күннэригэр СӨ-гэр Кыргызстан Өрөспүүбүлүкэтин Култууратын күннэрин ыытыы тэрээһиннэрин бырагырааматын тэрийэр кэмитиэт бигэргэтиитигэр киллэрэригэр сорудахтар бэрилиннилэр.
Улуус баһылыга Александр Атласов Максим Аммосов уонна Илья Винокуров ааттарын үйэтитиигэ утумнаах үлэтин иһин Ил Түмэн спикерэ Александр Жирковка махталы биллэрдэ.