Спикер – “Эр хоһуун” биэриигэ

Саха Өрөспүүбүлүкэтин Судаарыстыбаннай Мунньаҕын (Ил Түмэн) Бэрэссэдээтэлэ Петр Гоголев муус устар 15 к. “Саха” НКИХ “Эр хоһуун” телевидениенэн, радионан биэриитигэр кытынна.

Биэрии бастакы чааһыгар быһа эфиргэ парламент спикерэ Петр Гоголев ыытааччылар Эдуард Рудых уонна Спиридон Протодьяконов ыйытыыларыгар хоруйдаата.
Чуолаан, Петр Гоголев Ил Түмэн 25 сылын бэлиэтээһин чэрчитинэн 2019 сыл устатыгар ыытыллар тэрээһиннэр тустарынан кэпсээтэ. Кини үбүлүөйдээх даатаҕа анаммыт уопсастыбаннас үөрүүлээх мунньаҕа муус устар 27 к., Өрөспүүбүлүкэ күнүгэр буоларын бэлиэтээтэ.

Спикер эппитинэн, үбүлүөй – бу бырааһынньыктыыр эрэ төрүөт буолбатах, ону ааһан охсуулаахтык үлэлииргэ көҕүлүүр түгэн. Судаарыстыбаннай Мунньах 25 сылын чэрчитинэн ыытыллыахтаах кэккэ тэрээһиннэр дьыалабыай майгылаахтар, үлэ чэрчитинэн буолуохтара – бу судаарыстыбаннай былаас федеральнай уорганнарын бэрэстэбиитэллэрин, дойду атын регионнарыттан сокуону оҥорооччулар кыттыыларынан бөдөҥ сүбэ мунньахтар.
“Ол курдук, бэс ыйыгар Дьокуускайга РФ Федерация Сэбиэтин иһинэн Арктикаҕа уонна Антарктикаҕа Сэбиэтин, Федерация Сэбиэтин федеративнай тутулга, регион политикатыгар, олохтоох салайыныыга уонна Хоту сир дьыалаларыгар кэмитиэтин, Россия Федерациятын субъектарын сокуону оҥорор (бэрэстэбиитэллээх) уонна ситэриилээх уорганнарын, өрөспүүбүлүкэ парламенын кыттыытынан көһө сылдьар мунньахтара былааннанар. Темата: РФ Арктикатааҕы зонатын сайдыытын Стратегиятын олоххо киллэриигэ уонна 2020 сылга диэри кэмҥэ национальнай куттал суох буолуутун хааччыйыыга сокуону таһаарыы өрүттэрэ», — диэн кэпсээтэ Петр Гоголев.
Кини итини сэргэ Дьокуускайга Национальнай Ойуур форумун тэрээһинэ, Госдума доруобуйа харыстабылыгар кэмитиэтин мунньаҕа уо.д.а. буолуохтаахтарын иһитиннэрдэ.
Петр Гоголев Судаарыстыбаннай Мунньах алта ый устатыгар ыыппыт үлэтин, өрөспүүбүлүкэ федеральнай таһымҥа киллэрбит этиилэрин, оройуоннарга нэһилиэнньэни кытта үгүс көрсүһүүлэр тустарынан кэпсээтэ. Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин Уопсастыбаннай-консультациялыыр сүбэтин уонна Ыччат парламенын үлэтин тэрийии боппуруостарыгар ураты болҕомтону уурда.
Быһа эфир кэмигэр көрөөч­чүлэртэн, истээччилэртэн төлөпүөнүнэн, WhatsApp мессенджер нөҥүө элбэх ыйытыылар киирдилэр.

Ол курдук, Николай Кириллин нэһилиэнньэ дьадайыытын хайдах тохтотор туһунан ыйытта, кэтэх хаһаайыстыбаларга комбикорму 50% чэпчэтиилээх атыылыыр туһунан этии киллэрдэ. Үөһээ Бүлүү Мэйигиттэн Михаил Хаччагаев тыа хаһаайыстыбатын өйөөһүҥҥэ боломуочуйалары поселение таһымыгар биэрии боппуруоһун көтөхтө.
Хаһаайынныыр субъектар устааптаах хапытаалларыгар өрөспүүбүлүкэ ылар өлүүтүн улаатыннарыыны, тыа сирдэрин кэлим сайдыыларыгар федеральнай бырагырааманы оҥорон ылыныыны кытта сибээстээх ыйытыылары Мэҥэ-Хаҥалас улууһун Томтор сэлиэнньэтин олохтооҕо Федот Богимов биэрдэ.
Горнай улууһуттан Клавдия Христофорова үүккэ субсидияны улаатыннарар кыах туһунан ыйытта. Дьокуускайтан Николай Лебедев РФ Конституциятын сорох ыстатыйаларыгар уларытыылары киллэрэр кыах, чуолаан, судаарыстыба баайын-дуолун чааһынай илиигэ биэрии, Уус-Алдан улууһуттан Руслан Дьяконов – сири бас билэр быраап тустарынан туоһуластылар.
Нам улууһун Түбэтиттэн Петр Гуляев көҥүлэ суох миграцияны уонна сокуоннайа суох предпринимательствоны кытта охсуһуу дьаһалларын интэриэһиргээтэ. Ермолай Скрябин бадараанынан эмтиир Абалаах дьылҕатыгар долгуйарын биллэрдэ.
Итини таһынан, экологияны, сири чөлүгэр түһэриини, сир аннын туһанааччылар тулалыыр эйгэҕэ мөлтөх сабыдыалларын иһин эппиэтинэстэрин, бу эйгэҕэ парламент хонтуруолун таарыйар ыйытыылары биэрдилэр.
WhatsApp нөҥүө маннык ыйытыы киирдэ: “Норуот депутаттара уонна Судаарыстыбаннай Мунньах аппараатын үлэһиттэрэ национальнай таҥаһы кэтиэхтэрэ дуо?”. Маны таһынан, гражданнар сорох категорияларыгар олорор дьиэни хааччыйыыны, национальнай оскуолалары уонна оҕо саадтарын аһыыны уо.д.а. кытта сибээстээх ыйытыылар, туруорсуулар бааллар.
“Алтыс ыҥырыылаах Ил Түмэн депутаттарын корпуһа үлэтин сөптөөх хайысхатын талла, биһиги, өрөспүүбүлүкэ олохтоохторо, төрөөбүт өрөспүү­бүлүкэбит уйгутун туһугар кинилэргэ ситиһиилэри уонна таһаарыылаах үлэни баҕарабыт”, — диэн махтал, алгыс тыллары Үөһээ Бүлүү улууһун олохтооҕо Иван Чыычаахап тиэртэ.
Быһа эфир кэмигэр иһил­либэтэх ыйытыыларга хоруйдар кэлин парламент сайтыгар эбэтэр “Ил Түмэн” хаһыат балаһаларыгар таһаарыллыахтара.