602
16 февраля 2018 в 15:01
Ханна олорор ордугуй?
Россия Федерациятын 85 субъегын ортотугар олох хаачыстыбатынан Москва, Санкт-Петербург уонна Москва уобалаһа инники күөҥҥэ бааллар. Оттон олорорго саамай табыгаһа суоҕунан Тываны (13,96 балл) уонна Ингушетияны (19,53 балл) ааттыахха сөп, ону «РИА Рейтинг» агентство экспердэрэ оҥорбут чинчийиилэрин түмүктэрэ туоһулууллар.
Аналитиктар 72 көрдөрүүнү туһаммыттар. Манна дохуот таһыма, нэһилиэнньэ дьарыктаах буолуута уонна үлэ ырыынага, олох-дьаһах усулуобуйалара, киһи олоҕор куттал суох буолуута, доруобуйа туруга, үөрэх таһыма, климат, экология, социальнай инфраструктура, аччыгый бизнес сайдыыта киирэллэр. Рейтини оҥорууга Росстат, Россия Доруобуйа харыстабылыгар министиэристибэтин, Минфин, РФ Киин Баанын дааннайдара, атын аһаҕас иһитиннэриилэр туһаныллыбыттар.
Үс лидергэ киирсэр регион 70 баллтан элбэҕи ылбыттар. Чинчийиигэ бары регионнар рейтиннэрин баллын орто көрдөрүүтэ 45,12 тэҥ, ити 2016 сыллааҕы маннык рейтинтэн 1,16 пуунунан үрдүк. Пермь кыраайыгар, Магадаҥҥа эбэтэр Орловскай уобаласка олох хаачыстыбата итиннэ сөп түбэһэр.
Олох хаачыстыбатын үрдүк көрдөрүүлэрэ Татарстаҥҥа (65,59 балл), Белгородскай уобаласка (64,00), Краснодарскай кыраайга (62,89) бэлиэтэммиттэр. Крым Өрөспүүбүлүкэтигэр олох хаачыстыбата сыл устата үрдээбит, ол эрээри билигин да ортоттон арыый намыһаҕынан сыаналанар (41,95). Олох таһыма намыһаҕа Чечняҕа бэлиэтэммит (36,60), ол эрэн, төһөтүн да иһин сыл устата 74 миэстэттэн 68-ка тахсыбыт.
Алтай Өрөспүүбүлүкэтэ баара-суоҕа 25,16 баллаах, Карачаево-Черкесия — 25,03, Ингушетия — 19,53, Тыва — 13,96.
Бу рейтиҥҥэ 10 региоҥҥа 5 миэстэттэн ордук үүнүү көстөр. Балайда биллэр-көстөр үүнүү баара Крым Өрөспүүбүлүкэтигэр, Ямало-Ненецкэй автономнай уокурукка, Хакасияҕа бэлиэтэммит. Крым 66-с миэстэттэн 55-кэ өрө тахсыбыт. Оттон 5 миэстэттэн ордук аллараа түспүт регионнарынан Коми (-6 миэстэ), Адыгея (-7 миэстэ), Орловскай уобалас (-8 миэстэ) уонна Хотугу Осетия (-15 миэстэ) буолбуттар.
Ахсынньыга Россия саамай тэтимнээхтик сайдар регионунан Еврейскэй автономнай уобалас ааттаммыта. Онно бырамыысыланнас оҥорон таһаарыыта 50 бырыһыан кэриҥэ үрдээбит.
Саха сирин ылар буоллахха, рейтиҥҥэ 35,61 баллы ылан, 71-с миэстэлээх. 2016 сылга эмиэ бу миэстэҕэ сылдьара.
Уһук Илин атын регионнарыттан Хабаровскай кыраай 30-с (47,91 б.), Камчатка кыраайа 35-с (46,41 б.), Магадан 44-с (45,26 б.), Приморскай кыраай 48-с (44,19 б.), Сахалин уобалаһа 53-с (42,74 б.) Амур уобалаһа 61-с (39,96 б.), Чукотка автономнай уокуруга 78-с (27,72 б.), Еврейскэй автономнай уобалас 80-с (27,17 б.) миэстэлэргэ сылдьаллар.
