Алмаас бөдөҥ саппаастаах сиригэр үлэ саҕаланна

Саха сиригэр сэрэдэҕэ саҕаламмыт Үөһээ Муунатааҕы алмаас үөскүүр сиригэр хостооһун үлэтэ аан дойду ырыынагар алмааһы хостооһун эйгэтигэр “АЛРОСА”-ны лидер быһыытынан бигэргэтиэҕэ, диэтэ РФ Президенэ Владимир Путин.
“Бу сир баайын үлэҕэ киллэрии, саарбаҕа суох, биһиги сүрүн алмааһы хостуур хампаанньабытын – “АЛРОСА”-ны – аан дойдуга лидер быһыытынан бигэргэтиэҕэ. Бүгүҥҥү күҥҥэ номнуо аан дойдуга хостонор алмаас 27% киниэхэ баар, – диэтэ Путин.
“Үөһээ Муунатааҕы алмаас үөскүүр сирэ манна чугас баар ГОК уонна итинник ааттаах куорат сайдыыларын хааччыйар. Саарбаҕа суох, бу саҥа үлэ миэстэлэрин мэктиэлиир, бюджет бары таһымнарыгар, ол иһигэр Саха сирин бюджетыгар харчы киириитигэр туһалаах буолуоҕа”, – диэтэ судаарыстыба баһылыга.
Кини бу бырайыагы олоххо киллэриигэ экологияҕа итиэннэ сир баайын хостооһуҥҥа үлэлиир дьон доруобуйаларын харыстааһын уонна үлэ харыстабылын боппуруостарыгар ураты болҕомтону уурар наадалааҕын бэлиэтээтэ. “Бу үлэ 2040-2042 сс. диэри суоттаныллар, туох да сүүнэ кээмэйдээх үлэ күүтэр”, – диэтэ Путин.
Бастакы вице-премьер, РФ үпкэ миниистирэ Антон Силуанов бэлиэтээбитинэн, бюджеттан ити бырайыакка 5 миллиард солкуобай угуллубут, оттон 180 миллиард кэриҥэ ылыллыахтаах. “Ити харчыттан аҥаара Саха сирин бюджетыгар, бүгүҥҥү күҥҥэ регион иннигэр турар сыаллары-соруктары толорууга барыаҕа”, – диэтэ кини итиэннэ манна 800-тэн тахса саҥа үлэ миэстэтин таһаарар кыаллыаҕын санатта.
“АЛРОСА” генеральнай директора бэйэтин өттүттэн иһитиннэрбитинэн, “бырайыакка инвестициялар 60 миллиард солкуобай кэриҥэ буолуохтара, номнуо билигин инвестиция 16 миллиард солкуобайы аһарда”.
Бу алмаас үөскүүр сирэ Өлөөн улууһугар Удачнайдааҕы хайа-байытар комбинаттан 170 км тэйиччи баар. Онно үлэни ыытыы “АЛРОСА” бөдөҥ инвестиционнай бырайыактарыттан биирдэстэринэн буолар. Бырайыак быһыытынан, сир баайын хостооһун оҥорон таһаарыыта сылга 3 мөлүйүөн тонна рудаҕа (1,8 мөлүйүөн карат алмаас) тэҥнэһиэҕэ. Ити үлэ 2042 сылга диэри болдьоххо суоттаныллар. Билигин 4 кимберлит туруупката: “Заполярная”, “Деймос”, “Новинка”, “Комсомольская-Магнитная” чинчийиллибиттэр. Кинилэр түмүллүбүт саппаастара 64,8 мөлүйүөн тонна рудаҕа тэҥнэһэр, ортотунан биир тоннаҕа 0,6 карат – барыта 38,4 мөлүйүөн карат.

РИА Новости матырыйаалынан.