457
28 июня 2019 в 15:02
Сэрии оҕолорун туһунан сокуоҥҥа уларытыылары дьүүллэһии
Ил Түмэҥҥэ бэс ыйын 26 к. “Аҕа дойду Улуу сэриитин оҕолоругар — 1945 сыл балаҕан ыйын 3 к. сокуоннай саастарын туолбатах гражданнарга социальнай өйөбүл дьаһалларын туһунан” өрөспүүбүлүкэ сокуонугар уларытыылары киллэрэр туһунан сокуон барылын оҥорууга үлэлиир биэдэмистибэлэр икки ардыларынааҕы бөлөх мунньаҕа буолан ааста. Мунньаҕы Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Антонина Григорьева салайан ыытта. Дьүүллэһиигэ норуот депутаттара Юрий Николаев, Владимир Чичигинаров, Мария Христофорова, үп миниистирин солбуйааччы Октябрина Никонова, министиэристибэлэр, биэдэмистибэлэр бэрэстэбиитэллэрэ, о.д.а. кыттыыны ыллылар. Аҕа дойду Улуу сэриитин сылларыгар оҕо саастара түбэспит гражданнарга өйөбүл дьаһалларын олохтооһун боппуруоһа номнуо 10-ча сыл тухары дьүүллэһиллэр. Бу темаҕа араас сокуон барыллара Госдумаҕа киллэриллибиттэрэ эрээри, “Сэрии оҕолорун туһунан” федеральнай сокуон барыла бүгүҥҥү күҥҥэ бигэргэтиллэ илик. Онон сэрии оҕолоругар чэпчэтиилэр регионнарга бэйэлэригэр олохтоноллор. Өрөспүүбүлүкэ народнай депутата Мария Христофорова Саха сиригэр сэрии оҕолорун статуһун 1928 сыл тохсунньу 1 күнүттэн 1945 сыл ахсынньы 31 к. диэри төрөөбүт гражданнарга иҥэрэр туһунан этиини оҥордо. Өрөспүүбүлүкэҕэ бу кэми хабан төрөөбүт 27 тыһ. 548 киһи олорор. Норуот депутата этэринэн, сокуоҥҥа 1927 с. балаҕан ыйын 3 күнүттэн 1945 сыл балаҕан ыйын 2 к. диэри олохтоммут дата быһыытынан, сорох гражданнар манна хапсыбаттар. «Кинилэр бойобуой дьайыыларга кыттыбатахтара, онон бэтэрээннэргэ уонна тыыл үлэһиттэригэр тэҥнэммэттэр, ол эрээри кинилэр эмиэ сэрии бары ыардарын уонна алдьархайдарын ааспыттара, сэрии кэнниттэн дойдуну чөлүгэр түһэрсибиттэрэ”, — диэн ааҕар парламентарий. Үөһэ этиллэр өрөспүүбүлүкэ сокуонун 4 ыстатыйатыгар сөп түбэһиннэрэн, “сэрии оҕолоро” хас да социальнай өйөбүл дьаһалларыгар бырааптаах буоллахтарына, ити өйөбүл биир эрэ төрүөтүнэн бэриллиэхтээх. Сэрии оҕолорун туһунан сокуон олохтуур чэпчэтиилэрэ социальнай өйөбүл эбии дьаһалынан буолбаттар. Ол аата гражданин тыыл бэтэрээнэ эбэтэр үлэ бэтэрээнэ ааттары тэҥинэн ылбыт буоллаҕына, ону сэргэ “сэрии оҕото” категорияҕа киирэр түгэнигэр, социальнай өйөбүл дьаһаллара, гражданин бэйэтин баҕатынан, киниэхэ барыстаах биир төрүөтүнэн бэриллиэхтэрэ. Ол курдук, холобур, кини үлэ бэтэрээнэ буоллаҕына, үлэ бэтэрээнин быһыытынан социальнай өйөбүлү туһанара барыстаах. Мунньах кэмигэр Саха сиригэр олорор гражданнарга сэрии оҕолорун статуһун иҥэрии, ый аайы харчынан төлөбүрү анааһын эбэтэр сыллата Кыайыы күнүгэр харчынан төлөбүрү биэрии боппуруостара көрүлүннүлэр. Мунньах кыттыылаахтара олохтоммут сууманы буолбакка, үлэ төлөбүрүн алын кээмэйиттэн бырыһыаннаан төлөбүрү олохтуурга эттилэр, ити статус ис хоһоонун, дастабырыанньа туһунан быһаарыстылар. Ил Түмэн вице-спикерэ Антонина Григорьева судаарыстыбаннай уонна муниципальнай эмтиир тэрилтэлэргэ босхо медицинскэй көмөнү оҥоруу, куорат тырааныспарын бары көрүҥнэригэр босхо айан, өрөспүүбүлүкэ хаһыаттарыгар босхо сурутуу, түөскэ кэтэр бэлиэ уо.д.а. быһыытынан социальнай өйөбүл дьаһаллара кэҥэтиллиэхтэрин сөбүн туһунан эттэ. «Дьиҥинэн, сэрии тулаайахтара – бу 80 саастарын ааспыт дьон. Кинилэртэн үгүстэрэ мээнэ хаампат, ханна да айаннаабат дьон. Хас күн аайы ахсааннара аҕыйаан иһэр. Экономикаҕа уустук балаһыанньа усулуобуйаларыгар үбү булар ыараханын өйдүүбүн, ол эрээри социальнай өйөбүлү кэҥэтиигэ ону булар наадалаах. Онтон атын ити дьаһал аҥаара эрэ», — диэн бэлиэтээтэ парламентарий. Тыл эппит дьон өйөбүл дьаһалларын бары механизмнара толкуйданыах, өрөспүүбүлүкэ сокуонугар туһааннаах уларытыылар киллэриллиэх тустаахтарын туһунан санааларын эттилэр. Дьүүллэһии кэнниттэн вице-спикер Антонина Григорьева биэдэмистибэлэр икки ардыларынааҕы бөлөх чилиэннэрэ норуот депутаттарын кытта быыбардааччылар туруорсууларыгар эппиэттиир табыгастаах барыйааны дьүүллэһэн, булан баран, быйыл от ыйын 1 к. диэри этиилэри киллэрэллэригэр сорудахтаата. Кэлэр мунньах от ыйын 9 к. буолуоҕа. Ил Түмэн пресс-сулууспатын матырыйаалынан
