Саха сирин бырабыы­талыстыбата Өлөөн улууһун сайыннарар сүрүн хайысхалары бигэргэттэ

Миниистирдэр кабинет­тарын мунньаҕар Өлөөн оройуонун сиригэр-уотугар үлэлиир бөдөҥ хампаанньалар — «АЛРОСА» ААУо, «ТриАркМайнинг» ХЭУо, «Восток-Инжиниринг» ХЭУо, «Аллараа Өлүөнэтээҕи» ААУо салайааччылара кыт­тыыны ыллылар. Өлөөн оройуонугар үлэ графигын чэрчитинэн хампаанньалар представителлэрэ туспа мунньахха муниципальнай оройуону кытта алтыһыы боппу­руостарын дьүүллэспиттэрин бэлиэтиир тоҕоостоох.

Билиҥҥи кэмҥэ сир аннын туһанааччылар үксүлэрэ оройуон сиригэр-уотугар геолого-разведочнай үлэлэргэ сылдьаллар. Бииргэ үлэлэһии биир кэлим быраабылаларын олохтооһун боппуруоһа бүгүҥҥү күҥҥэ тоҕоостоох. Мунньах кыттыылаахтара олохтоох тэрилтэлэри уонна каадырдары кыттыһыннарыыга, нолуок политикатыгар анал специалистары бэлэмнээһиҥҥэ, бөдөҥ хампаанньалар уонна муниципальнай оройуон икки ардыларыгар социальнай-экономическай бииргэ үлэлэһии туһунан сөбүлэһии оҥорсуу боп­пуруостарыгар санааларын атастастылар.

Миниистирдэр каби­нет­тарын баһылыга Галина Данчикова Өлөөн улууһун боччумнаах айылҕа-ресурсалаах кыаҕын бэлиэтээтэ, Өлөөн улууһа өрөспүүбүлүкэ арктическай зонатын биир бастыҥ му­ниципальнай оройуона буолан эрэр. “Талахтаах” диэн саҥа учаастак эксплуатацияҕа киллэриллибит, сир сэдэх металлара үөскүүр сирдэрин баһылааһын саҕаланна.

Ону таһынан Галина Данчикова үгэс буолбут хайыс­халар – таба иитиитэ, балыктааһын, сүөһү иитиитэ – инникитин сайдыахтаахтарын бэлиэтээтэ. Бу хайысхалары сайыннарыы кэскиллээх боп­пу­руостара өрөспүүбүлүкэ бы­рабыыталыстыбатын уурааҕар бэлиэтэннилэр.
Үөрэхтээһин, доруобуйа харыс­табылын, култуура уонна спорт эйгэтигэр өҥө хаачыстыбатын үрдэтиини, промышленнай уон­на тыа хаһаа­йыстабытын оҥо­рон таһаарыыны сайыннарыыны үрдүк суолталааҕынан ааттаата. Премьер-министр этэринэн, бу хайысхаҕа үгүс үлэ ыытыллыбыт, Өлөөн оройуонун олохтоохторун сыа­набылларынан, төрөөбүт оройуон­нарыгар кэнники сылларга киирэр уларыйыылар тус­тарынан үчүгэйдик саныыл­лар. Ол да буоллар, өссө да үлэ-хамнас ыытыллыахтаах диэн премьер-министр бэлиэтиир.
Чуолаан, салаа минис­тиэристибэ уонна муниципальнай былаастар сүрүн болҕомтону доруобуйа харыстабылын эйгэтигэр ууруохтаахтар. Муниципальнай таһымҥа кыра уонна орто урбааны сайыннарыы боппуруостара быһаарыллыахтарын наада.

Өлөөн оройуона кэнники 4 сылга сайдыы куһаҕана суох динамикатын көрдөрөр. Оройуон бюджетын тус дохуоттарын өлүүтэ 12-тэн 27% тиийэ улааппыт. Бу, оройуон баһылыга Александр Иванов этэринэн, былаас бары таһымнарын бииргэ үлэлэһиилэрин түмүгэ.
Галина Данчикова мун­­­ньах түмүгүн таһаа­рары­гар өрөспүүбүлүкэ судаа­рыс­тыбаннай былааһын толорор уорганнарын уонна муниципальнай тэриллии икки ардыларыгар хардарыта бииргэ үлэлэһии туһунан сөбүлэһиини олоххо киллэриигэ, бородууксуйа сүрүн көрүҥнэригэр тус сыаллаах көрдөрүүлэри ситиһиигэ бол­ҕомтону уурда.

Премьер-министр өрөс­пүүбүлүкэ бырабыыталыстыбата социальнай объектары тутуу боппуруостарын дьүүллэһэр туһунан быһаарыныыны ылыммытын санатта. Бырабыы­талыстыба отчуоттарын кэмигэр нэһилиэнньэ олох-дьаһах хаачыстыбатын тупсарарыыга суолталаах боппуруостары, бастатан туран, дьиэ-уот уонна социальнай эбийиэктэри тутууну, көтөҕөрүн туһунан эбэн эттэ.

Саха сирин миниистирдэрин кабинета Өлөөн оройуонун социальнай-экономическай сайдыытын сүрүн хайысхаларын быһаарда: социальнай эйгэни, инфраустуруктуураны, про­мышленнай оҥорон таһаарыыны, Хотугу норуоттар үгэс буолбут дьарыктарын сайыннарыы, ону таһынан агропромышленнай комплексы үлэлэтии, кыра уонна орто урбаан сайдыытыгар үтүө административнай эйгэни олохтооһун. Бу боппуруостары быһаарыы сүрүн сыалы, ол эбэтэр хаһаайыстыбаннай комплекс дьайыылаах үлэтин-хамнаһын, олоҕу-дьаһаҕы хааччыйар систиэмэлэр үлэлэрин, нэһилиэк олоҕун таһымын үрдэтэри ситиһэргэ туһаайыллар.

СИА.