Петр Гоголев: Арктика сайдыытын саҥа стратегиятын ылынар туһунан тыллары үөрэ иһиттибит

«Онон биһиги, Саха сирин дьоно, 2035 сылга диэри суоттаммыт саҥа стратегияны ылынар туһунан РФ Президенэ Владимир Путин тылларын улахан үөрүүнэн ылынныбыт», — диэтэ Саха сирин парламенын спикерэ.
РФ Президенэ Владимир Путин «Арктика – территория диалога» V Норуоттар икки ардыларынааҕы Арктика форумун пленарнай мун­ньаҕар тыл этэригэр, 2035 сылга диэри Россия Арктикатын сайдыытын саҥа стратегията номнуо быйыл ылыллыаҕын иһитиннэрдэ.

sdr

Судаарыстыба баһылыга бэлиэтээбитинэн, бу Стратегия национальнай бырайыактар уонна судаарыстыбаннай бырагыраамалар тэрээһиннэрин, инфраструктура хампаанньаларын инвестиционнай былааннарын, Арктика регионнарын уонна куораттарын сайдыытын бырагыраамаларын түмүөхтээх.
Владимир Путин бары тутаах социальнай-экономическай көрдөрүүлэринэн, дьон олоҕун хаачыстыбатынан Арктика регионнарын Россияҕа ортоттон намыһаҕа суох таһымҥа таһаарар наадатын эттэ.
«Болҕомтону туһаайабын: Арктика сайдыытын саҥа стратегиятыгар чуолаан маннык сорук чуолкайдык бэлиэтэнэрин ааһан, Россия бары федеральнай биэдэмистибэлэрин уонна регионнар былаастарын үлэтигэр ыйар суолунан буолуохтаах. Хоту сир аҕыйах ахсааннаах төрүт норуоттарын таарыйар ураты проблемалары булгуччу учуоттуохха наада», — диэтэ кини.
Стратегияҕа кэнэҕэски инвестицияларга уонна бизнес-көҕү­лээһиннэргэ төрүтүнэн буолар тырааныспар уонна атын тирэх инфраструктура сайдыытыгар ураты болҕомто ууруллуоҕа. Инфраструктура тутаах бырайыактарын ортотугар – Хотугу кэтирээһиҥҥэ тимир суолу тутуу буолар. Бу тимир суол Полярнай Урал уонна Ямал айылҕатын баайын, оттон кэнэҕэс — РФ Красноярскай кыраайын хоту өттүн көдьүүстээхтик туһанар кыаҕы биэриэҕэ.

Итини сэргэ Хотугу муора суолун киллэрэн туран, быыстала суох сылы эргиччи үлэлиэхтээх аан дойдутааҕы тырааныспар көрүдүөрүн сайыннарыыга үлэ салҕаныаҕа.
«Арктика. Океан возможностей» пленарнай мунньах кэнниттэн Саха сирин парламенын спикерэ Петр Гоголев Россия Арктикатааҕы зонатын сайдыытын стратегиятын олоххо киллэриигэ сокуонунан хааччыйыы өрүттэрин федерация атын субъектарын бэрэстэбиитэллэрин кытыннаран Ил Түмэҥҥэ дьүүллэһэр былааннаахтарын иһитиннэрдэ.
Кини эбэн эппитинэн, Владимир Путин экспердэри, бизнес бэрэстэбиитэллэрин кытыннаран Арктика зонатыгар инвестордарга анаан чэпчэтиилэр ураты системаларын туһунан анал федеральнай сокуон барылын оҥороругар Россия Бырабыыталыстыбатыгар сорудахтаата. Бу сокуон барыла ылыллыан иннинэ РФ Арктикатааҕы зонатын туһунан федеральнай сокуону ситэрэр наадалаах.
Саха сириттэн официальнай делегация састаабыгар парламент бэрэссэдээтэлэ Петр Гоголев баһылыктаах норуот депутаттара Санкт-Петербурга «Арктика – территория диалога» норуоттар икки ардыларынааҕы форумҥа кытыннылар.
Форум бастакы күнүгэр парламентарийдар Арктикаҕа нэһилиэнньэ доруобуйатын харыстабылыгар, национальнай бырайыактары олоххо киллэриигэ анаммыт уо.д.а. панельнай сессиялар үлэлэригэр, пленарнай мунньахха кытыннылар.

Саха сирин делегациятын өрөс­пүүбүлүкэ Баһылыга Айсен Николаев салайар. Өрөспүүбүлүкэ салайааччылара кэккэ көрсүһүүлэри ыыттылар уонна ыытыахтара, ол иһигэр “Аан дойду табаһыттара” Ассоциация Сэбиэтин президенэ Сергей Харючины, «ВТБ Лизинг» генеральнай директора Дмитрий Ивантеры, Санкт-Петербург губернатора Александр Бегловы кытта.
Куорат хаһаайыстыбатыгар цифровизация киириитигэр «Умный город» боруобалыыр бырайыагы олоххо киллэрии, Саха сирин Бырабыыталыстыбатын уонна РФ Сэбилэниилээх күүстэрин Хотугу Флотун Холбоһуктаах стратегическай командованиетын икки ардыларыгар бииргэ үлэлээһин туһунан сөбүлэһиилэргэ, 2019-2021 сс. Санкт-Петербург бырабыыталыстыбатын кытта кыттыгас үлэ туһунан боротокуолга, «Средне-Невский судостроительный завод» АУо уонна «Жатайская судоверфь» АУо, ону сэргэ «Балтийский завод» АУо уонна «Жатайская судоверфь» АУо икки ардыларыгар бииргэ үлэлээһин туһунан сөбүлэһиилэргэ илии баттаатылар.
Саха сирэ бэйэтин павильонугар Арктика зонатыгар сүрүн инвестиция бырайыактарын туһунан иһитиннэрэр мультимедийнай кар­таны, үрдүк технологиялаах Жа­тайдааҕы судоверфь макетын, ма­монт муоһуттан уонна бриллианнаах «Арктический триумф Якутии» композицияны уо.д.а. үгүһү туруорда.
Ил Түмэн Бэрэссэдээтэлэ Петр Гоголев Заполярье уонна Уһук Хоту сир куораттарын Сойууһун президенэ Игорь Шпекторы кытта көрүстэ.
V Норуоттар икки ардыла­ры­нааҕы Арктика форумун тэрээ­һиннэригэр парламент бастакы вице-спикерэ Александр Жирков, Ил Түмэн Хоту сир аҕыйах ахсааннаах төрүт норуоттарын боппуруостарыгар уонна Арктика дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Елена Голомарева, норуот депутаттара Владимир Членов, Сергей Ларионов кытыннылар.