Кыһыҥҥы Испания

Дьыл бу кэмигэр сынньанар туох ордук өрүттэрдээҕий?

Таҥара киһинэн үтүөнү оҥорторор

Стыковочнай рейсинэн көтөр олус үчүгэй эбит. Биһирээтим. Ол курдук, багажкын төттөрү-таары ылан соһуспаккын. Аны Москваҥ уонна Барселонаҥ сөмөлүөккэ олордор толуонун эмиэ биирдэ ылан кэбиһэҕин. Онон хос-хос регистрацияламмаккын. Оттон дойдубут киин куоратыгар хонор буоллахха, гостиница, хостел наадата тирээн кэлэр. Итинник айанныыр эргиччи барыстаах эбит.
Испанияҕа күһүн сылдьыбыт буоламмыт, Ллорет-де-Мар куораппытыгар таксинан буолбакка, оптуобуһунан барарга сананныбыт. Тохтобулга уонча мүнүүтэ турдубут дуу, суох дуу — оптуобуспут тиийэн кэллэ. Онон олус чэпчэки сыанаҕа сынньаныахтаах сирбитигэр тиийдибит.

Кэпсээнтэн кэпсээн диэбиккэ дылы, оптуобус Ллорет-де-Мар куоракка күҥҥэ иккитэ эрэ сылдьар эбит. Сарсыарда уонна киэһэ. Биһиги киэһээҥҥи рейси нэһиилэ баттаабыппытын билбиппит уонна, биллэн турар, испитигэр үөрдэхпит дии. Онтон атын олус ыарахан сыанаҕа таксинан барыах этибит.
Ллоретка тиийэрбитигэр халлаан хара­ҥарда. Таҥара киһи нөҥүө үтүөнү оҥорор дииллэрэ дьиҥ чахчы буолар. Оптуобустан түһээт, биир дойдулаахпытын, нуучча киһитин, көрсө түстүбүт. Кини чымыдааммытын тутан, түһүөхтээх отельбытыгар илдьэн биэрдэ. Билигин кэпсииргэ судургутун иһин, уһун айантан үлтү сылайбыт дьоҥҥо олус диэн долгутуулаах түгэн этэ. Биир дойдулаахпытыгар олус диэн махтаммыппыт.

Кыһынын күөҕү көрөр — дьол

Кыһынын күөҕү көрөр — дьол. Сарсыарда уһуктубуппут, күн чаҕылыччы тыкпыт, күп-күөх от-мас. Киһи сүргэтэ көтөҕүллэр көстүүтэ. Испанияҕа олунньу ый биһиэхэ ыам ыйын бүтэһик күннэрин курдук эбит. Күнүһүн 17-20 кыраадыска диэри сылыйар.

Бастакы күммүтүгэр Средиземнэй муора балысхан долгуннааҕа. Оттон кэлиҥҥи күннэргэ налыйан-нусхайан биэрбитэ, хоптолор элиэтии көтөллөрө, түгэҕэ көстүбэт күөх далайы көрүөхтэн кэрэтэ.
Сөтүөнү ахтыбыт дьон отельбыт бассейныгар умсаахтаан ыллыбыт. Испания аһа-үөлэ бу үчүгэйин. Эттэрэ-астара бу элбэҕин. Муора бородууктата, балык да аҕыйаҕа суох. Үрүҥ ас эмиэ дэлэй. Асчыттар көрдөрөн туран, астаан биэрэллэр. Тутталларын-хапталларын киһи көрөн туруох курдук. Бу хапсаҕайдарын, имигэстэрин. Күн ахсын дьаабылыка, апельсин, ананас, киви, дыня, арбуз, банан биэрэллэр. Сарсыардатын сибиэһэйдии ыгыллыбыт фрукта соктарын ыймахтаатаххына, сэниэҕэр сэниэ, күүскэр күүс эбиллибиккэ дылы буолар.
Тыа хаһаайыстыбата олус сайдыбыт дойдута. Сүөһү, сылгы, бараан, коза, сибиинньэ, куурусса иитиитинэн күүскэ дьарыктаналлар. Ол иһин да, ас-үөл дэлэй буоллаҕа. Супер-маркеттарыгар киһи хараҕа халтарыйар хартыыната. Араастаан быһыллыбыт-отуллубут, ыыһаммыт эт арааһа. Сыаната да удамыр. Оттон хаачыстыба туһунан этэ да барыллыбат…

Бастаан атыҥырыы көрбүппүт

Кыһынын туристыыр туох үтүө өрүттэрдээҕий? Сэтинньи, ахсынньы, тохсунньу ыйдарга, Турция, Кипр, Испания буоллун, ардахтаах буолар. Оттон олунньуттан саҕалаан сылаас күннэр тураллар. Этэргэ дылы, итии да, тымныы да буолбатах. Онон экскурсияларга сылдьарга олус табыгастаах.
Маны таһынан турист олус аҕыйах буолар. Онон ханна да тиий — анньыалаһыы-үтүөлэһии суох. Били балаҕан ыйыгар турист элбэҕиттэн «оргуйа турар» Ллорет-де-Мар куораппыт иһийбитин, чуумпурбутун бастаан утаа атыҥырыы көрбүппүт.
Кыһынын манна Францияттан аҕы­йах кырдьаҕастар эрэ кэлэн сынньаналлар эбит.

Рупит диэн дьикти куоракка

Уһун айантан икки күн устата сынньанан бараммыт, экскурсиялыырга санаммыппыт. Күһүн Барселонаҕа, Тоссо-де-Мар диэн эмиэ баай историялаах куоракка уонна Испания сибэтиэй миэстэтинэн ааттанар Монсерратка сылдьыбыппыт. Бу сырыыга көрбөтөх историческай миэстэлэрбитигэр тиийэргэ быһаарыммыппыт.
Бастаан хайа үрдүгэр турар Рупит диэн куоракка айаннаабыппыт. Ол айаннаан иһэн сүөһүлэрэ, сылгылара, барааннара, козалара элбэҕиттэн сөхпүппүт.
Рупит диэн дьикти куорат. Тоҕо? Бу куорат муораттан 882 миэтэрэ үрдүккэ турар. Манна биэс сүүс сыл устата туох да буолбакка турар тутуулар бааллар. Рупитка тиийээт, кини ураты ньэгирин (энергиятын) тута билэҕин, олох түҥ былыргыга төннүбүт курдук сананаҕын. Хайа үрдүгэр турар буолан, салгына бу ырааһын. Онон куораты история пааматынньыгынан ааттыахтарын ааттыыллар. ХV үйэҕэ улахан сир хамсааһыныгар балайда эмсэҕэлээбит эбит.

Ити куоракка билигин 400-тэн тахса эрэ киһи олорор. Ол эрээри төһө да нэһилиэнньэтэ аҕыйаҕын иһин, куорат толору олоҕунан-дьаһаҕынан олорорун бэлиэтиибин. Ол курдук, мэриялаахтар, оскуолалаахтар, уһуйааннаахтар, оннооҕор сууттаахтар.
Куорат киинигэр ыйанан турар муостаны туорааҥҥын тиийэҕин. Манна Михаил Архангель таҥаратын дьиэтэ баар. Олохтоохтор туой иһиттэри оҥороннор, онно илиинэн уруһуйдааннар атыылыыллар эбит.
Кыһын буолан, уончаҕа эрэ тиийэр турист баара. Сайынын киһи олус элбэх буоларын туһунан олохтоохтор кэпсээбиттэрэ.
Ллорет-де-Марбытыгар төннөн иһэн римляннар төрүттээбит, аһаҕас халлааҥҥа музейынан ааттанар Бесалу куоракка таарыйбыппыт. Бу миэстэ ХI-ХII үйэлэргэ римляннар туппут таас муосталарынан аатырар. Ити муостанан кириэппэс-куоракка киирэҕин.

Сальвадор Дали дойдутугар

Улуу худуоһунньук Сальвадор Дали күн сирин көрбүт дойдутугар Жиронаҕа эмиэ бара сылдьыбыппыт. Римляннар кэмнэригэр бу куорат Герунда диэн ааттанара. Куорат биллэр-көстөр байыаннай пуун эбит.
Жиронаҕа баар орто үйэтээҕи история пааматынньыктара туристары бу сиргэ-уокка тардаллар. 714-797 сылларга куорат маврдар бас билиилэригэр-көрүүлэригэр сылдьыбыт. 878 сылга Жирона графствоны Барселона графствоҕа холбообуттар. Ол гынан баран ХIII үйэҕэ диэри автономиятын тутан олорбут. Оттон ХVII-ХVIII үйэлэргэ хаста даҕаны Францияны кытта холбоһо сылдьыбыт. 1809 сыллаахха куораты Наполеон аармыйата сэриилээн ылбыт.

Оньяр диэн өрүс куораты икки аҥы хайытар. Уҥа биэрэгэр күн бүгүнүгэр диэри алдьаммакка-кээһэммэккэ кэлбит, киһи астына-сөҕө көрөр история пааматынньыктара бааллар. Манна сүрүн историческай архитектуранан Сибэтиэй Дева Мария кафедральнай таҥаратын дьиэтэ буолар. Бу таҥара дьиэтэ улаханынан Европаҕа Римҥэ баар Сибэтиэй Петр соборун кэнниттэн иккис миэстэҕэ турар. Оттон хаҥас биэрэккэ аныгы Жирона турар.

Испания Венециятыгар

Францияны кытта ыкса турар Испания Венециятынан эбэтэр Майаминан ааттаммыт Эмпуриабрава диэн олус кэрэ куоракка эмиэ сырыттыбыт. Итиннэ 8 тыһыынча киһи олорор эбит. Биллэн турар, сайынын, күһүнүн туристар суоттарыгар киһитин ахсаана элбиир.
Бу 1964-1975 сылларга эрэ Средиземнэй муора кытыытыгар тутуллубут олох эдэр куорат. Эмпуриабрава 24 км хабар искусственнай каналлартан турар. Онон яхта, катер олус хойуу дойдута. Дьон дьиэлэриттэн тахсаллар да, яхталарынан ханна эмэ бараллар. Пальмаларга попугайдар төттөрү-таары көтөллөр, биллэн турар, саҥалара-иҥэлэрэ баһаам.
Кылгастык Испанияҕа кыһыҥҥы айаным туһунан сэһэргээтэххэ ити курдук.