Бюджеты, дьиэ кыылларыгар эппиэтинэстээх сыһыаны дьүүллэһии

Мунньахха кэмитиэт чилиэннэрэ Анатолий Добрянцев, Алексей Еремеев, Елена Голомарева, Василий Местников, Иван Андреев, Владимир Атаманченко, Семен Иванов, Александр Слепцов, Василий Тимофеев, бырабыыталыстыба бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы – тыа хаһаайыстыбатын миниистирэ Петр Алексеев, үп миниистирэ Валерий Жондоров, Арктика дьыалаларыгар Судаарыстыбаннай кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Прокопий Николаев, Ветеринарияҕа департамент салайааччыта Лариса Макарова, о.д.а. министиэристибэлэр, биэдэмистибэлэр бэрэстэбиитэллэрэ кытыннылар.

Бастакы боппуруоһунан депутаттар Ил Түмэҥҥэ СӨ Ил Дархана киллэрбит “2017 сыллааҕы уонна 2018-2019 сыллардааҕы былааннаах кэмҥэ Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай бюджетын туһунан” Саха Өрөспүүбүлүкэтин сокуонугар уларытыылары киллэрэр туһунан” сокуон барылын көрдүлэр. Манна иһитиннэриини үп миниистирэ Валерий Жондоров оҥордо.
2017 с. өрөспүүбүлүкэ судаарыстыбаннай бюджетын дохуоттарын уопсай кээмэйэ билгэлээһин быһыытынан 2,06 млрд. солк. улаатыаҕа итиэннэ 189,03 млрд. солк. тэҥнэһиэҕэ. Нолуок дохуоттарыгар көрдөрүүлэр 3,2 млрд. солк. аччыыллара сабаҕаланар, онон 96,8 млрд. солк. буолуоҕа. Нолуогу таһынан дохуоттары 3,19 млрд. солк. улаатыннарарга уонна 25,7 млрд. солк. тиэрдэргэ былаанныыллар. Бюджекка киирэр төннөрүллүбэт үп 444,35 мөл. солк. аччаан, 64, 03 млрд. солк. тэҥнэһиэҕэ.
«2012-2020 сылларга тыа хаһаа­йыстыбатын сайдыыта уонна тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын ырыынактарын, сырьену уонна аһы-үөлү сүрүннээһин” судаарыстыбаннай бырагыраамаҕа чопчуламмыт былаан 2017 сылга 10,59 млрд. солк. буолуоҕа эбэтэр 17,1 мөл. солк. аччыаҕа.
Өрөспүүбүлүкэ народнай депутаттара Анатолий Добрянцев, Алексей Еремеев, Дмитрий Саввин, Елена Голомарева, Иван Андреев бюджет кээмэйдэригэр сыһыаннаан ыйытыылары биэрдилэр. Кинилэр чуолаан, тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарааччыларыттан үүтү атыылаһыыны үбүлээһин, Хоту сир төрүт олохтоох аҕыйах ахсааннаах норуоттарын общиналарын үгэс буолбут үлэлэрин боппуруостарыгар болҕомтону туһаайдылар. Ону сэргэ Баатаҕай Алыыта сэлиэнньэҕэ хотон тутуутун, көтөрү иитии салаатын өйөөһүн боппуруостарын көтөхтүлэр.
2017 сылга итиэннэ 2018-2019 сс. былааннаах кэмҥэ СӨ судаарыстыбаннай бюджетын туһунан сокуоҥҥа уларытыылары киллэрэр туһунан сокуон барылын көрөн баран, тыа сиригэр уонна аграрнай политикаҕа сис кэмитиэт ити сокуон барылын бастакы уонна бүтэһиктээх ааҕыыга ылынарга сүбэлээтэ.
Ити кэннэ СӨ Бырабыыталыстыбата киллэрбит “Ыттары, куоскалары, экзотическай кыыллары иитии бэрээдэгин уонна кинилэр хаһаайыннарын эппиэтинэһин туһунан” СӨ Сокуонугар уларытыылары киллэрэр туһунан” сокуон барыла дьүүллэһилиннэ. Депутаттар докумуону бастакы ааҕыыга ылынарга эттилэр. Сокуон барылыгар иһитиннэриини Ветеринария департаменын салайааччыта Лариса Макарова билиһиннэрдэ.

Ол курдук, сорох боруода ыттар номнуо кыра саастарыттан атын кыылларга уонна дьоҥҥо, ордук оҕолорго кутталы үөскэтэллэринэн сибээстээн, билигин үлэлиир сокуон нуорматын кытаатыннарарга – томторуга суох, бары боруода ыттары олорор дьиэлэртэн уонна хааччахтаах сиртэн таһаарыыны бобор туһунан этиллэр. Онтон туорааһын быһыытынан 3 ыйдарын туола илик ыттарга уонна арҕаһынан 25 см диэри уҥуохтаах ыттар декоративнай боруодаларыгар көҥүллэнэр.
Итини сэргэ хаһаайыттар ыттарын, куоскаларын, экзотическай кыылларын сөптөөхтүк ииппэттэрин иһин эппиэтинэс туһунан ыстатыйа эбии киллэриллэр.
Салгыы норуот депутаттара Госдума депутата Владимир Кашин көҕүлээбит “Үүнээйилэргэ карантин туһунан” Федеральнай сокуоҥҥа уларытыыны киллэрэр туһунан сокуон барылын көрөн өйөөтүлэр.
Сис кэмитиэт чилиэннэрэ “Кыылларга эппиэтинэстээх сыһыан туһунан” федеральнай сокуону суһаллык ылынар наадатын туһунан Нижегородскай уобалас Сокуону оҥорор Мунньаҕа Госдума Бэрэссэдээтэлэ Вячеслав Володиҥҥа туруорсуутун өйөөтүлэр.