Галина Данчикова: Сомоҕолоһон үлэлээһин түмүктээх

Госдума депутата Галина Данчикова атырдьах ыйын 13 к. төрөөбүт күнүн бэлиэтээтэ. 2019 сыл киниэхэ – үбүлүөйдээх. Онон Саха сирин олохтоохторун интэриэстэринэн салайтаран, федеральнай сокуоннары тупсарыыга уонна былаас бары салаалара ыллыктаахтык бииргэ үлэлииллэригэр туох оҥоһуллубутун кэпсииргэ үчүгэй түгэн.

Биһиги манна Хоту сир дьонун олоҕун тупсарыыга чопчу дьаһаллар тустарынан бэлиэтиэхпит. Уһук Хоту сиргэ тырааныспар тииһимньилээх буолуута биир сытыы кыһалҕанан буолар, итини быһаарыыга депутат Уһук Илиҥҥэ кэллиэгэлэрин кытта бииргэ үлэлиир. Парламентарийдар дьаныардаахтык туруулаһыыларын түмүгэр уонна судаарыстыба баһылыга Владимир Путин өйөбүлүнэн Россия бырабыыталыстыбата Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурукка уонна дойду атын регионнарыгар авиациянан тиэйиини чэпчэтиилээх субсидиялааһын бырагырааматын кэҥэппитэ.
Ол курдук, 2018 сылтан пассажирдар чэпчэтиилэринэн туһанар категорияларын – 23-гэр диэри саастаах күнүскү үрдүк үөрэххэ сылдьар устудьуоннары, 60-рын туолбут эр дьону, дьахталлары 55 саастарыттан, бастакы группалаах инбэлииттэри, оҕо саастарыттан инбэлииттэри уонна кинилэри арыаллыыр дьону сылы эргиччи тиэйии ыытыллар. Урут итинник чэпчэтиилэринэн муус устартан алтынньыга диэри, ол кэннэ кулун тутартан сэтинньигэ диэри туһана сылдьыбыттара.
2019 сылга ити кэрискэҕэ элбэх оҕолоох дьиэ кэргэттэр киирбиттэрэ. Олохтоох салайыныы уорганнарын дааннайдарынан, тохсунньу 1 к. өрөспүүбүлүкэҕэ 27 тыһыынчаттан тахса элбэх оҕолоох ыал баар. Билигин кинилэр оҕолорун кытта муораҕа сыана аҥаарыгар, онтон да чэпчэкитик айанныыр кыахтаахтар.
СӨ тырааныспарга уонна суол хаһаайыстыбатыгар министиэристибэтигэр иһитиннэрбиттэринэн, регионнааҕы авиахампаанньалар сайаапкаларынан федеральнай бюджеттан чэпчэтиилээх субсидиялааһыҥҥа 2,3 млрд солк. көрүллүбүт. Ити үбүнэн «Якутия» уонна «АЛРОСА» авиахампаанньалар 357 тыһыынча клиеннэрэ туһаныахтарын сөп. Ити атын хампаанньалары аахпакка туран.
СӨ бырабыыталыстыбата сыллата улуустар икки ардыларынааҕы социальнай суолталаах рейстэри субсидиялыыр, ол үрдүнэн Госдума депутаттара регионнар истэринээҕи сөмөлүөтүнэн тиэйиилэргэ тарифтары намтатыы боппуруоһун туруораллар.
Соторутааҕыта Беркакит – Томмот – Аллараа Бэстээх тимир суол учаастагар пассажирдары тиэйии саҕаланна. Тутууну түмүктээһиҥҥэ 1,8 млрд солк. кээмэйдээх үп 2018 сыллааҕы федеральнай бюджекка угуллубута. Ити өрөспүүбүлүкэҕэ стратегическай суолталаах быһаарыы Госдума бюджекка уонна нолуоктарга кэмитиэтигэр ылыллыбыта. Манна сэттис ыҥырыыттан ыла Галина Данчикова үлэлиир. Кини комплексы бастайааннай үлэҕэ киллэриигэ үбү анааһыны дакаастабыллаахтык туруорсубута.
Парламеҥҥа кэлиэҕиттэн депутат өлүүлэһэн тутуу кыттыылаахтарын кыһалҕаларын хараҕын далыгар тутар, регион нэдиэлэтин чэрчитинэн кинилэри кытта Дьокуускайга мэлдьи көрсөр.
Мамонт фаунатын хостооһун боппуруоһа дойду парламеныгар 12 сыл анараа өттүттэн көтөҕүллэр. Галина Данчикова айылҕа ресурсаларыгар, бас билиигэ уонна сир сыһыаннаһыыларыгар кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ Николай Николаевы кытта “Сир аннын туһунан” федеральнай сокуоҥҥа уларытыылары киллэриигэ бэйэлэрин барыйааннарын оҥорбуттара. Билигин ол РФ айылҕа ресурсаларыгар министиэристибэтигэр уонна атын интэриэстээх биэдэмистибэлэргэ сөбүлэһиннэриини ааһар. Күһүн сокуон барыла Госдумаҕа киллэриллиэҕэ. Николаев санаатынан, Галина Иннокентьевна итиннэ үлэни саталлаахтык тэрийэр.
Парламент сааскы сессиятын кэмигэр депутат тутаах кэмитиэт сыһыанын уонна сокуон барылларын билиһиннэрэн, трибунаттан элбэхтик тыл эппитэ. Кини бэйэтэ хос ааптар быһыытынан сокуон барылларын оҥорууга кыттыбыта. Кэмитиэт 586 сокуон барылын көрбүтүттэн 325-һэ күүһүгэр киирбитэ.
Саамай суолталаахтарын бэлиэтээтэххэ, кинилэр дойду президенин анал этиитин уонна национальнай бырайыактары олоххо киллэриигэ туһаайыллаллар. Манна пенсионердары, ветераннары уонна элбэх оҕолоохтору өйөөһүн, ону сэргэ дьиэ кэргэн биир киһитигэр айах ииттэн олоруу 2 төгүл ылыллыбыт алын кээмэйин аһарбат дохуоттаах ыалларга бастакы уонна иккис оҕолоругар 3 сыл устатыгар эбии төлөбүрдэр тустарынан этиллэр. Итини таһынан, оҕолоох ыалларга ипотека каникулларын, суолга куттал суох буолуутун, дача амнистиятын, гражданнары масыанньыктартан көмүскээһин уо.д.а. социальнай көмө тустарынан сокуоннар ылыллыбыттара.
Госдумаҕа бэйэтин үлэтин туһунан кэпсииригэр, Галина Данчикова бары таһымҥа былаас сокуону таһаарар уонна толорор уорганнарын кытта сомоҕолоһон үлэлиири ситиспитин этэр.

СИА матырыйаалынан