Депутаттар уонна уопсастыбанньыктар “Айыы кыһатын” статуһун турууластылар

“Айыы кыһата” национальнай оскуола былырыын ахсынньы ыйга саҥа дьиэҕэ киирбитэ. Оскуола эрдэттэн тутуһар концепциятынан үлэтин саҕалаабыта. Ол эрээри, олохтоммут нормативнай докумуонунан оскуола уопсай үөрэхтээһин тэрилтэтэ буоларынан, турар кыбартаалын оҕолорун эмиэ үөрэтэ ылыахтаах. Онон сиэттэрэн, нууччалыы кылаастар аһыллар буолбуттара. Билигин “Айыы кыһата” национальнай гимназия сахалыы үөрэххэ уһуйар концепциятын сүтэрбэтигэр уопсастыбанньыктар туруорсаллар.

Ил Түмэн бэрэссэдээтэлин иһинэн уопсастыбаннай-консультативнай Сэбиэт мунньаҕар биир боппуруоһунан национальнай оскуолалар үлэлэрин көрдүлэр.

Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр нацио­нальнай оскуолалар тустарынан Ил Түмэн үөрэххэ, наукаҕа, култуураҕа, көрдөрөр-иһитин­нэрэр средстволарга  уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Феодосия Габышева иһитиннэрии оҥордо. Холобур, Дьокуускайга 51 оскуола баарыттан 5 оскуола национальнай статустаах, 27 оскуолаҕа 425 саха тылын үөрэтэр кылаас аһыллыбыт, онно уопсайа 12 тыһ. оҕо хабыллыбыт. 2017-2018 сыллары кытары тэҥнээтэххэ, саха тылын үөрэтэр кылаастар 45-нэн элбээбиттэр. Ону кытта кэмитиэт бэрэссэдээтэлэ тыа сиригэр аҕыйах үөрэнээччилээх оскуолалар дьылҕаларыгар эмиэ тохтоото. “Биһиги федеральнай таһымҥа тыа сиригэр аҕыйах үөрэнээччилээх оскуолалар боппуруостарын  үгүстүк көтөхпүппүт. Арассыыйа үрдүнэн тыа сиригэр уопсайа 26 тыһ. оскуола сабыллыбыт буоллаҕына, биһиэхэ сабыллыбатахтара. Федеральнай таһымҥа атырдьах ыйын 17 күнүгэр РФ үөрэҕин министиэристибэтэ киллэрбит этиилэрдээх суругар илии баттанна. Онно этиллэринэн, регион социальнай-экономическай, этничес­кай култууратын уратытын учуоттуур аҕыйах үөрэнээччилээх оскуола киэбэ куоракка эмиэ баар буолуохтаах. Онон киин куоракка аҕыйах ахсааннаах хотугу норуоттар тылларын, саха тылын үөрэтэр оскуолалар баар буолуохтаахтарын туһунан этии нормативнай докумуоҥҥа учуоттаныахтаах”, — диэн иһитиннэрдэ.

Мунньахха салгыы “Айыы кыһата” оскуола концепциятын оннунан хаалларыы боппуруостарын тула кэпсэттилэр. Вице-спикер Антонина Григорьева уонна депутат Мария Христофорова бу боппуруоска санааларын этиннилэр. Ол курдук, Антонина Афанасьевна “Айыы кыһата” оскуола статуһун сүтэрбэтигэр уонна салгыы сайыннарарга өйөбүл ирдэнэрин бэлиэтээтэ.

–––––––––––––––––––––
Быйылгы үөрэх дьылыгар “Айыы кыһата” оскуолаҕа кыбартаал олохтоохторуттан 112 сайабылыанньа киирбит. Онтон 79 оҕо саха тылынан үөрэнэр, 33 оҕо нуучча тылынан үөрэнэр баҕалаахтарын биллэрбиттэр.
–––––––––––––––––––––

Мария Христофорова “Айыы кыһата” оскуола саха тылынан үөрэтэр оскуолалартан саамай инники кирбиигэ сылдьар оскуоланан буоларын ыйда. “Оскуола дьиэтэ суох эрдэҕинэ, ким даҕаны кини үөрэтэр ньыматыгар кыттыспат, орооспот этэ. Оттон 203 микрооройуоҥҥа саҥа дьиэлэммитин кэннэ саха тылын үөрэтэр оскуолаҕа көрсөр кыһалҕалара тахсан кэллилэр. Быйыл атырдьах ыйын 28 күнүгэр СӨ Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Алексей Стручков салайан ыыппыт мунньаҕар үөрэх тэрилтэлэрин тиһигин бэрээдэктээһин диэн тиэмэҕэ мунньахтаабыппыт. Онно Дьокуускай куорат мэра Сардаана Авксентьева “Айыы кыһата” национальнай оскуола иһинэн территориятааҕы үөрэх комплекса тэриллиэҕэ диэн эппитэ. Бу эксперимент быһыытынан буолар. Ол мунньахха Ил Түмэн спикерэ Петр Гоголев “Айыы кыһата” оскуола иһинэн бу экспериментальнай комплексы тэрийэртэн туттунуохха диэн этии киллэрбитэ. Бу эксперимент туохха аҕалыа биллибэт, ол туһунан үөрэтиллэ илик. Төттөрүтүн, национальнай оскуола бу сыллар тухары харыстаан кэлбит укулаатын ыһыан сөп диэн сэрэхэдийбитэ. Бу оскуолаҕа төрөппүттэр көмөлөрүнэн национальнай, духуобунай, култуурунай үгэстэри кытары сибээс олохтонор. Глобализация үйэтигэр, омук тылларын үөрэтии сайдыбыт кэмигэр төрөөбүт тылбытын харыстааһын уустуктары көрсүөҕэ. Бу кыһалҕалары барытын өйдөөммүт, биһиги уопсастыбанньыктары кытары “Айыы кыһата” уопсастыбаннай-научнай сэбиэтин тэрийдибит”, — диэн депутат кэпсээтэ.

Ол курдук сэбиэт бастакы мунньаҕар, балаҕан ыйын 6 күнүгэр “Айыы кыһата” оскуола уонна СӨ Национальнай оскуолаларын институтун икки ардыларыгар бииргэ үлэлэһэр туһунан, ол иһигэр этнокультурнай уонна региональнай уратылары учуоттуур үөрэх бырагыраамаларынан уонна РФ норуоттарын тылларын үөрэтэр федеральнай экспериментальнай былаһааккалар ситимнэрин тэрийэргэ сөбүлэһии түһэрсиллибит. Мария Христофорова салгыы иһитиннэрбитинэн, балаҕан ыйын 16 күнүгэр “Айыы кыһата” оскуола уопсастыбаннай-научнай сэбиэтэ туруорсар боппуруостарынан буолбут Дьокуускай куорат дьаһалтатын иһинэн мунньахха “Айыы кыһата” оскуола уонна СӨ Национальнай оскуолаларын институтун икки ардыларыгар түһэрсиллибит сөбүлэһиини өйүүр уонна “Айыы кыһата” национальнай гимназия юри­дическай статуһун оннунан хаалларар, Дьокуускай баһылыгын иһинэн научнай-экспертнэй уопсастыбаннай сэбиэт тэрийэр туһунан быһаарыы ылыныллыбыт. “Өрөспүүбүлүкэ бырабыыталыстыбатын мунньаҕар Ил Түмэн спикерэ Петр Гоголев киллэрбит этиитэ бу курдук үтүө дьайыыны оҥордо дии саныыбын”, — диэн депутат иһитиннэриитин түмүктээтэ.

Национальнай оскуолалар үлэ­лэрин боппуруоһунан Ил Түмэн үөрэх­хэ, наукаҕа, култуураҕа, көрдөрөр-иһитиннэрэр средстволарга  уонна уопсастыбаннай тэрилтэлэр дьыалаларыгар сис кэмитиэтигэр муниципальнай үөрэх тэрилтэлэрин тиһигин тупсарарга уонна Дьокуускай куорат территориятыгар национальнай уопсай үөрэхтээһини учуоттаан үөрэх комплекстарын тэрийэргэ диэн рекомендациялаатылар.

Сардаана КУЗЬМИНА

Уважаемые читатели!

1. Покупая электронную версию Издания, вы осознаете, что покупаете ее исключительно для личного (семейного) пользования. Перепродажа или любая другая передача купленного вами номера газеты третьим лицам запрещается и может преследоваться по закону.
2. Обязанности продавца, в качестве которого выступает Издание, считаются выполненными с момента отправки Покупателю ссылка на скачивание купленного и оплаченного им номера газеты.
3. Стоимость газеты в розницу 30 руб.

ВАЖНО! Иногда, по независящим от Издания причинам, спам-фильтры Покупателя перебрасывают письмо с заказанной вами ссылкой в папку «Спам». Поэтому если вы не получили от нас автоматически сгенерированного письма со ссылкой, для начала проверьте папку «Спам». Если его нет и там — обращайтесь в нашу редакцию.